Kreativ fikrlash

 
3.3-rasm. “Aqliy hujum” turlari
7
 
Zamonaviy ishchi muhitlar “aqliy hujum”ning yangi turlarini yaratdi. 
Fikr almashish ularni yanada rivojlantirish uchun dasturiy ta’minot va 
onlayn platformalardan tobora ko’proq foydalanmoqda. Guruh ishi 
vositalari tobora takomillashib bormoqda va guruh loyihalari davomida 
yanada samarali almashinish uchun suhbatlar va kontent almashishni 
ma’qul ko’rilmoqda. Bunday vositalardan foydalanishning qulayligi 
ishchilarni o’z fikrlarini suhbat xonalarida baham ko’rishni har doim juda 
6
Alex F.Osborn. Applied Imagination: Principles and Procedures of Creative Thinking, 1963. 
7
Alex F.Osborn asarlari asosida mualliflar tomonidan tayyorlangan 

---

46 
jozibador qiladi, bu esa tezkor qayta aloqa qilish imkoniyatini beradi. 
Bunday turlarni miya hujumi vositasi deb tasniflash mumkinmi, 
munozarali bo’lib qolmoqda. Osborn va Klarkning fikriga ko’ra, “aqliy 
hujum”ning asosiy tushunchasidan uzoqlashadigan quyidagi boshqa 
turlarini ham keltirib o’tish mumkin. 
ABC Aqliy hujumi (ABC Brainstorming) 
Ushbu tur klassik aqliy hujumni qo’shimcha qoida bilan to’ldiradi, 
unda har bir mashg’ulot buyurtma qilingan tartib asosida o’tishi kerakligi 
aytiladi. ABC alifboning har bir harfini harflardan biridan boshlangan mos 
keladigan g’oyalarga berishga harakat qiladi. Ushbu usul guruhlarga yangi 
g’oyalarni o’ylash qiyin bo’lganda juda keng tarqalgan. Biroq, bu, ayniqsa, 
guruhning maqsadi ism yoki shior haqida o’ylash kerak bo’lgan 
vaziyatlarga mos keladi. ABCning aqliy hujumi xavfi shundaki, 
ishtirokchilar harflarga haddan tashqari e’tibor berishadi va shuning uchun 
ularning ijodiy fikrlashlari cheklangan. Axir “E” harfi bilan boshlanadigan 
“Y” dan ko’ra ko’proq so’zlar va g’oyalar mavjud, ammo ularning har biri 
uchun faqat bitta fikr kerak. Shuning uchun ABC aqliy hujumi sizning 
ishtirokchilaringizning fikrlash jarayonini sezilarli darajada cheklaydi, bu 
esa “aqliy hujum” atamasi orqasida yashiringan, filtrlanmagan, xom 
g’oyalar maqsadiga ziddir. Umuman aytganda, aqliy hujumga 
bag’ishlangan qoidalar qancha ko’p qo’llanilsa, asl g’oyalarni yaratish 
imkoniyati shunchalik kam bo’ladi.