Changni kattaligi bo‘yicha uch guruhga bo‘lib qaraladi: Changni kattaligi bo‘yicha uch guruhga bo‘lib qaraladi: - a) kattaligi 10 mk(mikron) dan katta bo‘lgan changlar yirik changlar deb yuritiladi. Odatda bunday changlar o‘z og‘irligi ta’sirida yerga qo‘nadi;
- b) kattaligi 0,25 mk dan 10 mk gacha bo‘lgan changlar. Bu changlarni mayda yoki mikroskopik changlar deb yuritiladi. Ular yerga ma’lum sharoitlar bo‘lganda, masalan yomg‘ir, qor va shabnam kabi yerga yog‘iladigan og‘ir zarralarga ilashib qolgan holatlarda qo‘nishi mumkin;
- v) kattaligi 0,25 mk dan kichik bo‘lgan changlar ultra mikroskopik changlar deb yuritiladi va bu changlar hech qachon yerga qo‘nmay broun harakati qoidalariga bo‘ysungan holda uchib yuradi. Bunday changlar bir-birlari bilan to‘qnashishlari natijasida yiriklashib (koagulyasiya), yerga qo‘nishlari mumkin. Nafas olingan havodagi ultramikroskopik changlarning 60-70 foizi o‘pkada ushlanib qoladi.
- Changga qarshi kurashda a’sosiy e’tiborni uni ajralib chiqishga yo‘l qo‘ymaslikka qaratish kerak. Chang ajralib chiqishini to‘liq yo‘qotishning iloji bo‘lmasa, ishlab chiqarish jarayonini mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish zarur.
- Changni bosish choralari ko‘riladi. Asosan changlarni suv bilan xo‘llashdir. Suv maydalab purkaladi, natijada havodagi chang xo‘llanadi, og‘irlashadi va pastga tushadi. Bunday usul changlanadigan mahsulotlarni transportga yuklash, tashish va bir idishdan ikkinchiga ag‘darishda keng qo‘llaniladi. Ayrim hollarda suv bug‘laridan foydalaniladi.
- Changga qarshi kurashishda so‘rib oladigan ventilyatordan foydalaniladi.
- Chang o‘tiradigan satxlar, devor, pollar, silliq narsalar bilan qoplanishi kerak, shunda changni yuvish, artish, so‘rib olish oson bo‘ladi.
- O‘ta changli muhitda ishchilar himoya vositalaridan foydalanishlari zarur.
Changga qarshi kurashish choralari - Changga qarshi kurashda a’sosiy e’tiborni uni ajralib chiqishga yo‘l qo‘ymaslikka qaratish kerak. Chang ajralib chiqishini to‘liq yo‘qotishning iloji bo‘lmasa, ishlab chiqarish jarayonini mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish zarur.
- Changni bosish choralari ko‘riladi. Asosan changlarni suv bilan xo‘llashdir. Suv maydalab purkaladi, natijada havodagi chang xo‘llanadi, og‘irlashadi va pastga tushadi. Bunday usul changlanadigan mahsulotlarni transportga yuklash, tashish va bir idishdan ikkinchiga ag‘darishda keng qo‘llaniladi. Ayrim hollarda suv bug‘laridan foydalaniladi.
- Changga qarshi kurashishda so‘rib oladigan ventilyatordan foydalaniladi.
- Chang o‘tiradigan satxlar, devor, pollar, silliq narsalar bilan qoplanishi kerak, shunda changni yuvish, artish, so‘rib olish oson bo‘ladi.
- O‘ta changli muhitda ishchilar himoya vositalaridan foydalanishlari zarur.
Do'stlaringiz bilan baham: |
