Kurs ishi mavzu: “Sergey Sergeevich Prokofev. Simfonik ijodi”

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI MADANIYAT VAZIRLIGI
O’ZBEKISTON DAVLAT KONSERVATORIYASI
“Musiqa tarixi va tanqidi”kafedrasi
KURS ISHI
MAVZU: “Sergey Sergeevich Prokofev.Simfonik ijodi”

Bajardi:To’rayev Nurbek

Kurs ishi rahbari: G.М.Umarova

Тoshkent-2022

REJA:


I. Kirish.
II. Asosiy qism.
2.1. S.S.Prokofevning hayoti va ijod yo’li
2.2. S.S.Prokofev simfonik asarlarning o’rni
III. Xulosa.
IV. Foydanilgan adabiyotlar.


KIRISH
Bugungi kunda oʼzbek musiqasida cholgʼu musiqasi muhim oʼrin egallaydi. Uning qaysi bir turida boʼlmasin musiqaga ehtiyoj kuchli. Oʼzbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach, musiqa olamida muhim oʼzgarishlar roʼy berdi. Jumladan, milliy hamda umuminsoniy qadriyatlarga asoslangan, milliy ruxdagi asarlarni barpo etish yanada jadallashdi. Chunonchi, fortepiano ijrochiligi sanʼati rivoji jarayonida mazmunan milliy musiqiy, uslubiy tamoyillar bilan boyitish, tinglovchilarni milliy oxanglar, anʼanalar va koʼp asrlik musiqiy meros vositasida estetik tarbiyalash muammosi alohida dolzarblik kasb etmoqda.
Bugungi kunga kelib sanʼat sohasini rivojlantirish borasida muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoev shunday deydilar: “Men shoir va adiblar, rassomlar, aktyorlar va rejissyorlar, kompozitoralar, ommoviy axbarot vositalarining vakillari bilan doimiy muloqotda boʼlaman. Shu bois toʼla ishonch bilan ayta olamanki, ular oʼz kasblariga ona Vatanimiz, halqimizga juda sodiq insonlardir. Ular ish sharoiti yoki moddiy ahvoli haqida hech qachon shikoyat qilmaydilar. Eng muhimi, ular el-yurtimiz rivoji uchun chin dildan hizmat qilishni istaydilar”¹ .
S.S.Prokofev hayoti va fortepiano ijodini va sonatalarini o`rganish, uning asarlarini tahlil qilish Prokofevning bizga qoldirayotgan ulkan madaniy ijodini yosh avlodga yetqazib berishdan iborat.
 O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyevning “Madaniyat va san’at sohasini yanada rivojlantirish va takomillashtirishga doir chora-tadbirlar to’g’risida” Qarori 2017-yil 30-may Toshkent-2017
Darxaqiqat O`zbekistonda hali Prokofevhaqida uning fortepiano ijodi, sonatalari haqida juda kam malumotlar keltirib o`tilgan. Agar biz ushbu buyuk kompozitorni asarlarini birma bir tahlil qilib ijro etsak, bu asarlarning mohiyati va mazmuni naqadar jozibadorligini ko`rishimiz mumkin bo`ladi. Yurtimizda ilm fan musiqaga juda kata e`tabor berilmoqda. Bizga ana shunday Prokofevkabi buyuk kompozitorlarning asarlari va kitoblari juda qo`l keladi.
Prokofevning hayoti va sonata janri ijodiga juda kata e`tabor berdim. Bunday ulug’ kompozitorlar juda ham e`tirofga loyiqdirlar ularning o`lmas asarlari ham doim yosh avlod vakillariga o`rnak bo`lib keladi. R.Shedrin rus musiqiy madaniyatining chuqur an'analarini saqlab qolgan taniqli mahalliy bastakorlardan biri. Uning ijodi XX-XXI asrlarning milliy musiqasining eng yorqin va innovatsion hodisasidir. Opera, balet, musiqa, konsertlar, simfonik va palata - instrumental ishlari, vokal-xor musiqa, fortepiano asarlar katta korpus, boshqa vositalar uchun miniatyura, vokal turkumi, teatr chiqishlari va filmlar uchun musiqa-ko'p tomonlama ijodiy faoliyati davomida u turli janrlarda asarlar katta miqdorda yaratgan. Shedrin musiqasi intellektual aks yettirish va dramatik ziddiyatdan hayot va yorqin satira bilan quvonchga qadar turli tasavvurlarni qamrab oladi. Bastakorning asarlari tarixiy, adabiy, folklor, protetiblardan tug'ilgan yorqin milliy rasmdir.
Prokofevuslubining o'ziga xosligi musiqiy tilning dunyoqarashi va o'ziga xosligi, an'analarga yangi va ehtiyotkorlik bilan, hurmat bilan munosabatda bo'lishga sezgirligi bilan ajralib turadi.
Prokofevasarlari butun dunyo ijrochilarining qiziqishi juda katta. Bu haqiqat jamoatchilik va tanqid uchun ochiq. "Mashhur", "tan olingan", "muvaffaqiyatli" ta'riflari maqola sarlavhalari, intervyular bilan to'la. Shedrinning barcha opuslari nashr etiladi va ijro etiladi. Har yili u turli musiqiy janrlarda tinglovchilarga yangi qiziqarli va kutilmagan premeralarni taqdim etadi. Bu fazilatlarning asosiy - o'z musiqiy suverenitetini, musiqiy hayotning rang-barang va polifonik rasmida juda qiyin bo'lgan shaxsiy qo'l yozuvi, zamon bilan hamqadam bo'lish qobiliyati, o'z ijodining uslubiy, janr va majoziy-mazmunli panoramasini yangilash va kengaytirish istadi. Shunday qilib, Prokofevmusiqasini o'rganish juda muhimdir.
Sergey Prokofiev (1891 yil 23 aprel - 1953 yil 5 mart) 20-asrning eng yirik, nufuzli va eng ko'p ijro etilgan kompozitorlaridan biri hisoblanadi. U pianinochi va dirijyor ham bo'lgan. Ushbu bastakorning ijodi atrofida ko'pincha qarama-qarshiliklar avj oldi, chunki ekssentriklik va o'ziga xoslik har doim qarama-qarshi reaktsiyaga sabab bo'ladi. Biroq, nafaqat muxlislar, balki Prokofiev musiqasini darhol anglamaganlar ham uning iste'dodining kuchli kuchi va yorqinligini his qilishdi.