Kurs jumisi tema: Tiri organizmlerdin’ iykemlesiwi formalari temasin oqitiwda lokal texnologiyalardan paydalaniw Orinlagan

Dástúriy dıyxanshılıq ámeliyatları : Kóplegen lokal jámáátler qurǵaqshıl yamasa tawlıq aymaqlar sıyaqlı qıyın sharayatlarda eginlerdi etiwtirishga múmkinshilik jaratıwshı innovciyalıq dıyxanshılıq ámeliyatların islep shıqtılar. Bul ámeliyatlar kóbinese suwdı tejew usılları yamasa tábiyiy tóginler sıyaqlı lokal resurslardan paydalanıwdı óz ishine aladı hám oqıwshılarǵa adamlardıń átirap-ortalıqqa iykemlesiw usılların ámeliy hám ámeliy túsiniw imkaniyatın beredi.
Dárivor ósimlikler: Kóplegen lokal jámáátler túrli ósimliklerdiń shıpabaxsh qásiyetleri haqqında bay bilimge iye jáne bul ósimliklerden bir qatar keń tarqalǵan keselliklerdi emlew ushın paydalanadılar. Dárivor ósimliklerdi úyreniwdi biologiya tálimine kirgiziw studentlerge túrli organizmlerdiń óz ortalıǵına iykemlesiw usılların, sonıń menen birge, bul ámeliyatlardıń materiallıq hám tariyxıy sharayatların tereńrek túsiniw imkaniyatın beredi.
Ań qılıw usılları : Birpara aymaqlarda lokal jámáátler lokal ortalıq hám ekologiyaǵa maslastırılǵan kem ushraytuǵın ań usılların islep shıqtılar. Bul usıllardı úyreniwdi biologiya tálimine kirgiziw oqıwshılarǵa túrli organizmlerdiń óz ortalıǵına iykemlesiw usılların, sonıń menen birge, ańshılıqmenen baylanıslı etikalıq hám materiallıq táreplerdi tereńrek túsiniw imkaniyatın beredi.
Sorawlardıń muǵdarlıq maǵlıwmatları, sonıń menen birge, biologiya táliminde lokal texnologiyalardan paydalanılǵan oqıwshılardıń bul pánge joqarı dárejede tartılǵanlıǵın, sonıń menen birge, túrli regionlardıń materiallıq hám ekologiyalıq túrli-tumanlıǵın kóbirek qádirlewin kórsetdi. Studentler, sonıń menen birge, lokal texnologiyalardan paydalanıw olarǵa adamlar hám tábiyaat ortasındaǵı quramalı munasábetlerdi jaqsılaw túsiniwge, átirap-ortalıq máselelerine salıstırǵanda bilimli hám juwapkerli munasábetti qáliplestiriwge járdem bergeni haqqında xabar beriwdi.⁶
Ulıwma alǵanda, tabilǵan zatlar sonı kórsetedi, lokal texnologiyalardı biologiya tálimine kirgiziw bir qatar artıqmashılıqlarǵa ıyelewi múmkin, atap aytqanda, materiallıq xabarlılıq hám qádirlewdi xoshametlew, ámeliy úyreniw ushın múmkinshiliklerdi usınıw hám oqıwshılardı átirap-ortalıq tı jáne de aktiv hám xabarlı bolıwǵa yoshlandırıw. Nátiyjeler bul baǵdardaǵı keyingi izertlewler hám islenbeler ushın tiykar bolıp, oqıtıwshılar hám oqıtıwshılar óz studentleri ushın temanıń aktuallıǵı hám ámeliyligin asırıw ushın biologiya oqıw programmalarına lokal texnologiyalardı kirgiziwdi kórip shıǵıwları zárúr ekenligin kórsetedi.

