2. ЎЛЧАШЛАР НОАНИҚЛИГИНИ БАҲОЛАШНИНГ БОСҚИЧЛАРИ Одатда ўлчаш натижаси фақат аппроксимация ёки ўлчанаётган катталик қийматининг баҳосидир. У фақат ноаниқлик қиймати билан кузатиб борилгандагина тўлиқ бўлади. Ўлчанаётган катталликлар қийматини ва уни ноаниқлигини баҳолаш жараёнини қуйидаги 8 та босқич кўринишида тасавур қилиш мумкин: - 1- босқич. Ўлчанаëтган катталикни тавсифлаш ва унинг моделини тузиш;
- 2 - босқич. Ноаниқлик манбаъларини аниқлаш;
- 3- босқич. Ташкил қилувчи ноаниқликларни миқдорий жиҳатдан тавсифлаш;
- 4 - босқич. Корреляция таҳлили;
- 5 - босқич. Ноаниқлик бюджетини тузиш;
- 6 - босқич. Чиқиш катталикни баҳосини ҳисоблаш;
- 7 - босқич. Йиғинди (чиқиш катталикнинг) стандарт ноаниқликни ҳисоблаш;
- 8 - босқич. Кенгайтирилган ноаниқликни ҳисоблаш ва ўлчаш натижасининг якуний тавсифини тақдим этиш.
- Юқоридагиларнинг ҳар бирини алоҳида шарҳлаб чиқамиз
- 1- босқич
- Ўлчанаëтган катталикни тавсифлаш ва унинг моделини тузиш
- Ўлчанаëтган катталикни тавсифлаш
- Айнан нима ўлчанаëтганини аниқ ифодаломоқ зарур. Амалëтда ўлчанаëтган катталикнинг таснифи ëки таърифи талаб қилинаëтган ўлчаш натижаси аниқлигига боғлиқ бўлади.
- Маслан - пўлатдан ясалиб номиналь узунлиги 1 m бўлган стержиннинг l узунлигини микрометргача аниқликда аниқлаш керак.
- Ўлчаш жараëни билан боғлиқ таснифда стерженнинг узунлигига таъсир қилиши мумкин бўлган катталикларнинг аниқ қийматлари эътиборга олиниши керак, Масалан: ўлчаш амали олиб борилаëтган атроф муҳит ҳарорат, атмосфера босими, шунингдек стерженнинг текисликда жойлашган ( вертикал ëки горизонтал) ҳолати. Демак, Ўлчанаëтган катталикнинг таснифини тузишдан олдин юқорида санаб ўтилган катталикларнинг таъсир даражасини баҳолаш зарурдир.
- Шундай қилиб, ўлчанаëтган катталикни қуйидагича таснифлаш зарур экан, Масалан:
Do'stlaringiz bilan baham: |
