ularga rioya qilib bormoqda. Bozor iqtisodiyotining chuqur moddiy asosini
tovar ishlab chiqarish. tovar-pul munosabatlari tashkil etadi. Buning
ma’nosi- ishlab chiqaruvchilar, xo'jalik yurituvchi barcha subyektlar
faoliyati tovar munosabatlari bilan belgilanadi, bozor uchun ishlash,
bozor talablariga moslashib ishlash, pirovard maqsad-pulni ko‘paytirish,
foyda olishdir. Demak, bozor iqtisodiyoti pirovard maqsad-foyda olishni
oldindan ko‘ra bilish yoki ana shu hisob-kitob bilan harakatni yo‘lga
qo‘yishdir:
Bozor iqtisodiyotining eng muhim tamoyillaridan biri nafaqat
iqtisodiyot subyektlarining, shu bilan birga, butun jamiyatning, uning
har bir a’zosining tovar ishlab chiqaruvchiga aylanishidir. Ya’ni tovar
ishlab chiqaruvchi bo‘lmav turib. iste’molchi bo‘lishi mumkin emaslieidir.
Boshqacha aytganda, bozorga «quruq qo‘l» bilan borish emas, balki tovar
va xizmatlar bilan uni to‘yintirishdir. Bu bilan bozor iqtisodiyotining
yana bir fazilati-jamiyatni mo‘l-ko‘lchilikka olib boriladi;
Bozor iqtisodiyotining yana bir tamoyili bu iste’molchining ishlab
chiqaruvchi ustidan hukmronlieiea olib kelishidir. Bunday sharoitda tovar
ishlab chiqaruvchilar taqdiri toialigichd iste’molchilar, ya’ni xalq
tasarrufiga o ‘tadi. Daromad (pul) egasi o‘zi istagan, o ‘ziga yoqqan tovar
yoki xizmatni tanlab va istaganicha sotib olish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
Xuddi shu ma’noda, bozor iotisodivotini umuminsoniy oadrivatlardan
biri desak bo‘ladi.
Bozor munosabatlarining yana bir muhim unsuri-raqobat va
raqnhatchilikdir. Bu tamoyil bozomi shunchaki tovarlar va xizmatlar massasi
bilan to‘ldirib qolmay, ularning sifati, iste’mol qiymatini ham ustuvorlikka
chiqaradi. Albatta, buning uchun raqobatchilik sharoitini shakllantirish
Do'stlaringiz bilan baham: |
