Лаборатория иши №1

 
Tajriba utkazish uchun kerakli buyumlar, jixozlar va reaktivlar 
1.Laboartoriya qurilmasi. 
2.Temir kolchedani. 
3.Sopol qayiqcha. 
4.Natriy ishqori eritmasi,0,5N. 
5.Erlenmeyir kolbasi. 
6.Metil qizil indikatori. 
7.Yod eritmasi, 0,1N. 
8.Vodorod pereoksidi,2 %. 
Ishni bajarish tartibi: Kolchedanni kuydirish uchun elektr toki bilan 
qizdiriladigan pech (2) ga gorizontal holda o‘rnatiladi. Pech elektr tarmog‘iga 
LATR tipli laboratoriya avtotransformatori (10) va ampermetr (9) orqali ulanadi. 
Pechga berilayotgan elektr toki laboratoriya avtotransformatori (10) orqali 
boshqariladi. 
Harorat termopara (4) yordamida o‘lchanadi va ko‘rsatuvchi millivoltmetr (5)
orqali nazorat qilinadi. Kolchedan yoki sulfid rudalarini kuydirish uchun zarur 
bo‘lgan havo (ya’ni kislorod) pech va butun qurilma orqali suv nasosi (8) 
yordamida so‘rib o‘tkaziladi. Havoning hajmiy tezligini, xona sharoitida oldindan 

---

25 
graduirovka qilingan reometr (1) bilan o‘lchanadi va roslanadi. Sulfid rudalari yoki 
kolchedanni yonish reaksiyasi elektropech ichiga o‘rnatilgan kvars quvur ichida 
amalga oshiriladi. 
Kvars quvur ikki tomonidan ham rezina tiqinlar bilan zichlab yopilgan. Bir 
tiqinga termopara (4) o‘rnatilgan, ikkinchi tiqinga esa ikki xil diametrli kvars 
naychalar (6) bir-birini ichiga o‘rnatilgan. Harorat kerakli daraja (600
0
С) ga 
yetgach, ma’lum miqdorda (1-2 gr) tortib olingan sulfid rudasi yoki kolchedan 
sopol qayiqcha (3) da reaktor (11) ichiga joylashtiriladi. 
Havo reaktor ichiga katta diametrli kvars naycha (6) bilan kichik diametrli 
naycha (12) oralig‘idan o‘tib, reaksiya xududiga yetib boradi. 
Reaksiya natijasida hosil bo‘lgan gazlar, asosan SO
2
, kichik diametrli naycha 
(12) orqali past konsentratsiyali vodorod pereoksidi to‘ldirilgan absorberga boradi 
va quyidagi reaksiyalar sodir bo‘ladi. 
SO
2
+ О = SO
3
SO
3
+ Н
2
О = Н
2
SO
4
Hosil bo‘lgan sulfat kislotasining miqdorini 0,5 N NaOH eritmasi bilan titrlab 
aniqlansa bo‘ladi. 
Gr.ekv. Н
2
SО
4
= Gr.ekv. NaOH = П ( 0,0005 ( f
Kolchedan tarkibidagi oltingugurt miqdorini esa 1gr kolchedanni 500-600
0
С 
30 minut davomida kuydirib, olingan natijalarni quyidagi formulaga kuyib topiladi: 
а
f
П
S
100
16
005
,
0




