Laboratoriya ishi №6 Mavzu: Obyektga yo„naltirilgan dasturlash tizimlarida strukturaviy ilovalarni yaratish

3.4-rasm. 
2-topshiriq. 
Biz ushbu darsning ikkinchi qismida OK tugmasini bosish orqali ―Hello World!‖ habarini 
chiqaruvchi dastur tuzishni ko‘rib chiqamiz. Bo‘lajak dastur interfeysi ―OK‖ tugmasidan iborat 
forma shaklida bo‘lib, formaga ―OK‖ yozuvli tugma joylashtirish uchun avvalo yangi VCL 
forma (Visual Components Library – Vizual komponentlar bibliotekasi) yaratish lozim. Buning 
uchun File menyusining New bo‘limining VCL Forms Application – C++ Builder buyrug‘i 
tanlanadi. buyrug‘ini tanlanadi. 
3.5-rasm 
 
Hosil bo‘lgan formaga ―OK‖ yozuvli tugma joylashtirish uchun Tool Palette 
maydonining Standart bo‘limidagi TButton komponentini tanlaymiz. 

---

3.6-rasm. 
 
Komponent tanlangach, sichqonchaning ko‘rsatkichini formaning ixtiyoriy qismiga 
keltirib, uning chap tugmasini bir marta bosamiz. Natijada faol formada Button (tugma) tipiga oid 
obyekt hosil bo‘ladi. 
3.7-rasm. 
 
Laboratoriya mashg‘ulotining shu qismida obyektga mo‘ljallangan dasturlash tillariga 
tegishli obyektlarga xos xususiyat va hodisa kabi tushunchalar bilan tanishib o‘tamiz. Bizga 
ma‘lumki, tabiatdagi bir turdagi har bir obyekt qandaydir hususiyatlar hisobiga o‘zaro farq qiladi. 
Masalan insonlar ism, familiya, tashqi ko‘rinish, millat, yosh, rang kabi hususiyatlari hisobiga bir 
biridan ajralib turadi. Huddi shu kabi formada bir nechta bir tipga oid komponent mavjud bo‘lgani 
holda, ular eng kamida nomining unikalligi hisobiga o‘zaro farq qiladi. Bundan tashqari ular 
sarlavha, eni, bo‘yi, rangi kabi xususiyatlarga ega bo‘ladi. Komponentlarning hususiyatlarini 
o‘zgartirish uchun Object Inspector maydonining Properties bo‘limidan foydalanish mumkin.
Masalan biz hosil qilgan tugmaning sarlavhasiga odatdagi ―Button1‖ yozuvi o‘rniga ―OK‖ 
yozuvini kiritish uchun avvalo shu tugmani faollashtiramiz. Keyin Object Inspector maydonining 
Properties bo‘limidan Caption (Sarlavha) bo‘limini topamiz. Uning qarshisidagi Button1 yozuvini 
―OK‖ so‘zi bilan almashtiramiz. 

---