Корпоратив бошқарув тушунчаси, унинг мақсади ва вазифалари. Корпоратив бошқарувнинг келиб чиқиши ва ривожланиш тенденциялари

Корпоратив бошқарув иштирокчилари

• эмитент сифатида акциядорлик жамиятлари;
• акциядорлар, яъни инвесторлар;
• корпоратив тузилма менежерлари;
• давлат;
• кредиторлар ва бошқа манфаатдор шахслар.

Корпоратив бошқарувга оид илмий-назарий ёндашувларнинг шаклланиши корпорацияларнинг ривожланиб бориши билан бирга содир бўлган.

Корпоратив бошқарувга оид илмий-назарий ёндашувларнинг шаклланиши корпорацияларнинг ривожланиб бориши билан бирга содир бўлган.

Акциядорлик назарияси (shareholder theory)

Унга кўра, корпорация менежерларининг асосий мажбурияти акциядорлар бойлигини (мулкини) максималлаштириш ҳисобланади. Чунончи акциядорлар корпорациянинг эгалари ҳисобланадилар ва зиммаларига энг юқори рискни оладилар.

Корпоратив бошқарув назариясида бир қанча ёндашувлар ажратилади

• бир томондан, корпоратив бошқарув назарияси иқтисодий назариялар эволюцияси бўйлаб ривожланиб борган,
• иккинчи томондан, корпоратив бошқарув назарияларининг эволюцияси акциядор ва менежерлар ўртасида юзага келадиган муаммоларни ечишга доир концепциялар ривожланиши билан юз берган.

Агентлик назариясига сабаб

АКЦИЯДОРЛАР
Профессионал бошқарувга талабнинг юзага келиши
Биргаликдаги бошқарувнинг муракккаблик касб этиши

Натижада

КОРПОРАЦИЯЛАР БОШҚАРУВИ
Бошқарувда таъсирга эга акциядорлар
Бошқариш функциялари ёлланма ижрочиларга ўтказилди
Капитални бошқариш имконияти юзага келди
Бошқарувда таъсирга бўлмаган акциядорлар
Оддий омонатчиларга айланиб қолишди

Оқибатда агентлик муаммоси юзага келди

Бошқарувда таъсирга эга акциядорлар
Бошқарувда таъсирга эга бўлмаган акциядорлар
ЁЛЛАНМА МЕНЕЖЕРЛАР

Агентлик назарияси

Америкалик иқтисодчилар М.Дженсен ва У. Меклинг томонидан корпорациялар ичида содир бўлаётган ўзаро муносабатларни тушунтириш учун ишлаб чиқилган.