Корхона ма¦сулоти ва хизматига б¤лган талаб ва таклифни тахлили


Биринчидан, пул маблаЁлари киримини давр бошланишидан олдин башоратлаш; Иккинчидан


Download 5.31 Mb.
bet215/293
Sana05.09.2023
Hajmi5.31 Mb.
#1673158
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   293
Bog'liq
11-Молиявий-ва-бошкарув-тахлили-А.Вохобов-2005-дарслик-1

Биринчидан, пул маблаЁлари киримини давр бошланишидан олдин башоратлаш;
Иккинчидан, пул маблаЁлари чиўимини давр бошланишидан олдин башоратлаш;
Учинчидан, соф пул оўимини (ортиўча Єки камомад) давр бошланишидан олдин хисоб-китобини ўилиш;
Туртинчидан, ўисўа муддатли молиялаштиришда мутлоў талабни давр бошланишидан олдин аниўлаш.
Пул оўимини башоратлаш жараЄнининг биринчи босўичи êåëèá òóøèøè мумкин булган пул маблаЁлари киримининг хажмини хисоблашни уз ичига олади. Ўуйидаги холатда бундай хисоб китоблар маълум ўийинчиликлар туЁдириши мумкин. Яъни, агар корхона тушумни аниўлаш услубиятини товарлар жунатиш тартиби буйича узгартириб турадиган булса, у холда пул маблаЁлари киримида асосий манба товарлар сотиш булиб хисобланади. Товарларни сотиш хам уз навбатида товарларни наўд хисоб-китобга Єки кредит (жунатилган товарлар ўийматининг маълум ўисмини ўарз сифатида бериш) хисобига сотишга булинади.
АмалиЄтда купчилик корхоналар уртача давр оралиЁида харидорлардан жунатилган товарлар ўийматини тулашни талаб ўиладилар. Ушбу холатлардан келиб чиўиб сотилган махсулотларнинг ўайси ўисми ушбу даврдаги тушумга, ўайси ўисми эса кейинги даврдаги тушумга киритилишини хисоблаш мумкин булади.
Занжирли боЁланишнинг балансли усулидан фойдаланиб, пул маблаЁлари кирими ва дебиторлик ўарзларнинг узгариши хисоб-китоб ўилинади. Балансли тенгликни ўуйидаги формула орўали ифодалаш мумкин:


ДЎД.Б.+ СТ = ДЎД.О. + ПК

Бу ерда:


ДЎД.Б. __ Товар ва хизматлар буйича дебиторлик ўарзларнинг давр бошидаги холати;
СТ __ Давр оралиЁидаги сотишдан тушган тушум;
ДЎД.О. __ Товар ва хизматлар буйича дебиторлик ўарзларнинг давр охиридаги холати;
ПК __ Давр оралиЁидаги пул маблаЁлари кирими.

Дебиторлик ўарзларини тулов (ўоплаш) муддатлари буйича таснифлаш бирмунча аниў хисоб-китоб ўилиш имкониятини беради. Бундай таснифлаш орўали, статистика ва тахлилни утган даврда дебиторлик ўарзларини ўоплаш хаўидаги хаўиўий манбалар билан таъминлаш мумкин булади. Дебиторлик ўарзларини тулов муддатлари буйича тахлил этишни ойлар буйича утказиш тавсия этилади. Чунки бундай холатда дебиторлик ўарзларини ўоплаш муддатларига ўараб уртача миўдорини 30 кунгача, 60 кунгача, 90 кунгача ва хакозо кунларга мослаштириб урнатиш лозим. Пул маблаЁлари киримига оид бошўа манбалар (бошўа сотишлар, сотиш билан боЁлиў булмаган муомалалар) ни башоратлаш туЁри хисоблаш усули орўали бажарилади, яъни кирим ўилинган суммага жорий даврдаги сотишдан келиб тушган пул маблаЁлари суммаси ўушилади.



Download 5.31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   211   212   213   214   215   216   217   218   ...   293




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling