Narx siyosati va narx strategiyalari Reja: Narx tushunchasi Narx siyosati

Narx siyosati va narx strategiyalari


Reja:
1.Narx tushunchasi
2. Narx siyosati
3. Narxlar strategiyasi

Narx -tushunchasi Narx–realbozoriqtisodiyotisharoitida tovar vaxizmatlarning ijtimoiyqiymati va ijtimoiynafliliginingpuldagiifodasidir. Bozor narxlari munosabati nuqtai nazaridan ishlabchiqaruvchi va iste'molchi o'rtasida bog'lovchi, talab va taklifni muvozanatlash mexanizmi bo'lib xizmat qiladi. Narx-tovarqiymatiningpul ifodasi.U turli funksiyalarni bajaradi: hisobgaolish, tarqatishvarag'batlantirish. Qiymat funksiyasi hisobida ishlab chiqarishvasotishuchunijtimoiyzaruriymehnat xarajatlari, ishlab chiqarishning taxminiy xarajatlarivafoydalariaksettiriladi. Rag'batlantiruvchi funksiya resurslarni tejash, ishlabchiqarishsamaradorliginioshirish, mahsulotsifatinioshirish,yangi texnologiyalarni joriyqilishvah.k. Taqsimlash funksiyasi ayrim tovar guruhlarivaturlaribo'yichaaksizsolig'inarxini, qo'shimchaqiymatsolig'inivadavlatbyudjetiga, mintaqaga va boshqalarga tushadigan markazlashtirilgan sof tushumning boshqa shakllarinihisobgaoladi. Narxklassifikatsiyasi Narxlarniturli iqtisodiyxususiyatlariga ko'ratasniflashmumkin. Narxlarning shakllanish darajasi bo'yicha tasniflanishi.Bozormunosabatlari sharoitida narxlarning eng muhim tasniflaridan biri bu ularning davlatning tartibga soluvchi ta'siridan ozod bo'lish darajasidir.Narxlarningmuhimqismi-buhar qandayhukumatta'siridanqat'inazar,bozor talabivataklifita'siridarivojlanibboradi. Tartibga solinadigan narxlar, shuningdek, talabvataklifgaqarabshakllanadi, ammo davlattomonidanqandaydirta'sirko'rsatilishi mumkin. Davlat narxlarning o'sishi yoki pasayishigato'g'ridan-to'g'richeklovlarorqali ta'sir qilishimumkin. Davlat vama'muriy organlar vakilibo'lgandavlatma'lumtovar turlarigao'rnatilishi vabelgilangannarxni chiqarishi mumkin. Bozor iqtisodiyoti sharoitidaasosanikkiturdaginarxlarmavjud: erkinvatartibgasolinadigan. Bozor munosabatlarining eng maqbul xususiyati erkinnarxlardir, ammouni har doimhamto'liqamalgaoshirishmumkin emas. Davlat, agar kerakbo'lsa, narxlash jarayoniga aralashishi va o'zgaruvchan iqtisodiy sharoitga qarab, sozlanishi yoki belgilangannarxlargao'tishimumkin. Sanoatmahsulotlarining ulgurji narxlariulgurjisavdotartibidamulkegalaridanqat'i nazar, korxonalar, kompaniyalar va tashkilotlarning tovarlarni sotib olish va sotish narxlari. Ushbu turdagi narx sanoatningulgurji narxlari vaulgurji savdo (sotish)narxlarigabo'linadi. Korxonaningulgurji narxlari-ular ishlab chiqargan mahsulotlarini iste'molchilarga sotadigan, ishlab chiqarish va sotish xarajatlarini qoplab, o'z faoliyatini davom ettirishvarivojlantirishga imkonberadigan foyda olishlari uchun mahsulot ishlab chiqaruvchilarningnarxlari. Sanoatning ulgurji (sotish) narxikompaniyalar va tashkilotlar, iste'molchilar tovar ishlab chiqaradigan korxonalar yoki marketing (ulgurji) tashkilotlar uchun to'laydigannarxlar. Xarid qilish narxlari-qishloq xo'jaligi mahsulotlarini sotadigan korxonalar, fermerlarvaaholinarxlari (ulgurji).Odatda kelishilgannarxlar o'zarokelishuv asosida o'rnatiladi Chakananarxlar-chakanasavdokorxonalari, korxonalarvatashkilotlardatovarlarsotiladigan narxlar.Bulargasanoattashkilotlariningtarqatish xarajatlari va ularning foydalaridan iborat sanoatning ulgurji (sotish) narxi, aktsizlar, qo'shilganqiymat solig'i va savdo imtiyozlari kiradi. Auksionnarxi-kimoshdisavdosidasotiladigan tovarlarnarxi.Ubozornarxidansezilarlidarajada farqqilishimumkin(undanbirnechabaravar yuqori),chunkiumahsulotlarningnoyobvanoyob xususiyatlari va xususiyatlarini aks ettiradi, shuningdekkimoshdi savdosini o'tkazayotgan shaxsning mahoratiga ham bog'liq bo'lishi mumkin. Birjanarxi-bozordatovarlarnisotishbo'yicha ulgurjibitimtuzilgannarx. Bu talabga, operatsiyalarhajmigavaboshqalargaqarab o'zgaribturadiganbepul. Shartnoma (kontrakt) narxi-imzolangan shartnomagamuvofiqtovarlarnisotishnarxi. Korxonadanarxlashbir-birigabog'liqbo'lganbir nechabosqichlardan iborat bo'lganmurakkab jarayon:-bozorma'lumotlarini yig'ishva tizimli tahlil qilish;-ma'lumvaqtoralig'idanarxsiyosatiningasosiy maqsadlarinibelgilash;-narxlashusullarinitanlash;-ma'lumbirnarxdarajasinibelgilash;-narxga chegirmalar vaqo'shimcha to'lovlar tiziminishakllantirish Narxsiyosatini ishlabchiqishdaodatdaquyidagi masalalargae’tiborberiladi: • qaysi hollarda narx siyosatini ishlab chiqishda foydalanishkerak; • raqobatchilarningbozorsiyosatinarxigajavobberish zarurbo'lganda; •narxnio'lchaydiganyangimahsulotnikiritishbilanbirga bo'lishikerak; •narxlaroralig'inio'zgartirishzaruriyatidankelibchiqqan holdasotiladiganharqandaytovarlaruchun; •qaysibozorlar faolnarxsiyosatibo'lishi kerak,narx strategiyasinio'zgartirish; • narxlarning vaqt bo'yicha o'zgarishini qanday taqsimlashkerak; •narxlarnimarketinginiyaxshilashuchunqandaychoralar ko'rishmumkin; • narxlashda biznesning mavjud ichki va tashqi cheklovlarini va boshqalarni qanday hisobga olish kerakligi.