Laboratoriyalıq jumıs №1

Elektroforezdi anıqlaytuǵın ásbap
1-suw, 2-tazalanǵan qum, 3-xól saz ılay, 4-elekrodlar, 5-shiyshe tútikshe
Trubkalarǵa 15-20 ml átirapında 0,1 n KOH eritpesi quyıladı. Suyıqlıqtıń qáddi trubkalardıń joqarǵı ushlarına 1-2 sm jetpeytuǵın biyiklikte bolıwı kerek. Sońınan eki trubkaǵa platina yamasa mıs elektrodları túsirilip olardıń ushları joqarı voltlı tuwrılaǵıshqa tutastırılıp toq jiebriledi. Shınjırdaǵı toqtıń kúshi shama menen 50-250 mA, al kúshleniw 120 volt boladı.
Toqtı qosqannan keyin bir neshe minutlardan soń katod keńisligindegi eritpe shama menen 1 sm kóterilip, al anodda 1 sm-ge tómen túsedi. Trubkalardaǵı suyıqlıqlardıń qáddileriniń ayırması 2 sm-di quraydı. Sonıń menen qatar oń elektrodı bar trubkada qum aralıqlarınan saz ılay bóleksheleri joqarı kóterilip suspenziyanıń ılaylanǵanı bayqaladı, al teris elektrodlı trubkada eritpe haqıyqıy tınıq qálpinde qaladı.


Laboratoriyalıq jumıs №3
Kolloid sistemalardıń agregativ turaqlılıǵı. Kolloid eritpelerdiń elektrolitler tásirinde koagulyaciyalanıwı.
Eritpeniń hár qıylı pH shamalarında jelatina zoliniń turaqlılıǵı
Reaktiv hám ásbap úskeneler: Jelatina, etil spirti, pH-tı anıqlaytuǵın indikator qaǵaz, 5 dana ólshegish cilindr, 50 ml-lik 5 dana kolba, 100-ml-lik kolba, 100 ml-lik 5 dana pipetka, 15 ml-lik pipetka, suw banyası, 50x30 sm-lik qara ekran.
Tájriybeden aldın har qıylı pH-qa iye bolǵan jelatina eritpesin tayarlaymız. Bunıń ushın 1 gramm qurǵaq jelatinanı alıp ústine 100 ml distillengen suw kuyıp, 1 saat dawamında isiniwge qaldıramız. Sońınan isingen jelatinası bar kolbanı suw banyasında +45⁰S ta jelatina tolıq erip ketkenshe qızdıramız.
5 kolbaǵa 15-ml den joqarıda tayarlanǵan jelatina eritpesin quyıp ústine sirke kislotası hám ammiaktıń eritpesin tómendegi pH mánislerine iye bolǵansha tamshılatıp quyamız: birinshi kolba pH 2,5-3, ekinshi kolba 3,7-4, úshinshi kolba pH 4,7 (jelatinanıń izoelektrlik tochkası), tórtinshi kolba 6,3-6,7 hám besinshi kolba pH-8.
Hár bir kislotanıń yamasa ammiaktıń suwıltırılǵan eritpesi kolbaǵa tamızılǵannan soń kolbadaǵı eritpe jaqsılap aralastırılıp indikator qaǵazı járdeminde pH-ı ólshep barıladı. Kolbadaǵı eritpeniń pH-ı kerekli shamaǵa jetkennen soń hár bir kolbadaǵı eritpeniń kólemi 20 ml-ge deyin distillengen suw arqalı jetkeriledi (Bul waqıtta jelatinanıń koncentraciyası 0,75% ti quraydı).
Bes cilindrdiń har birine 100 ml-den etil spirtin quyıp, sońınan ústine 10 ml-den jelatinanıń hár qıylı pH mánislerindegi eritpelerinen quyamız, jaqsılap aralastırıp artqı jaǵında qara ekran fonı bar stol ústine cilindrlerdi pH-ları ósiw tártibinde qoyamız.
Joqarıdaǵı cilindrlerdiń ishinde eń joqarı ılaylanıwshılıq (zoldiń tolıq buzılıwı) jelatinanıń eritpesi izoelektrlik jaǵdayda (pH 4,7) turǵan cilindrde bayqaladı. Al hálsiz qıshqıl yamasa hálsiz siltili eritpeleri bar cilindrlerde, tek az ǵana ılaylanıw bayqaladı. Kúshli qıshqıllı yamasa kúshli siltili ortalıqqa iye bolǵan eritpelerde ılaylanıw ulıwma bayqalmaydı.
Ádette joqarı molekulalı birikpeler izoelektrik tochkada eń az turaqlılıqqa iye boladı, olarǵa degidratlawshı zatlar, mısalı, spirt qosqanımızda olar tolıǵı menen koagulyaciyaǵa ushıraydı.