Кучли давлатдан- кучли фуқаролик жамияти сари

Мафкуранинг асосий турлари:

• Мафкуранинг асосий турлари:
• Сиёсий мафкура.
• Диний мафкура.
• Миллий мафкура.
• Прогрессив мафкура.
• Реакцион мафкура.
• Демак, дастлабки мафкура шакллари қуйидагилардан иборат бўлган:
• тотемизм - индеецлар тилида «унинг руҳи», ҳайвон, ўсимликларга ишониш;
• анимизм - лот. Жон, руҳ. Киши руҳи, жоннинг борлигига ишониш;
• фетишизм - португал, француз сўз. «сеҳрли нарса», жонсиз нарсага ишониш;
• ҳиндуизм (миллий) 4 каста: браҳмонлар - руҳоний, кшатрий-ҳарбий, савдо ҳунарманд;
• иудаизм - яҳудийлар дини, қабила номидан олинган;
• конфуцийлик - эр.авв. 551-479, Хитой таълимоти, инсон само қудратига боғлиқ;
• синтоизм - япоплар миллий дини;
• христианлик - мил.авв. I-III асрларида Рим жамиятида ёйилган.

Ғоя ва мафкуранинг дастлабки шакл ва кўринишлари:

• Ғоя ва мафкуранинг дастлабки шакл ва кўринишлари:
• Монизм - оламнинг асоси ягона, битта дея таълим берувчи йўналиш.
• Дуализм - оламнинг ибтидоси ҳам руҳий-илоҳий, ҳам моддий асосга эгалиги ҳақидаги таълимот.
• Плюрализм - оламнинг асосида кўп нарсалар ётиши ҳақидаги ғояларни илгари сурувчи таълимот.
• Идеализм - олам ва одамнинг яралиши, яшаши ва ривожланиш хусусиятлари, борлиқ ҳамда йўқлик масалаларида руҳий ва илоҳийлик тамойилларини устувор деб билиш, мутлақлаштиришдир.
• Материализм - олам ва одам, борлиқнинг яшаши, ривожланиши масалаларида модда (материя) ва унинг хоссаларини, мутлақлаштиришдир.
• Теизм - илоҳийликни мутлақлаштириш.
• Атеизм - даҳрийликни мутлақлаштириш.

Булардан бошқа мафкуранинг тарихий шаклларига қуйидагиларни ҳам киритиш мумкин:

• Булардан бошқа мафкуранинг тарихий шаклларига қуйидагиларни ҳам киритиш мумкин:
• Консерватизм - лот. ҳимоя - эскилик тарафдори.
• Либерализм - лот. шахс эркинлиги, шахс манфаати.
• Нархизм - бебошлик.
• Социал реформизм.
• Коммунизм - лот. умумий ва бошқалар.
• Мафкура оқимлари
• Радикализм - лот. томир, майдо буржда оқими, ислоҳотларга яқин.
• Популизм - халқ аҳволи, эволюцион таълимот;
• Фашизм - лот. боғламоқ.