Kreativ fikrlash

ko’p pul topasiz. 
Pul ishlash bizning ustuvor vazifamiz bo’lmasligi mumkin, ammo 
agar biz harakatlarimizni sabablarini aytib berishda bir xil intizomni 
qo’llasak va bu sabablarni yaxshilab o’ylab ko’rsak, biz o’z 
maqsadlarimizga erishishimiz mumkin. 

---

23 
II BOB. SHAXSIY IJOD VA IJODIY FIKRLASH 
VOSITALARI 
2.1. Shaxsiy ijod: ta’rifi va ahamiyati. 
2.2. Kreativ fikrlashda taʼlimning o’rni. 
2.3. Shaxsiy ijodkorlikni rivojlantirish uchun samarali 
strategiyalar. 
2.4. Kreativ fikrlash usullari 
 
Mavzuni o’zlashtirish jarayonida talaba: 
• shaxsiy ijod, uning ta’rifi hamda ahamiyati va o’qish va hayot 
faoliyatida undan qanday foydalanish lozimligi haqida tasavvur va 
bilimga ega bo’ladi; 
• shaxsiy ijodni shakllantirish va rivojlantirish, shaxsiy ijodkorlikka 
oid qarashlar va yondashuvlarni shakllantirish ko’nikmalariga ega 
bo’ladi; 
• shaxsiy ijodiy jarayonni amalga oshirish, shaxsiy ijodni yaratish, 
ta’lim orqali kreativ fikrlash, shaxsiy ijodkorlikni rivojlantirish 
malakasiga ega bo’ladi. 
2.1. Shaxsiy ijod: ta’rifi va ahamiyati 
Shaxsning 
kreativligi 
uning 
tafakkurida, 
muloqotida, 
his-
tuyg’ularida, muayyan faoliyat turlarida namoyon bo’ladi. Kreativlik 
shaxsni yaxlit holda yoki uning muayyan xususiyatlarini tavsiflaydi. 
Kreativlik iqtidorning muhim omili sifatida ham aks etadi. Qolaversa, 
kreativlik zehni o’tkirlikni belgilab beradi, “talabalar e’tiborini ta’lim 
jarayoniga faol jalb etishni ta’minlaydi”. Xorijiy mamlakatlarda barcha 
sohalarning mutaxassislari kabi o’qituvchilar ham o’zlarida kreativlik 

---

24 
sifatlari mavjudligi va uning darajasini aniqlab boradi. Buning uchun ular 
E.P.Torrens tomonidan 1987 yilda asoslangan va shaxsning kreativ 
tafakkurga egaligini aniqlovchi testdan o’tadi. Mazkur test shaxs 
kreativligi va uning darajasini ijodiy faoliyatni tashkil etishdagi faollik, 
tezkor fikrlash, o’ziga xos (orginal)lik va takomillashganlik kabi mezonlar 
bo’yicha baholash imkoniyatini yaratadi. Talaba tomonidan tavsiya etilgan 
savollarga beriladigan javoblar aynan mana shu to’rtta mezonni 
qanotlantirishi lozim E.P.Torrens fikricha, “kreativlik” tushunchasi 
negizida quyidagi yoritiladi:
- muammoni yoki ilmiy farazlarni ilgari surish; 
- farazni tekshirish va o’zgartirish;
- qaror natijalarini shakllantirish asosida muammoni aniqlash. 
Kreativ muammo yechimini topishda bilim va amaliy harakatlarning 
o’zaro qarama-qarshiligiga nisbatan ta’sirchanlik Kreativ fikrlash har bir 
ijtimoiy sohada yaqqol aks etishi mumkin.