Leptospirozlar

LEPTOSPIROZ QO„ZG„ATUVCHISI

• LEPTOSPIROZ QO„ZG„ATUVCHISI
• Leptospiralar zooantropozonoz kasalliklarni chaqiradi. Leptospiroz bilan juda ko’p tur hayvonlar, shuningdak odamlar ham kasallanadi. Hayvonlarda kasallik qisqa vaqtli isitma, gematuriya, anemiya, sarg’ayish, gemoglobinuriya, gemorragik diatez, shilimshiq qavatlar va teri nekrozi, hazm qilish organlarining atoniyasi, ba’zan homila tashlash, o’lik yoki hayotchanligi past hayvon tug’ilishi bilan namoyon bo’ladi.Tabiiy o’choqli kasallik. Yirik shoxli mollarda V.I.Terekix (1938-1939 y); kumushrang-qora tulkilarda, itlarda, echkilarda S.Ya.Lyuboshenko (1938-1939 y); cho’chqa va qo’ylarda V.I.Terskix (1940 y), otlarda S.Ya.Lyuboshenko va L.S.Novikovlar (1946 y) tomonidan kasallikning sababchisi leptospiralar ekanligi birinchi marta isbot qilingan.

Morfologiyasi va tinktorial xususiyatlari. Leptospiralar tanasi o’qida joylashgan ikkita uzun, ingichka iplar va ularga vintga o’xshab buralgan sitoplazmali spiral yordamida harakat qiladi. 12-18 ta bir-biriga jipslashib turuvchi birlamchi buramlari bor. Spiralning birinchi buramlari juda mayda va bir biriga mahkam yopishgan bo’ladi. Buramalarning shakli va kattaligiga qarab leptospiralar C, S, X harflari, ba’zan 8 raqami shaklida bo’lishi mumkin. Leptospiralarning uchlari ilmoq ko’rinishida egilgan bo’ladi. Ammo ilmoqsiz shakllari ham uchraydi. Ba’zilarining uchlari yumaloq, yo’g’onlashgan bo’ladi. Hujayra uzunligi 7-15 mkm, ( 30 mkm va undan ham uzunlari uchraydi) eni 0,1-0,25 mkm.

• Morfologiyasi va tinktorial xususiyatlari. Leptospiralar tanasi o’qida joylashgan ikkita uzun, ingichka iplar va ularga vintga o’xshab buralgan sitoplazmali spiral yordamida harakat qiladi. 12-18 ta bir-biriga jipslashib turuvchi birlamchi buramlari bor. Spiralning birinchi buramlari juda mayda va bir biriga mahkam yopishgan bo’ladi. Buramalarning shakli va kattaligiga qarab leptospiralar C, S, X harflari, ba’zan 8 raqami shaklida bo’lishi mumkin. Leptospiralarning uchlari ilmoq ko’rinishida egilgan bo’ladi. Ammo ilmoqsiz shakllari ham uchraydi. Ba’zilarining uchlari yumaloq, yo’g’onlashgan bo’ladi. Hujayra uzunligi 7-15 mkm, ( 30 mkm va undan ham uzunlari uchraydi) eni 0,1-0,25 mkm.