2. 
   Lokal texnologiyalardan paydalanıwdıń abzallıqları hám kemshiliklerin.
   

Abzallıqları :
1. Muwapıqlıq : Lokal texnologiyalar oqıwshılardıń óz turmısı hám tájiriybeleri menen bólew arqalı temanı jáne de aktual hám ámeliy halǵa keltiriwi múmkin. Bul oqıwshılardıń pánge aktivligi hám motivatsiyasın asırıwǵa járdem beredi.
2. Materiallıq xabarlılıq : biologiya tálimine lokal texnologiyalardı kirgiziw túrli jámáátlerdiń óz átirap -ortalıǵına kelisiwiniń túrli usılların atap ótiw arqalı materiallıq xabarlılıq hám qádirlewdi rawajlandırıwı múmkin. Bul pán tálimine jáne de inklyuziv hám materiallıq tárepten bayqaǵısh jantasıwdı rawajlandırıwǵa járdem beredi.
3. Ámeliy úyreniw: Lokal texnologiyalar kóbinese ámeliy úyreniw múmkinshiligin beredi, bul ásirese klassta dástúriy úyreniw menen qiynalayotgan studentlerdi tartıw ushın nátiyjeli bolıwı múmkin. Ámeliy úyreniw de oqıwshılardıń quramalı túsinik hám processlerdi tereń túsiniwine járdem beredi.
4. Átirap-ortalıq tı qorǵaw : Lokal texnologiyalar adamlardıń tábiyiy dúnya menen óz-ara munasábetleri jáne bul óz-ara tásirinlerdiń átirap-ortalıqqa tásirin aytıp, átirap-ortalıq máselelerine jáne de xabarlı hám juwapkerli munasábette bolıwǵa járdem beredi.
Kemshilikleri:
1. Materiallıq kemsalıyqalıq : biologiya tálimine lokal texnologiyalardı kirgiziw materiallıq bayqaǵıshlıq máselelerin kóteriwi múmkin, ásirese texnologiyalar tiyisli máslahátlarsız yamasa lokal materiallıq ámeliyatlarǵa húrmetsiz paydalanılsa. Bul birpara studentler yamasa jámáátler ortasında sheklew yamasa joq etiw sezimlerine alıp keliwi múmkin.
2. Sheklengen qollanılıwı : Birpara lokal texnologiyalar ayriqsha materiallıq yamasa ekologiyalıq kontekstten sırtda sheklengen qollanılıwı múmkin, bul bolsa olardıń keńlew ilimiy túsinikler yamasa principlerdi úyretiw ushın paydalılıǵın sheklewi múmkin.
3. Etikalıq oy-pikirler: Ań qılıw usılları yamasa joǵalıp baratırǵan ósimlik túrlerinen dárivor maqsetlerde paydalanıw sıyaqlı birpara lokal texnologiyalar klassta dıqqat penen kórip shıǵilıwı hám hal etiliwi kerek bolǵan etikalıq mashqalalardi keltirip shıǵarıwı múmkin.
4. Resurslarınıń etiwmasligi: biologiya tálimine lokal texnologiyalardı kirgiziw lokal qánigelerge kirisiw yamasa túrli regionlarǵa sayaxat sıyaqlı qosımsha resursların talap etiwi múmkin. Resursları yamasa qarjları sheklengen mektepler yamasa oqıtıwshılar ushın bul qıyınshılıq tuwdırıwı múmkin.
Ulıwma alǵanda, biologiya oqıtıwda lokal texnologiyalardan paydalanıwdıń abzallıqları hám kemshiliklerin dıqqat menen kórip shıǵıw hám bir-biri menen salıstırıw zárúr. Lokal texnologiyalardı oqıw programmasına kirgiziwde materiallıq tárepten bayqaǵısh hám xabarlı jantasıwdı qóllaw arqalı oqıtıwshılar hám oqıtıwshılar pán tálimine jáne de qızıqlı, aktual hám materiallıq tárepten bayqaǵısh jantasıwdı ilgeri jıljıtıwda járdem beriwi múmkin.

3. 
   Úyreniw nátiyjelerin túsindiriw hám olardıń oqıtıw daǵı áhmiyetin túsindiriw.
   

Túsindiriw:
Izertlew nátiyjeleri sonı kórsetedi, lokal texnologiyalardı biologiya tálimine kirgiziw oqıwshılardı tiri organizmlerdiń kelisiw formaları temasına tartıwdıń nátiyjeli usılı bolıwı múmkin. Dástúriy dıyxanshılıq usılları, dárivor ósimlikler hám ańshılıq texnikası sıyaqlı lokal texnologiyalardan paydalanıw oqıwshılarǵa adamlardıń átirap-ortalıqqa iykemlesiw usılların ámeliy hám ámeliy túsiniw imkaniyatın beredi. Tabilǵan zatlar, sonıń menen birge, lokal texnologiyalardı biologiya tálimine kirgiziw materiallıq xabarlılıqtı hám qádirlewdi rawajlandırıwı, ámeliy úyreniw ushın múmkinshilikler jaratılıwması hám studentlerdi kóbirek bilgir hám juwapkerli átirap-ortalıq basqarıwshısı bolıwǵa yoshlandırıwı múmkinligin kórsetedi.
Biologiyani oqıtıwǵa tásiri:
1. Lokal texnologiyalardı oqıw programmasına kirgiziw: Izertlew sonı kórsetedi, oqıtıwshılar hám oqıtıwshılar óz studentleri ushın temanıń aktuallıǵı hám ámeliyligin asırıw ushın biologiya oqıw programmalarına lokal texnologiyalardı kirgiziw haqqında oylawları kerek. Bul túrli regionlarda lokal texnologiyalardan paydalanıwdı kórsetetuǵın ámeliy izertlewler yamasa vinyetkalarni islep shıǵıw yamasa studentlerge lokal ekspertler hám ámeliyatshılar menen ushırasıw múmkinshiligin usınıwdı óz ishine alıwı múmkin.
2. Materiallıq xabarlılıq hám bayqaǵıshlıqtı rawajlandırıw : Izertlew biologiyani oqıtıwda lokal texnologiyalardan paydalanıwda materiallıq xabarlılıq hám bayqaǵıshlıqtı rawajlandırıw zárúrligini aytıp otedi. Oqıtıwshılar hám oqıtıwshılar texnologiyalardan húrmetli hám tuwrı paydalanıwdı támiyinlew ushın lokal jámiyetshilik hám ekspertler menen jaqınnan sheriklik etiwleri kerek hám studentler lokal kontekstti názik hám materiallıq tárepten bayqaǵısh túsiniwlerin rawajlandırıwları kerek.
3. Ámeliy tálim ushın múmkinshiliklerdi usınıw : Izertlew biologiya táliminde ámeliy úyreniw múmkinshiliklerin támiyinlew zárúrligini aytıp otedi, ásirese, klassta dástúriy úyreniw menen gúresip atırǵan studentler ushın. Oqıtıwshılar hám oqıtıwshılar dástúriy dıyxanshılıq yamasa ań texnikası sıyaqlı ámeliy úyreniw múmkinshiliklerin támiyinleytuǵın lokal texnologiyalardı óz ishine alıwı kerek.
4. Átirap-ortalıq tı qorǵawdı xoshametlew: Izertlew sonı kórsetedi, lokal texnologiyalardı biologiya tálimine kirgiziw átirap-ortalıq máselelerine salıstırǵanda kóbirek xabarlı hám juwapkerli munasábetti rawajlandırıwǵa járdem beredi. Oqıtıwshılar hám oqıtıwshılar adamlardıń tábiyiy dúnya menen óz-ara tásiri jáne bul óz-ara tásirinlerdiń átirap-ortalıqqa tásirin kórsetetuǵın lokal texnologiyalardı óz ishine alıwı hám oqıwshılardı jáne de aktiv hám xabarlı ekologiyalıq basqarıwshı bolıwǵa úndewleri kerek.
Ulıwma alǵanda, izertlew biologiya tálimine lokal texnologiyalardı kirgiziwdiń múmkin bolǵan abzallıqların aytıp otedi, usınıń menen birge materiallıq tárepten bayqaǵısh hám xabarlı jantasıw zárúr ekenligin aytıp otedi. Lokal texnologiyalardı oylanǵan hám juwapkerli tárzde oqıw programmasına kirgiziw arqalı oqıtıwshılar hám oqıtıwshılar pán tálimine jáne de qızıqlı, aktual hám materiallıq tárepten bayqaǵısh jantasıwdı ilgeri jıljıtıwda járdem beriwi múmkin.

4. 
   Lokal texnologiyalarda studentlerdiń bilim alıw hám tájiriybesin jaqsılaniwi.