LexUZ” – tezkor va samarali tizim (muallif: УзА)

II bob. LinusTorvalds - Linuxning otasi va yo'lboshchisidir

Insoniyatning ko'plab faoliyat turlari haqida afsonalar bor. "Bir kuni" ko'pgina voqealar tavsiloti shundan boshlangan. Bir kuni ikki talaba garajda kompyuter yig'adilar. Shundan boshlab masilar paydo bo'lgan. Yoki ajoyib bir frantsuz Paskal tili kompilyatorini yozadi, uni 49,99 dollardan sotib, Borcand kompaniyasini yaratadi.

O'zing haqingda afsonalar yarat. Xudolar ham shundan boshlaganlar.- shunday fikrni bildirgan bir vaqtlar polshalik yozuvchi Stanislav Eji Lets va u haqdir. Ammo kompyuter olimi darajasiga ko'tarilishga da`vogarlarning ko'pchiliklari hali ancha yoshlar, ularning birinchi qadamlari afsonalarga aylanishi uchun hali vaqt bor.
Hamma shundan boshlagan, Amsterdam universitetining professori Endryu Tannenbaum R.S. uchun Unix versiyasi Linuxni yozadi. Ba`zilarning aytishlaricha, buni uning o'zi kitobining illyustratsiyasi uchun - boshqa fikrlar bo'yicha esa - universitet uchun juda ham katta bo'lgan, Unix uchun litsenziyaning bahosi qimmatliligi sabab bo'lgan.

Xelsinkidagi universitetning talabasi esa xobbi sifatida o'zining Linuxsini yozishga qaror qildi. O'sha 1991 yillarda Linus Torvalde buning oqibati nimalarga olib kelishini tasavvur qilganman!

Shunday qilib, 1991 yilning 5 oktyabrida Linuxning birinchi rasmiy versiyasi dunyoga keldi. (versiyasi - 0,02). Demak, shu kunni ana shu OSning tug'ilgan kuni deb hisoblash mumkin.

III bob. Turlar nazariyasi yoki deyarli Darvin ta`limoti bo'yicha

www.linux.org versiyasi bo'yicha Linux distributivlarining soni 180dan ortiqroq. Bu ko'pincha Unix dunyosidan uzoq bo'lgan insonlarni juda ajablantiradi. Nima uchun bunchalik ko'p. Turli xillik albatta yaxshi. Lekin ularni shartli ravishda quyidagi asosiy guruhlarga ajratish mumkin. (Mening guruhlarga ajratishim bilan yuqorida aytilgan saytlarda guruhlarga ajratish o'rtasida farq bor, lekin bu haqida keyinroq).
Minimolistik. Bir (ikki, uch) disketalarga sig'adigan distributivlar.
Asosan sistemani administrlashtirish (idora qilish uchun, hamda Linuxzasida routerlar va fayervaller tashkil etish uchun foydalanishadi. Tashib yuruvchi (Nositel)ning hajmi cheklanganligi sababli u faqatgina eng zarur dasturli va sistemali foydalanish to'plamlarini o'z ichiga oladi, bu esa ana shu distributivlarni Linuxni dastlab boshlang'ich o'rganishga imkon bermaydi.