Korxonalarda korporativ ijtimoiy mas’uliyatni amalga oshirish

Tadqiqot metodologiyasi

Korxonalarda korporativ ijtimoiy mas‟uliyatni amalga oshirish hamda uning xususiyatlarini tahlil qilishda qiyoslar, induksiya, deduksiya, ilmiy abstraksiyalash kabi usullardan foydalanilgan.

Tahlil va natijalar

Korporativ tuzilmalar tomonidan korporativ ijtimoiy mas‟uliyatga e‟tibor qaratilishi bozor iqtisodiyoti sharoitida kompaniyaning jamiyatda obro„ topishiga hamda mahsulot va xizmatlarining ommalashishiga xizmat qiladi. Korporativ ijtimoiy mas‟uliyat ijtimoiy, ekologik va iqtisodiy tomondan ko„p tomonlama foydali jarayon hisoblanadi va bu jihatdan davlat-xususiy sherikchilik munosabatlariga o„xshash tomonlari ham mavjudligini ta‟kidlash lozim. Quyida korporativ ijtimoiy mas‟uliyatning davlat-xususiy sherikchiligi bilan o„xshash va farqli jihatlarini tahlil qilib o„tamiz (1-jadval).
1-jadval

Davlat-xususiy sherikchiligi va korporativ ijtimoiy mas’uliyatning umumiy va alohida xususiyatlari¹

Davlat-xususiy sherikchiligining alohida xususiyatlari	Umumiy xususiyatlar	Korporativ ijtimoiy mas’uliyatning alohida xususiyatlari
Davlat tashabbusi asosida xususiy sektorni ijtimoiy sohaga jalb qilish maqsad qilinadi	Ijtimoiy sohada ma‟lum bir muammo hal qilinadi	Asosan korporativ sektor tashabbusi asosida amalga oshiriladi va foyda olish maqsad qilinmaydi
Davlat tomonidan belgilangan aniq sohalar bo„yicha amal qiladi	Ijtimoiy soha va infratuzilma bo„yicha loyihalar amalga oshiriladi	Korporativ boshqaruv yuqori organlari qarori asosida amalga oshiriladi
Davlat ma‟lum bir sharoitlar yaratib berishi va xususiy sektor mablag„lari hisobiga amal qiladi	Har ikkala holatda korporativ tuzilma (xususiy sektor) mablag„lari yo„naltiriladi	Korporativ tuzilma mablag„lari hisobiga amalga qiladi
Davlat nazorati va xususiy boshqaruv amal qiladi	Davlat umumiy va maxsus nazorati har ikkala holatda ko„zga tashlanadi	Korporativ boshqaruv doirasida hal qilinadi
Davlatning ijtimoiy soha va infratuzilma borasidagi ayrim funksiyalari ijrosi ta‟minlanadi, xususiy sektor qo„shimcha foydaga ega bo„ladi	Ham ijtimoiy, ham iqtisodiy naflilik kuzatiladi	Korporativ (xususiy) sektor ijtimoiy faolligi tufayli jamiyatdagi nufuzi oshib borishiga va ijtimoiy muammolar hal qilinishiga erishiladi
Investitsiyaviy hamkorlik yuzaga keladi	Investitsiya ijtimoiy va iqtisodiy samaradorligi ta‟minlanadi	Korporativ (xususiy) sektor nufuzi va investitsiya jozibadorligi oshadi

1-jadval ma‟lumotlaridan ko„rinadiki, korporativ ijtimoiy mas‟uliyat va davlat-xususiy sherikchiligining umumiy xususiyatlari sifatida davlat nazoratining mavjudligi, loyihaning ijtimoiy va iqtisodiy samaradorligiga e‟tibor qaratilishi, loyihalar korporativ tuzilma (xususiy sektor) mablag„lari evaziga moliylashtirilishi kabi jihatlarni ta‟kidlash mumkin. Farq qiluvchi xususiyatlar sifatida tashabbusning kim tomonidan olib chiqilishi, loyihalarning qaysi sohalarda amalga oshirilishini belgilash kabi jihatlarni qayd etish lozim.