Kurs ishiga berilgan vazifa

Maks Veberning byurokratik tashkilotga bergan tavsiflari¹¹

1.	Mehnat taqsimoti xodimlarning vakolatlari va javobgarligini aniq belgilab qo’yish hamda ularni qonunlashtirilgan majburiyatlarni bajarishga yo’naltirish asosida oshiriladi.
2.	Lavozimlar rasmiy vakolatlarga muvofiq iyerarxik tuzilmani tashkil etadi va bunda har bir lavozim yuqori turuvchi lavozimga bo’ysunadi.
3.	Xodimlarni tanlash va xizmat bo’yicha siljitish ularning malakalariga muvofiq amalga oshiriladi, malaka darajasi esa, imtihon qilib yoki o’qitish-o’rgatish, tajribalariga muvofiq belgilanadi.
4.	Barcha ma’muriy hujjatlar va qarorlar yozma tarzda rasmiylashtiriladi. Yozib borish uzluksizlikni ta’minlaydigan korxona xotirasi hisoblanadi.
5.	Menejerlar tashkilot mulkdorlari hisoblanmaydi.
6.	Menejerlar belgilangan qoida va tajribalarga muvofiq ishlaydilar, bu esa ularning xatti-harakatlari, xulqining ishonchli, aniq bo’lishini kafolatlaydi. Qoidalar shaxssiz bo’lib, hamma xodimlarga bir xil darajada talluqlidir.

Hozirgi zamon tashkilotlarida “byurokratiya” atamasi salbiy ma’noni bildiradi hamda cheksiz qoidalar va rasmiyatchilik, to’rachilik bilan bog’lanib ketadi. Hammamizga ham uzoq cho’zilgan navbatlarda turishga, bema’ni tuyulgan talablarni bajarishimizga to’g’ri kelgan. Ikkinchi tomondan, bu kabi barcha byurokratik qonunlar, tartiblar va talablar o’zaro munosabatlarning salbiy usulini keltirib chiqaradi, xodimlarning har biriga bir xildagi talablar qo’yiladi, ularning barchasi yagona qoidalarga amal qilishlari kerak bo’ladi. Huddi shu byuroktratiya ko’pgina tashkilotlarga g’oyat yuqori samarali faoliyatga erishish uchun yo’l ochib berdi. Maks Veberning byurokratik tashkilotga bergan tavsiflari 4 jadvalda keltirilgan.