Консерва и ш лаб чикаришда рецептура ва Х и соб


Download 1.71 Mb.
bet27/32
Sana25.02.2023
Hajmi1.71 Mb.
#1229617
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32
103


0,0001*100




—10 л

  1. 010


қуруқ танин эса (1л-ни 1 кг десак)


10*1
100


0,1кг


1%и желатин эритмаси
0,0005*1000

0,010


50л


қуруқ желатин (1л-ни 1кг десак)


50*1
100


0,5 кг


  1. мисол. 3000л шарбатни тиндириш учун 1%-ли эритма ёки қуруқ модда
    кўринит
    ттида. қанча танин ва желатин керак. Синов елимлашда 10мл шарбатни
    яхши тиндиришга
    0,2 мл танин ва 1 мл желатин сарфланган.

1% -ли танин сарфи қуйидагини ташкил қилади


0,0002*3000 _
— 60л
0,010


қуруқ танин эса (1л-ни 1 кг десак)


60*1
100


0,6кг


1%-ли желатин сарфи қуйидагини ташкил қилади


0,001*3000
— 300л
0,010


қуруқ желатин эса (1л-ни 1 кг десак)


300*1
— 3 кг.

100


Узум шарбатидан вино тошини тушириш учун кальций
лактати ишлатиш бўйича ҳисоблар

Кальций лактати ёрдамида вино тошини тушириш сут кислотасининг
кальцийли тузининг вино тоши билан реакцияга киришга асосланган. Бу
реакция натижасида жуда ёмон эрийдиган кальций тартрати ҳосил бўлади ва
кристалл кўринишда чўкмага тушади.

Кальций тартратининг эрувчанлиги вино тошига қараганда 30 баробар
кичик. Вино тоши ва (кальций лактати) молочнокислый кальций ўзаро таъсири
қуйидаги реакция кўринишида ўтади



КНС 4 Н4 Об + Са(С3Н 5 О 3)2 = СаС 4 Н4 Об + С3 Нб О 3 + КС3 Н5 О3


104


Бу реакциядан кўринадики тартрат кальцийданташқари эквивалент


миқдордаги эркин органик кислота ҳосил бўлади. Буни ёрдамида шарбатнинг
титрланган кислота миқдори ўзгармаслиги таъминланади, натижада шарбат
табиий хусусиятлари сакланади.
Кальций лактати ёрдамида узум шарбатидан вино тошини
чўктириш ҳароратга боғлиқ ҳолда 6-10 сутка давом этади. Шарбатнинг ўз-
ўзини тиндириши учун бу вақт камлик қилади. Шунинг учун шаффоф шарбат
олишда кальций лактати ёрдамида вино тошини яўктириш ва желатин ҳамда
танин билан елимлаш бирга амалга оширилгани маъқул.
Елимлаш ёрдамида тиндиришда аввал таниннинг керакли микдори, кейин
желатин эритмаси ва кукун шаклидаги кальций лактати қўшилади. Фермент
ёрдамида тиндирилганда кальций лактати иситилган шарбатга фермент билан
бирга қўшилади.
Тиндирувчи ва тартрат ажратувчи материал қўшилгандан кейин материал
аралаштирилади ва тиндиришга қўйилади.
Шарбатдан вино тошини чиқариш учун тозалик даражаси юқори бўлган
кальций лактати ишлатилади, чунки оз миқдордаги вино кислотаси миқдори
(вино тоши микдорида титрлаб) аниқланади. Вино тошини чўктириш учун
керакли микдордаги кальций лактати қуйидаги формула асосида топилади
К = 140(В-0,2)
m
К - кальций лактати микдори, тиндириладиган шарбат миқдоридан %
ҳисобида;
В - шарбатдаги вино кислотасининг умумий микдори, %;
m - реактивдаги кальций лактати микдори, %;
0,2 - шарбатда кристалланмайдиган вино кислотаси микдори, %.

  1. мисол. Фараз килайлик узум шарбатида 0,6% вино тоши бор. 1т
    шарбатдаги вино тошини чўктириш учун керакли кальций лактати микдори
    топилиши талаб килинади. Реактивдаги кальций лактати микдори 99%.

