Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
201 
va kelajagi uchun juda kóp qulayliklarni yaratib beradi.Yosh bolalarning qiziqishlari va 
ularning qobilyatlari oshib borishiga ham benihoya yordam beradi.Mental arifmetikasi bola 
ong faoliyatida tezda ózlashtiriladigan samarali mashg'ulotdir.Xususan,davlar va xususiy 
bog'chalarda ,boshlang'ich sinf óquvchilarida samarali natijalarga erishilmoqda.Bolalarni 
qiziqtirgan holatda ularni mental arifmetikasifa jalb qilish ular uchun va vatanimiz uchun 
ham kerakli strategiya yólidir.Mental arifmetikasini qiziqarli óyinlar, topshiriqlar va 
misollar bilan otish bolalar uchun kutilgan natijani beradi.Mental arifmetikasining asosiy ish 
quroli -abakus hisoblanadi.Ya'ni biz murakkab va kóp xonali sonlarni oddiy chot yordamida 
tezlik bilan aniqlay olamiz.Mental arifmetikasi doirasida bolalarga qóshish, ayirish,bólish 
,kópaytirish va sónggida sonlarni kvadrat ildizdan chiqarish órgatiladi.Har bir mental 
arifmetikasi amallari bir-biri bilan uzviy bog'liqdir.Matematika darsliklarida bolalar 
hisoblashga qiynalishlari mumkin .Bunda miya faoliyati yanada mustahkamlanishi uchun 
mental arifmetikasi yaxshi ta'sir kórsatadi.Mental arifmetikasi rivojlantiruvchi va 
kamchilklarni tuzatib boradi.Ma'lum bir davlatning ta'lim tizimini yuksaltiruvchi yóldir.Har 
bir rivojlanayotgan davlatlar mental arifmetikasi orqali ta'lim tizimini tubdan yangilash 
imkoniyatiga ega boladilar.Mental arifmetikasi bu sa'nat va aql idrok demakdir.Inson hayoti 
davomida 
miya 
faoliyada 
asosan 
ong 
miya 
yarim 
sharidan 
foydalanib 
keladi.Aksincha,mental arifmetikasida chap miya yarim shari ham faollashadi.Mebtal 
arifmetikasida inson miya yarim sharlarining ikkalasi ham teng ishlaydi.Mental 
arifmetikasida diqqatni jamlash,mantiq,bolaning tassavvur salohiyati ósib boradi.Mental 
arifmetikasi asosan 4yoshdan 16yoshgacha bólgan davrda órganiladi.Mental arifmetikasi 
darslarni ózlashtirish unchalik ham bolaga murakkablik qilmaydi.Bola darslarni tezda idrok 
qila boshlaydi va ozini-ozi rivojlantirib boradi.Xalqaro rivojlangan va rivojlanayotgan
davlatlarning ta'lim tizimiga nazar solsak ,mental arifmetikasi ham mavjuddir. 
Mental arifmetikasi boshlanishida birinchi bosqich abakusni tushintitishdir.Ya'ni bola 
abakus bilan bemalol ishlay oladigan darajaga erishishi kerak boladi.Keyingi bosqichlarda 
sodda raqamlarni qóshish va ayirish mukammal darajada órgatiladi.Shunday qilib mental 
arifmetikasini órganishni boshlaymiz.Har kuni muntazam ravishda misollar yechib borish 
,bolaning kunlik natijasini ózgartirib boradi.Bolaning dunyoni anglashi va boqishi ham 
ózgacha shakllanib boradi.Mental arifmetikasi bolaning xotirasini tubdan yaxshilaydi va 
uning eslab qolish qobilyatini oshirib boradi.Mental arifmetikasi nafaqat aqliy 
balki,bolaning jismoniy faoliyatini ham yaxshilaydi.Chunki,mental arifmetikasida harakatli 
óyinlar,qól matorika mashqlari ham muntazam olib boriladi.Qól va barmoqlar harakati 
yaxshilanadi,bolaning aqliy va jismoniy faoliyatini ham teng darajada rivojlantirib 
boradi.Mental arifmetikasi bolaning har taraflama shakllanishiga kómaklashadi Bolaning 
analitik va ijodiy fikrlash jarayonini yaxshilaydi.Bolalaringizni mental arifmetikasi bilan 
shug'ullanishga imkoniyat yarating.Ushbu dastur bóyicha ta'lim olayotganlar nafaqat 
matematikadan balki boshqa danlarni ozlashtirishi ham yaxshilanadi.Matematik amallarni 
bola kankultatorsiz bemalol juda tez fursatda tassavvur salohiyati orqali yechib bera 
oladi.Mental arifmetikasi bolalarda rahbarlik qobilyatining shakllanishiga ham juda yaxshi 
yordam beradi.Shunday qilib mental arifmetikasi kankulyatorsiz Yaponiyani zabt 
qildi.Boshqa davlatlarning talim tizimiga ham sezilarli tasir korsatdi.Ozbekiston yoshlari 

---