Laboratoriya mashg’uloti-13 Pomidor konservasini tayyorlash va sifatini aniqlash. Ishning maqsadi
Download 197.77 Kb. Pdf ko'rish
|
Topshiriqni bajarish. Tabiiy butun pomidorlarni tayyorlash o’quv ishlab
chiqarish ustaxonasida yoki laboratoriya xonasida amalga oshiriladi. Tabiiy butun pomidor konservasini tayyorlash uchun hajmi 2-3 litrli 1-82-2000 yoki 3000 shisha idishlaridan foydalaniladi. Bir necha (2-3) pomologik navdagi pomidorlar tarozida o’lchanib, sifati bo’yicha navlanadi. Navlash jarayonida lat yegan, kasallangan, qishloq xo’jalik zararkunandalari bilan zararlangan nusxalaridan ajratiladi. Ajratib olingan chiqindi tarozida o’lchanadi va chiqindining pomidorni dastlabki vazniga nisbatan foizli qiymati aniqlanadi. Chiqindilarning % lardagi miqdori quyidagi formula bilan aniqlanadi: x = (C*100)/A Bu yerda A — pomidorning dastlabki og’irligi, kg;
koeffitsiyenti. Konservalash uchun mayda o’lchamdagi (vazni-40-50 gr), uzunligi 3,5-7,0 sm, diametri 2,5-4 sm gacha bo’lgan olxo’ri yoki shaftoli shaklidagi pomidorlardan foydalaniladi. Shuningdek, diametri 3,0-6,0 sm gacha bo’lgan dumaloq shakldagi pomidorlardan ham foydalanish mumkin. Pomidor biologik yetuk, yangi uzilgan, bir tekis pishgan, qizil rangda (yashiltob va sariq dog’larsiz), zich mag’izli, yorilmagan, po’kaksimon qattiq qismlarsiz va mag’zida to’qimaiplari bo’lmagan bo’lishi kerak. Tanlab olingan pomidorlar saralanib, tozalanib, yuvilib, bir o’lchamga keltiriladi. Yuvib, chayib, tozalangan va bug’lab sterillangan banka tubiga ko’kat (petrushka, shivit, selderey, xren) va sarimsoq piyozni tozalab, yuvib solinadi va ustidan pomidorlar joylanadi. Guruhlardan biri yoki 2 tasi bu konservani po’stlog’idan ajratilgan pomidordan tayyorlaydi. Buning uchun pomidorni blanshirlash qurilmasida yoki manti qozoniga solib bug’ bilan 20—25 sekund ishlov beriladi va tezda sovuq suv quyib sovutiladi. Sovigan pomidorning po'stlog'i oson ajraladi. Shundan so’ng, ular ziravorlar solingan bankalarga joylanadi. Bankaga joylashgan pomidorlar idishdagi mahsulot sof og’irligining 65— 70 % ini tashkil qilishi kerak. Bankadagi mahsulot ustidan quyidagi tartibda tayyorlangan eritma quyiladi: Idishga mo’ljaldagi suv quyiladi va qaynash haroratigacha qizdirilib, konservalanadigan mahsulot og’irligiga nisbatan 3 % shakar, 0,3 % yoki eritmaning 2 % miqdorida osh tuzi, 0,25 %—80% li sirka essensiyasi, 0,2 % limon kislotasi qo’shiladi. Bunda eritmaning kislotaliligi —0,1—3,9; osh tuzi 0,8—1,2 % ni tashkil qilishi kerak. Dastlab suvga tuz qo’shiladi. Tuz aralashtirib turgan holda eritiladi. Shundan so’ng qolgan qo’shimchalar qo’shiladi. Tayyor eritma 4 qavat dokadan o’tkazilib filtrlanadi, ya'ni begona qo’shimchalardan tozalanadi. Guruhdan 2 tasi eritma o’miga 3 % osh tuzi, 3 % shakar qo’shilgan pomidor sharbatidan foydalanadi. Shundan so’ng, 90°C haroratgacha qizdirilib idishlaiga joylangan mahsulot ustidan quyiladi. Bankalaming og’zi qopqoq bilan qopqoqlovchi mashinada mustahkam qilib (agar Ill tipdagi idishdan foydalanilsa, qo’lda burab) yopiladi va sterili- zatorda 105°C haroratda 25—40 minut (idish turiga qarab) davomida steril-lanadi. Po’stlog’idan ajratilgan va pomidor sharbati quyilgan konservalar ham xuddi shu tartibda sterillanadi va darhol sovutilib, saqlashga uzatiladi.
Tayyor konserva mahsuloti yetilgandan so’ng, oradan 1 oy o’tgach, tabiiy butun pomidor konservasi tarkibiy qismining standartga mosligi aniqlanadi. Tarkibiy qismlarning (pomidorning eritmaga) nisbatini aniqlash uchun pomidorlar idishi bilan birga tarozida o’lchanadi. Pomidorlar eritmadan (sharbatdan) ajratilib, awaldan og’irligi o’lchangan idishga solinadi va tarozida o’lchanib pomidorlarning sof og’irligi aniqlanadi. Shundan so’ng, pomidorsiz eritmaning og’irligi quyidagi formula yordamida aniqlanadi: x = e *1 0 0 /E + C bu yerda e — eritmaning og’irligi, kg. C— pomidorning og’irligi, kg. 100 — % ga ko’chirish koeffitsiyenti. Tayyor konservaning sifati organoleptik usulida aniqlanadi. Organoleptik paytida pomidorilarning tashqi ko’rinishi, shakli va konsistensiyasini saqlab qolganligi, rangi, ta'mi, hidi, eritmasining kimyoviy tarkibi aniqlanadi. Tayyor mahsulotda pomidorlar butun, shakli va o’lchami bo’yicha bir xil bo’lishi kerak. Olxo’ri shaklidagi pomidorlar uchun bankadagi mahsulot og’irligiga nisbatan pomidorlar 60 %, dumaloq shakldagilari uchun 50% ni tashkil qilishi kerak. Eritmada osh tuzining miqdori 0,1—0,2 %, eritmaning kislotaliligi (pH) 0,12—3,9 bo’lishi kerak. Tayyor mahsulot 2 navda ishlab chiqariladi: oliyval. Oliynavda 1—2dona(l litrlibankauchun); Inavda3—4donalatyegan pomidorlar bo’lishiga ruxsat etiladi. o’lchami bo’yicha oliy navda 1 sm va 1 navda 2 sm ga farq qilishiga ruxsat etiladi. Tayyor mahsulotning sifati bo’yicha olingan organoleptik bahosi natijalari quyidagi jadvalga kiritiladi: Ish yakunida tayyor mahsulotning qaysi tovar navga taalluqli ekanligi va bu turdagi konserva mahsulotini tayyorlash uchun qaysi pomologik navdagi pomidorlarning yaroqli ekanligi ham hisobda ko’rsatib o’tiladi.
Download 197.77 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling