Kurs jumısı Orınlaǵ

Ózbekstan Respublikasí Joqarı ha’m Orta arnawlı bilimlendiriw ministrligi

Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq Mámleketik

Universitetiniǹ Fizika fakulteti

Fizika qánigeliginiǹ

2^B-kurs studenti Palimbetova Úlmekenníń

Radioelektroníka pánínen

Kurs jumısı

Orınlaǵan Palimbetova Ú.

Qabıllaǵan: Tagaev M.

Mazmuni

Kirisiw ………………………………………………..3

Sinusoidalıq terbelis generatorları……………… …4

Generatorlardıń dúziw prinsplari ………………….7

Multivibrator ………………………………………. 21

Trigger ………………………………………………22

Blokıng ………………………………………………25

Juwmaqlaw ……………………………………….....26

Paydalanılǵan ádebíyatlar ………………………….27

KIRISIW

Házirgi kúnde elektronika tarawı tez rawajlanıp baratırǵan tarawlardan biri esaplanadı. Elektronika - pán hám texnikanıń hawasız boslıq, gaz hám qattı denelerde elektr tokınıń háreketine tiykarlanǵan elektron ásbap hám qurulmalarni jaratıw, hám de olardan ámelde paydalanıw menen shuǵıllanatuǵın tarawı bolıp tabıladı. Elektron qurulmalarni xalıq xo'jalligida keń qóllaw tek ekonomikalıq emes, bálki social mániske de iye esaplanadı, sebebi bunda jumısshı miynetiniń mazmunı da ózgeredi, yaǵnıy onıń jumısı dóretiwshilik tús aladı.

Generator (lot.generator — óndiriwshi) — sırtqı energiya deregi esabına elektr energiyası óndiriwshi yamasa energiyanı bir túrden ekinshi túrge ózgertiriwshi apparat ; apparat yamasa mashina. Mac, atsetilen G. i, muz G. i, puw G. i, gaz G. i, elektr G. i hám h. k. Atap aytqanda, elektr G. lari ózgermeytuǵın tok, ózgeriwshen tok G. lariga bólinedi. G. túsinigi ózgeriwshen hám ózgermeytuǵın tok elektr mashinalarına da, elektr terbelislerin payda etiwshi ásbaplarǵa da birdey qollanıladı. Birinshi halda, mexanik energiya elektr energiyasına aylantırılsa, ekinshi halda derektiń elektr energiyası belgili chastotalı, kerekli forma hám quwatlı terbelisler energiyasına aylantırıladı. G. dıń ulıwma makromodeli tómendegi sxemada kórsetilgen. G. lar tiykarınan túrli kórsetkishler tiykarında jaratıladı. G. larning elektr mashina, lampa, tranzistor ; mikrosxemali, yoyli, impulyeli, gidroturbina, puw turbina, hár túrlı chastotalı, molekulyar hám b. xillari boladı. Mısal jol menende standart signal generatorınıń dúzilisin kóriw múmkin (sxemaǵa q.). Olardıń kóbisi 50— 100 kGs den bir neshe mıń MGs ge shekem chastotada isleydi. G. dıń tiykarǵı funksional bólegin 50 kGs — 30 MGs shegarada isleytuǵın signal generatorları quraydı. Onıń chastotası arnawlı shegaralanǵan diapazonlarda hám ózgeriwshen sıyımlılıqlar járdeminde bir tegis sazlanadı. Chastotanı ózgertish anıqpigi, ádetde, 0, 5—1, 5% aralıǵinda boladı. Signal G. den modulyatorga beriledi. Modulyatorda signal amplitudasi boyınsha modulyatsiyalanadı. Modulyatsiyalaytuǵın signal wazıypasın ishki tómen chastota G. i (/=1000 Gs) hám sırtqı jalǵanǵan G. lar orınlawı múmkin. G. lar radiouzatish, radioqabul qılıw hám televiziyalıq apparatlarda, ólshew texnikasında, túrli texnologiyalıq processlerde, pán hám texnikanıń túrli tarawlarında qollanıladı. Olar járdeminde kóplegen elektrotexnika hám radioelektronika apparatları jaratılgai, jańa " generatormashina" sistemaları islep shiǵarıladı (qarang Elektrmashina generatorı, Ólshew generatorı ).