Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
122 
O‘quvchida mustaqil ijodiy fikrlash qobiliyatini shakllantirishda o‘qituvchi bilan ta‘lim 
oluvchi o‘zaro munosabatlarini o‘zgartirish masalasi muhimdir. CHunki, bu masalala o‘vuchilar 
ruhiyatiga, ongiga , tafakkuriga ta‘sir etish yo‘li bilan amalga oshiriladi. Bunda ta‘lim maqsadi, 
printsipi, tashkil etish shakllari, mazmuni, metodlari, vositalari, natijalari ham ahamiyat kasb 
etadi[6]. 
Kimyo darslarida didikatik o‘yinlardan foydalanishda ―Filvord‖, ―O‘z o‘rnini top‖ turlari 
samarali natijalar beradi[7]. 
O‘qitish jarayonida didaktik o‘yinli texnologiyalar didaktik o‘yinli dars shaklida 
qo‘llaniladi. Ushbu darslarda o‘quvchilarning bilim olish jarayoni o‘yin faoliyati orqali 
uyg‘unlashtiriladi. Shu sababli o‘quvchilarning ta‘lim olish faoliyati o‘yin faoliyati bilan 
qo‘shiladigan darslar didaktik darslar deb ataladi. 
Darslarda o‘yinlarni qo‘llab quyidagi vazifalar amalga oshiriladi: 
– o‘yin faoliyati orqali o‘quvchining bilim olishga, mehnatga bo‘lgan qiziqishini 
orttiradi; 
– o‘yin o‘quvchining muloqatga kirishishiga, kommunikativ madaniyatini 
rivojlanishiga ko‘maklashadi; 
– o‘quvchiga o‘z iqtidori, qiziqishi, bilimi va o‘zini namoyon qilishga yordam beradi; 
– o‘yinlar hayotda sodir bo‘ladigan turli muammoli vaziyatlardan chiqib ketish, 
qiyinchiliklarni yengishga o‘rgatadi; 
– o‘quvchining ijodiy faoliyatini shakllanishiga zamin hozirlaydi; 
– milliy qadriyatlarimizni o‘rganishga, ulardan hayotda foydalana olishiga hamda 
ijtimoiy muloqotning rivojlanishiga yordam beradi. 
Didaktik o‟yinlarning asosiy turlari: intelektual(aqliy) va harakatli hamda aralash 
o‘yinlardan iborat. Bu o‘yinlar ishtirokchilarda aqliy, jismoniy, axloqiy, psixologik, estetik, 
badiiy, tadbirkorlik, mehnat va boshqa ko‘nikmalarni rivojlantirishga yordam beradi[8]. 
Fanlarni o‘qitishda turli o‘yinlar qo‘llaniladi. Kimyo fanida bu o‘yinlarni quyidagi 
guruhlarga ajratish mumkin: 
1) turli boshqotirmalar; 
2) musobaqalar; 
3) atomlar, radikallar, molekulalar bilan ishlash; 
4) modellar bilan ishlash; 
5) kimyoviy tajribalarni o‘tkazish; 
6) nazariy muammolar bahsi; 
7) sahanalashtirilgan darslar; 
8) taqdimot darslari; 
9) kompьyuter o‘yinlari va h.z. 
Ta‘lim mazmunining asosini dars tashkil etadi. Dars orqali ilmiy yangiliklar va ahloqiy 
tarbiya o‘quvchilarga yetkaziladi. 
Bugungi kunda darslarimizning zamonaviy ruhda tashkil etmay turib, har bir darsni 
san‘at darajasiga ko‘tarmay turib belgilangan natijaga ko‘zlangan maqsadga erishib 
bo‘lmaydi. 

---