Korxona (firma) xarajatlari va foydasi. Narxning mohiyati va shakllanish xususiyatlari reja xarajatlar va ularning asosiy turlari korxonalarda moliyaviy natijalar Narx va uning shakllanishi

Tannarx	Foyda	QQS
aktsiz solig'i
Korxonaning ulgurji narxi

Korxonaning ulgurji narxi va mahsulot tannarxi o'rtasidagi farq mahsulot birligiga aniqlanishi mumkin bo'lgan foydani aks ettiradi.
Mahsulot narxini belgilashda odatda ikkita usul qo'llaniladi :

• Xarajatlar plyus o'rtacha foyda normasi
• Kapital qo`yilmalarga maqsadli daromad

Narxlarni belgilash usullari
1) "Xarajatlar plyus o'rtacha foyda normasi":
- narxlash muammosini soddalashtiradi;
- xaridorlar va sotuvchilar uchun adolatli;
- narx raqobatini kamaytiradi.
Mahsulot tannarxiga sanoat (bozor) uchun daromadlilik darajasining o'rtacha darajasiga mos keladigan qo'shimcha to'lov qo'shiladi:
Foyda normasini aylanmaning ulushli birliklariga nisbati kabi hisoblaymiz
Tovar birligining to`la tannarxi
Umumiy doimiy va o'zgaruvchan xarajatlar
Sotish hajmi
Narxi
To’la tannarx
foyda normasi
+
2) Kapital qo`yilmalarga maqsadli daromad
Xarajatlar va kapitalning istalgan daromadi asosida kapitaldan oldindan belgilangan daromad olishni nazarda tutadi.
Ushbu usulni qo'llashda kutilayotgan sotish hajmi korxonaning zararsiz ishlashini ta'minlaydimi yoki yo'qligini hisoblash tavsiya etiladi. Buning uchun zararsizlik nuqtasi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
Narxi
Birlik mahsulot xarajatlari
+
Daromad foizi *Investitsiya
Sotish hajmi
Zararsizlik nuqtasi