Korxona (firma) xarajatlari va foydasi. Narxning mohiyati va shakllanish xususiyatlari reja xarajatlar va ularning asosiy turlari korxonalarda moliyaviy natijalar Narx va uning shakllanishi

V. Neytral narx strategiyasi - haqiqiy ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olish asosida narxni aniqlash.
VI. Nufuzli narx strategiyasi yuqori sifatli mahsulotlarga yuqori narxlarni belgilashdir.
Narx = C + A + P (C + A),
Bu erda C - xarajatlar, A - ma'muriy xarajatlar va sotish xarajatlari, R - o'rtacha foyda normasi.
Boshqa
Harakatlanuvchi narx strategiyasi - narx talab va taklif nisbatiga to'g'ridan-to'g'ri mutanosib ravishda belgilanadi. Shart: raqobatchi paydo bo'lishining oldini olish; sifatni doimiy ravishda yaxshilash; xarajatlarni kamaytirish.
Moslashuvchan narx strategiyasi - talab va taklif muvozanatining o'zgarishiga tez javob beradigan narxni belgilash.
Ustunlik narxlari strategiyasi - ustun mavqega ega bo'lgan (70-80%) va xarajatlarni sezilarli darajada kamaytirishni ta'minlay oladigan korxona tomonidan tovarlar narxini ma'lum darajada pasaytirish.
Ishlab chiqarilishi to'xtatilgan mahsulotlar uchun narx strategiyasi - narxlar oddiy tovarlarga qaraganda yuqori (qat'iy belgilangan iste'molchilar doirasiga yo'naltirish).
Erkin raqobat bozoridagi narxlar
Bozorning asosiy xususiyatlari:
- ko'plab kichik firmalarning mavjudligi;
- tovarlarning bir xilligi va o'zaro almashinishi;
- narx cheklovlari yo'q
Mahsulot narxi yalpi talab va taklif ta'sirida shakllanadi, alohida korxona narx siyosatiga ega emas. Narxlar o'zgarishsiz
Monopolistik raqobat bozori narxlari
Bozor xususiyatlari:
- ko'plab xaridorlar va sotuvchilar;
- mahsulotlar sifati, xususiyatlari, tashqi dizayni, tegishli mahsulotlar bilan farqlanadi;
- kompaniya quyidagilarni hisobga oladi: talab tarkibi, raqobatchilarning narxlari, ishlab chiqarish xarajatlari
Narxlarni belgilash variantlari:

• geografik printsip bo'yicha (turli hududlarda turli narxlarda)
• tovar ishlab chiqarilgan joyda FOB narxini belgilash (tovar transport tashkilotiga bepul tashish asosida beriladi)
• yagona narxni belgilash (shu jumladan yuk tashish xarajatlari)
• bazis nuqtasiga nisbatan narxni belgilash (barcha mijozlardan transport xarajatlarini shu nuqtadan yetkazib berish narxiga teng miqdorda undirish)
• zonal narxlarni belgilash (bir xil narxlarni belgilash uchun ikki-uch zonani aniqlash, zona uzoqlashgani sari narxni oshirish)

FOB (ingliz tilidan, bortda bepul - kemada bepul) - savdoda sotuvchi transport va sug'urta xarajatlarining faqat bir qismini, ya'ni faqat tovar kema bortida etkazib berilgunga qadar o'z zimmasiga oladigan narxni anglatadi.