Корхона ма¦сулоти ва хизматига б¤лган талаб ва таклифни тахлили


Download 5.31 Mb.
bet158/293
Sana05.09.2023
Hajmi5.31 Mb.
#1673158
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   293
Bog'liq
11-Молиявий-ва-бошкарув-тахлили-А.Вохобов-2005-дарслик-1

Сотишга соликлар, туловлар, ажратмаларга куйидагилар киритилади:
-¡ушилган киймат соли¨и;
-Акциз соли¨и;
-Реклама соли¨и;
-Махсулот хажмидан ижтимоий су¨урта булимига ажратма ва х.к.
Махсулот (иш ва хизмат)ларни сотилган каторга киритишнинг одатда иккита шарти характерланади. Булар кассали ва хисобга олиш усулларидир. Кассали усулнинг мохияти шундаки, бунда махсулотлар ортиб жунатилиб хисоб хужжатлари такдим этилган ва уларнинг хисоб счётларига пули келиб тушгандан кейингина сотилган хисоблаш ва тушум каторига кушиш, сотишга соликлар суммасини хам уларнинг амалга ошиш даврига мувофик хисоблашни характерлайди. «Бухгалтерия хисоби туЁрисидаги» конуннинг кабул килинишига кадар республикамизда ушбу усул кулланиб келинди.
Махсулот (иш ва хизмат) ларни сотилган каторга киритишнинг ёки даромадларни тан олишнинг хисобга олиш усули эса уларнинг ортиб жунатилиб хисоб хужжатлари такдим этилган вакти буйича хисобга олишни характерлайди. Бунда пул тушумлари ёки туловларнинг амалга ошиш вактига ахамият берилмайди. Сотишга соликларнинг хисоб китоби хам бевосита уларнинг тушум сифатида тан олиш вакти буйича хисобга олинади.
2. Махсулот сотишдан ялпи фойда. Махсулот сотишдан олинган ялпи молиявий натижа фойда ёки зарар куйидаги бо¨ланишлар асосида аникланади. Яъни, махсулот (иш ва хизмат) ларни сотишдан олинган соф тушумдан шу махсулот (иш ва хизмат)ларнинг ишлаб чикариш таннархини чегириш асосида аникланади.
Корхона фойдасининг асосий кисмини бевосита махсулот (иш ва хизмат) лардан олинган фойда ташкил этади.
3. Асосий ишлаб чикариш фаолиятнинг молиявий натижаси (Фойда ёки зарар). Асосий ишлаб чикариш фаолиятининг молиявий натижаси куйидаги бо¨ланишларда аникланади. Яъни, махсулот (иш ва хизмат) ларни сотишдан олинган фойда суммасидан давр харажатлари таркибига кирувчи сотиш харажатлари, маъмурий харажатлар, ва бошка умумхужалик харажатларини чегириш хамда асосий фаолиятнинг бошка жараёнларидан олинган даромад ва харажатларни тартибли фарклаш асосида аникланади.
4. Молиявий фаолиятдан олинган фойда (зарар). Молиявий фаолиятдан олинган фойда ва зарарлар каторига молиявий натижалар туЁрисидаги хисоботда куйидаги умумлашган курсаткичлар киритилган.
-Шуъба ва уюшма корхоналардан олинган дивидендлар;
-Бошка олинган дивидендлар;
-Шуъба ва уюшма корхоналарга берилган ва олинган карзлар буйича фоизлар;
-Бошка туланган ва олинган фоизлар;
-Валюта курсининг узгаришидан фарклар;
-Молиявий фаолиятдан бошка даромадлар ва харажатлар.
Асосий ишлаб чикариш фаолиятининг молиявий натижасига молиявий фаолиятдан олинган натижани кушиш асосида умумхужалик фаолиятидан молиявий натижа (фойда, зарар) аникланади.


  1. Download 5.31 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   293




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling