Laboratoriya ish№ Mavzu: 4 razryadli ketma-ket va parallel registrlarni tadqiq etish Ishning maqsadi

Ixtiyoriy sanoq moduliga ega bo`lgan ketma-ketli hisoblagichlar. 
Umuman olganda, K≠2
n
bo`lgan hisoblagichlar tuzishda, mos keluvchi ikkilik 
hisoblagich sxemasiga ortiqcha holatlarni bartaraf etuvchi teskari aloqa kiritiladi. 
Masalan, sanoq moduli 3 ga teng bo`lgan hisoblagich tuzish uchun ikki razryadli 
ikkilik hisoblagichni (K= 2
2
=4) qo`llash kerak. Unda ikkilik soni 11 ga teng bolgan 
bitta ortiqcha holatni (K= 2
2
- 1 = 3) bartaraf etish mumkin, ya’ni triggerlar to`rtinchi 
emas, uchinchi impuls kelishi bilan nolga o`tishi kerak. Bunday sxemalarni tuzish 
uchun JK-triggerlar qulay hisoblanadi. Ikkita JK- triggerida bajarilgan, sanoq 
moduli 3 ga teng bo`lgan hisoblagich sxemasi 10.3-rasmda keltirilgan. Ketma-ketli 
hisoblagichlarni JK-triggerlarini kiritib turlicha ulash yordamida ixtiyoriy Ksonini 
hosil qilish mumkin. 
Reversivhisoblagichlar.Hisoblagichlardagi 
sanoq 
yo`nalishi(tartibi) 
razryadlararo aloqalar turini o`zgartirib turlicha bo`lishi mumkin. 
10.3-rasm. Sanoq moduli K=3 bo’lgan ketma-ketli hisoblagich sxemasi 
Masalan, har bir triggerning sanoq kirishlarigaT
0
=MQ
K=1
MQamalini bajaruchi, 
ya’ni multipleksor bo`lgan VA-YOKI-EMAS MElarini kiritib, reversiv hisoblagich 
hosil qilish mumkin. Dinamik T-triggerda bajarilgan bunday reversiv 
hisoblagichning sxemasi 10.3- rasmda keltirilgan. 
V kirish trigger ishini to`xtatadi va unga yozilgan ma’lumot ancha muddat ichida 
saqlanishi mumkin. Ketma-ket uzatishli hisoblagichlar ichki tuzilmasining soddaligi 
bilan ajralib turadi, lekin kichik tezkorlikka ega, chunki triggerning har bir ulanishi, 
avvalgisi qayta ulangandan so`ng amalga oshadi. Shuning uchun chiqishda 
ma’lumot o`rnatilishining minimal vaqti quyidagiga teng: 
T
K1.min 
=Nt
k , 
bu yerda: N — hisoblagich razryadlari soni, t
K
hisoblagich bir razryadining qayta 
ulanish vaqti. 

---