Koordinatsion birikmalar hosil bo`lishda ligandlarning o`rni va ularning tuzilish izomeriyasi

Betaraf (indeferent yoki befarq) oksidlar – amalda asoslar, kislotalar va tuzlarni hosil qilmaydi va ular bilan reaksiyaga kirishmaydi. Masalan:

CO – uglerod (II)-oksid

SiO – kremniy (II)-oksid
N₂O – azot (I)-oksid
NO – azot (II)-oksid va h.k.

Keltirilgan misollardan shunday xulosa qilish mumkin. Asosli oksidlar – I va II valentli metallarning oksidlari; amfoter oksidlar – II, III va IV valentli metallarning oksidlari; kislotali oksidlar metallmaslarning va V, VI, VII valentli metallarning oksidlari. Bitta elementning turli oksidlarida valentlik ortib borganda asosli xossa amfoterlikka, so‘ng kislotalikka o‘tadi.

Peroksidlar – tarkibida perokso (-O-O-) guruh tutgan oksidlar. Masalan: Na₂O₂; H₂O₂; K₂O₂ (kaliy peroksid); K₂O₄ (kaliy superoksid). Peroksidlar tarkibida kislorod-kislorod bog′i borligi bilan boshqa oksidlardan farq qiladi.
Yuqoridagi oksidlardan tashqari 2 xil oksidlarning birgalikda uchrashidan hosil bo‘lgan qo‘sh oksidlar ham mavjud. Masalan: Fe₃O₄ (FeO·Fe₂O₃) – temir qo′sh oksidi (magnetit); Pb₃O₄ (PbO₂·2PbO) – qo‘rg‘oshin (III)-tetraoksidi (surik).

2Na + H₂ → 2NaH

3Ca + 2B → Ca₃B₂
CaO + 3C → CaC₂ + CO
Mg + Si → Mg₂Si
6K + 2NH₃ → 2K₃N + 3H₂
Al + P → AlP

Binar moddalar kislotalar bilan ham reaksiyaga kirishadi.

MeHn + nHCl → МеCln + H2 Me3Bn + H2SO4 → MeSO4 + BH3 CaC2 + 2HCl → СаCl2 + C2H2 Al4C3 + 6H2SO4 → 2Al2(SO4)3 + 3CH4

Me4Sin + 4HCl → МеCln + SiH4 Me3Nn + 3HCl → МеCln + NH3 Me3Pn + 3HI→ МеIn + PH3 MenО2 + H2SO4 → MeSO4 + O2

№