Корпоратив бошқарувнинг замонавий услублари ва моделлари

Директорлар кенгаши
(бир поғонали)
12 та аъзо
Бош бошқарувчи
Улар томонидан барча асосий қарорлар қабул қилинади.

Англо-америка модели хусусиятлари

• АҚШ қонунчилиги директорларнинг бошқарув ва кузатув функциялари алоҳида ажратилмайди, лекин корпорация яхлит фаолияти бўйича жавобгарлик айнан директорлар кенгашига юклатилган.
• Функцияларнинг бўлиниши бўйича масала акциядорлар томонидан ҳал қилинади ва мустақил бошқарувга йўл қўйилмайди.

Англо-америка модели хусусиятлари

• Кўплаб директорлар мустақил директорлар ҳисобланиб, бошқа компанияларнинг амалдаги ёки собиқ менежерларидир. Одатда кенгашнинг тўртдан уч қисмини мустақил директорлар ташкил қилади.
• Лекин амалиётнинг кўрсатишича қимматли қоғозлар бозоридаги ҳолат (пасайиш)дан келиб чиққан ҳолда босим натижасида бош директорнинг истеъфоси эҳтимоли, ташқи директорларникига нисбатан юқори.

Англо-америка модели хусусиятлари

Аксарият америка компанияларида директорлар кенгаши раиси сифатида бош директор фаолият юритади.

Лекин йирик корпорацияларда директорлар кенгаши раиси ва бош ижрочи директор (президент) – турли шахслар бўлиб, уларнинг мажбуриятлари ўзаро фарқ қилади.

Англо-америка модели хусусиятлари

АҚШда директорлар кенгашининг асосий мажбурияти акциядорлар манфаатларини ҳимоя қилиш ва улар капиталининг ҳар томонлама ўсишини таъминлаш ҳисобланади.

Бунда менежерларни рағбатлантиришнинг асосий шакли сифатида компания акциялари бўйича опционларни, яъни акциядор бўлиш имкониятини тақдим этиш кенг қўлланилади.

Англо-америка модели хусусиятлари

Корпоратив сиёсат ва стратегия асосида директорлар кенгаши шакллантирилади, кенгаш томонидан

• мансабдор шахслар мажбуриятлари белгиланади,
• молиявий назорат,
• бош директор фаолиятини баҳолаш,
• қонунчилик ва корпоратив этикага риоя қилиш амалга оширилади.