Берилганларни (74) формулага кўйиб кальций лактати микдорини
топамиз
К = 140 (° 0,2) = о,56% шарбат массасидан
99
1000 кг шарбатга масса бўйича
1000*0,56 ^
= 5,6кг
100


105


Таянч сўз ва иборалар


Фермент. Аваморин. Танин. Желатин. Бентонит. Кальций лактати.
Кальций тартрати. Титрлаш. Шаффоф.



Назорат учун саволлар

  1. Шарбат тиндурувчи моддалар ҳисоби.

  2. Бентонит билан ишлов бериш.

  3. Фермент препарати билан ишлов бериш.

  4. Фильтрлаш.

  5. Желатин ва танин билан тиндириш.

  6. Желатин ва танин миқдорини аниқлаш экспериментал услуби.

  7. Кальций лактати ёрдамида вино тошини туширишни ҳисоби.

  8. Кальций лактати миқдорини аниқлаш формуласи.

  9. Тупроқ билан тиндириш.

  10. Тиндиришнинг прогрессив усуллари.


18-МАЪРУЗА
Мева шарбатини спиртлаш ҳисоби
Ликер-ароқ ва бошқа спиртли махсулот олиш учун мўлжалланган мева
шарбатини ҳажм бўйича 20-30% спирт қўшиб консервалаш мумкин. Спирт ҳам
коллоидларни коагуляциялайди ва чўкмага туширади, шунинг учун у шарбат
олингандан сўнг дарҳол қўшилади. Бундан сўнг тиндирилган шарбат чўкмадан
ажратилади, фильтрланади ва тараларга қадоқланади. Спирт сарфини
камайтириш учун яхшиси тиндирилган шарбатга спирт қўшган маъқул.

Шарбатга спирт қўшиш герметик берк механик аралаштиргичли
реакторларда амалга оширилади. Уларнинг ўлчаш шкалалари бўлиши керак.
Спирт идиш устига ўрнатилган цилиндр ўлчагич ёрдамида ўлчанади.

Идишдаги шарбатни спиртлаш учун қўшилиши керак бўлган спирт
микдори қуйидаги формула билан топилади:



х


АК1
К1


(75)


X - спиртнинг керакли миқдори, л;
А - спиртлаш керак бўлган шарбат миқдори, л;
К - спирт ўткирлиги, ҳажмдан % ҳисобида;

К1 - спиртланган шарбат ўткирлиги,%.


(75) формула (66) формулага ўхшаб келтириб чиқарилади, фақат бунда
махражда 100-нинг ўрнига К-спиртнинг ҳақиқий ўткирлиги қўйилади.



IDG




Шарбат

Қандлар
минерал
таркиби,%

Титрланган
кислотали
лик, %


Қандларнинг
кислотага нис-
бати
(қанд-кис-
лота индекси)

Олма шарбати

10,5

0,4-0,5

20-30

Узум шарбати

15,0

0,6-0,8

20-29

Олча шарбати

18,0

0,8-1,5

20-29

Олхўри шарбати

12,0

0,5-0,8

20-25

Қора смородина шарбати

20,0

1,2-1,7

17-25

Земляника шарбати

11,0

1,8-2,0

12-19

Г илос шарбати

13,0

0,5-0,7

20-27

Клюква шарбати

18,0

1,3-1,5

12-14

Брусника шарбати

18,0

1,1-1,3

14-16


107




Маймунжон шарбати

18,0

0,9-1,1

16-20


Шарбат ширасини ошириш учун эланган шакар ёки фильтрланган,
қайнатилган қанд сиропи ишлатилади.

Ширинлиги ошириладиган шарбатнинг қанд миқдори ва титрланган
кислоталилиги аниқланади ва шуни асосида шарбатга қўшилиши керак бўлган
қанд ва сироп миқдори ҳисобланади.

Мавжуд технологик инструкцияга ва тасдикданган рецептурага асосан
шарбатларга маълум миқдор сироп ва шакар солинади (27-жадвал).



Download 1.71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling