Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
202 
ham xalqaro olimpiadalarda yurtimiz bayrogini koklarga kotarib kelishmoqda.Mental 
arifmetikasi boladagi barcha yashirin qobilyatlarni ochishga yordam beradi.Buni oz 
farzandingiz bilan sinab korishingiz mumkin.Bolangizdagi natijalarni korib ozingiz ham 
mental arifmetikasiga qiziqib qolasiz.Bolalar bilan ishlaganda asosan kórgazmali 
materiallardan,qiziqarli 
harakatli 
óyinlardan 
foydalanish 
samarali 
natijani 
kórsatadi.Bolalarda darslarga qiziqishlar bólmaganida,ularni mental arifmetikasi orqali 
qiziqtirish mumkin.Ular bilan muntazam ravishda fikr almashing.Ularni kelajak uchun 
hozirdan tayyorlab boring.Shundagina siz jamiyat uchun kerakli shaxsni tarbiyalagan 
bólasiz. 
REFERENCES: 
 
1.Pedagoglar uchun mental arifmetika .T-2020 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
203 
O„TKIR HOSHIMOV IJODIDA ONA OBRAZI TAHLILI 
 
Xolbekova Fotimabegim Kuldosh qizi 
Alisher Navoiy nomidagi TDO‗TAU 
Adabiyotshunoslik (Oliy adabiyot kursi) II kurs magistri 
Ijodkor ahli borki, badiiy asar yaratar ekan, avvalo, real hayotdagi voqea-hodisalarni 
ko‗rib kuzatgan holda undan tasirlanib o‗z ijod mahsulining tug‗ilishiga sababchi. 
Yaratayotgan obraz yoki obrazlarini imkon qadar yorqinroq, boshqa obrzalardan ajralib 
turuvchi qilib asar voqealar maydoniga olib kiradi. Qahramonning boshqa obrazlardan 
ajralib turadigan qirralarini ochib berishga intilgan ijodkor o‗z fantaziyasi va tasavvurini 
ishga soladi. Bunda albatta, obrazning individual tomonlarini badiiy-estetik prizmasidan 
o‗tkazib tasvirlaydi. Natijada esa obraz kitobxon uchun aniq, o‗ziga xos fel-atvor, xarakter 
va fazilatga ega inson qilib gavdalanadi. Inson obrazi ichki va tashqi tasviri aniq bo‗lishida 
uning xarakteri ahamiyatli. Chunki kitobxon asar mazmuni-mohiyatini dastavval va 
butunicha xarakterlar (obraz va obrazlar xarakteri) orqali biladi va xazm qiladi. Shuning 
uchun ham kitobxon yodida butun boshli xarakterlar saqlanib qoladi. O‗zbek adabiyotida 
ayol, ona obrazlarining milliy xarakterini yaratish borasida adiblarimizning boy tajribasi 
to‘planib o‘rganilgan. Jumladan, O‗tkir Hoshimov ijodida o‘zbek ayoli, o‗zbek onasi 
xarakterini yaratishda obrazning ichki va tashqi tasviriga alohida e‘tibor qaratgan. 
Yozuvchi asarlarida ona obrazi haqqoniy chiqishida uning barcha onalarga nisbatan 
mehr-muhabbatini ochiq oydin ko‘rish mumkin. Uning asarlarida ona obrazi ulug‗vorligini; 
millat ruhi va dardini o‘ziga singdirganiligini; umuminsoniy tuyg‗ularni birlashtuvchiligi 
bilan diqqatga sazovordir. Ayniqsa, ijodkorning ―Ikki eshik orasi‖ romani, ―Dunyoning 
ishlari‖ qissasi, ―O‗zbeklar‖ va ―Urushning so‗ngi qurboni‖ hikoyalarida ona obrazi 
mahorat bilan tasvirlangan. Asarlaridagi ona obrazi kitobxonlarga o‗z tasir kuchiga egaligi 
bilan boshqa obrazlardan ajralib turadi. 
O‗.Hoshimov ―Mashaqatli safar‖ nomli tarjimayi holida ota-onasi bilan bog‗liq 
xotiralarni yodga olar va yozuvchi otasini xotirlar ekan, shunday deb yozadi: ―Otam eskicha 
alifbodagi kitoblarni ham, zamonaviy gazetalarni ham muattasil o‗qib borar, kamgap, hiyla 
tajang, ammo nihoyatda haqparast odam edi. …Otamdan qattiq hayiqar edik. Otam biron 
marta tarsaki urgan emas. Otamni qattiq izzat qilishni onam o‗rgatgan. ―Hozir adang 
keladila, uyni supurib qo‗y‖, ―Adangni jahllari yomon, tinch o‗tiringlar‖, ―Adangni 
ketmoniga tegma‖, ―Adangni soatiga qo‗l tegizma…‖ Bilmadim, hozirgi zamonaviy 
oilalarda bu holat feodalizm bo‗lib tuyular, ammo bizning oilamizda ota sharafiga sig‗inish 
farzandlarga ziyon keltirganini eslay olmayman‖
17
Adib o‗z onasini shunday xotirlaydi: 
―Onam esa otamning aksicha nihoyatda yuvosh, juda mehribon edi. Qo‗shnining mushugi 
tug‗sa ham joni og‗rigandir deb achinar; ko‗chada biron bola yig‗lab o‗tirgan bo‗lsa, albatta, 
tepasiga borib boshini silar; biron sabab bilan biz bolalarni qarg‗asa, o‗zi ham yig‗lab 
yuborar, o‗sha zahoti ko‗nglimizni olishga harakat qilardi. U nihoyatda farishtali, diyonatli 
17
Sharafiddinov O., Hoshimov O‘., Karimov N. va boshqalar. XX asr o‘zbek adabiyoti tarixi. – T.: O‘qituvchi, 1999, 485-
487-betlar. 

---