Libos dizayn kafedrasi

1950-1955 YILLAR ERKAKLAR KUNDALIK VA BASHANG LIBOS MODASIGA QISQACHA TASNIF
1950-yil ikkinchi jahon urushidan keyin Oltin davr boshlandi.Amerikada Oltin asr davri deb ham atalashadi. Odamlarning hayot tarzi yaxshilana boshladi ish òrinlari kengaydi.Urushdan keyin mamlakat qayta tiklana boshladi.
Sanat va madaniyat yaxshilandi ,köngil ochar filmlar paydo böldi.,,Yigitlar va qöğirchoqlar “va ,,Nafasi töxtaganlar”kabi kino filmlar mashhur bölgan.
Hamda 50-yillarda rok-n roll va ritm n blyuz musiqalar rivojlandi. ,,Elvis Presli”, ,,Djonni Kesh”, ,, Djun Karter” musiqalari mashhur bölgan.
Mato ishlab chiqarish sanoati ham yanada rivojlandi.Kam parvarish qiluvchi sentetik matolar ishlab chiqarildi.Ğijm bölmaydigan ,,Akril”, ,,Spandeks”, ,,Polister”, ,,Triatsitat”, ,,Neylon”, ,,Orlon”va ,,Dakron” matolar ommalashdi.
Kundalik liboslar uchun eng keng tarqalgan matolar tabiiy,rayon,neylon,poli-paxta aralashmalari,akril,asitet, svitrlar uchun jun,kashmir va trikataj matolari ishlab chiqarildi.Kechki liboslar uchun tabiiy va sintetik matolardan brokarlar,atlas,baxmal,tafta,neylon tòr,tul va shifon matolari ishlab chiqarish yòlga qòyildi.
1950-Yillar modasi asosan ,,Yoshlar modasi” bòldi.Yoshlar urush vaqtida köp narsani öz zimmasiga olgani uchun tez mustaqil böla boshladi.Oilada ayollar mavqeyida òzgarishlar ròy berdi.Endi ular kòp ishlash majburiyatidan ozod bòlishdi.1950-yilda modada aniq ,,Garden”ajratildi.
Ikkinchi jahon urushi tugagandan sòng darhol ayollar kiyimlari erkaklarnikidan unchalik farq qilmadi.Keng yelkali tekis siluetli qatiy kiyim uslubi ustunlik qildi.Ammo turmush tarzi yaxshilangach taniqli dizaynerlarning modellari orasida ayol qiyofasini ijobiy takidlab,nafis tasvirlar va oqlangan liboslar vujudga keldi va natijada
50-yillar uy bekasining mashhur ,,Glamurlik”timsoli paydo bòldi. Ayollar va qizlar modasi nafislik,rasmiyatchilik va mukammal uyģun aksesuarlarga ustunlik qildi.Erkaklar va ògil bolalar modasi kundalik va bashang uslubga ajraldi.
1950-yillar asosan kundalik kiyimlar uslubi hisoblanadi.50-yillarda tayyor kiyimlarishlab chiqarish boshlandi va bu sohada ,,Marks va ,,Spenser” britan kompaniyasini birinchilar qatoriga chiqardi. .Amerika va Fransuz dizaynerlari ,,Marks va ,,Spenser” ning uslublarini özlashtirib, huddi ularniki kabi sifatli kiyimlarni arzon narxda ishlab chiqarishga harakat qilishgan.
50-yillarda moda siymolari ,,Odri Xepbern”,,,Merilin Monro”, ,,Elvis Presli”, ,,Sofiya Loren”,,,Jeyms Din”, ,,Greys Kelli”, ,,Brigetti Bardot”va ,,Elizabet Teylor” yulduzlar edi.
,,Odri Hepbern “ kino aktrisasi tufayli ,,Kejual” nomli uslubning elegant körinishi ommalashdi:kapri shimlar, qölda töqilgan svitrlar va baletka tuflilar, rangli yengil yubka bilan uyğunlashadigan bikinilar paydo böldi.
Shlyapalar örnini römollar egallay boshladi.Kapalaksimon közoynaklar urf böldi. Taqinchoqlar örniga bujeteriya ommalashdi.
Bu davrda moda brendlari ,,Christian Dior”, ,,Jaques Fath”, ,,Nina Ricci”, ,,Coco Chanel”, ,,Par Balmein”, ,,Hubert de Givenchy”, ,,Christabol Balenciaga” kabi kutyurlarning moda uylari mashhur bòlgan.
Bu yillarda 1947-yilda yaratilgan Diorning ,,NEW LOOK” libos silueti ham saqlanib qolgan edi.Ayollar modasida asosan ösha 10 yillikda Kristabol Balensi katta özgarishlar körsatgan edi, erkaklar modasida rasmiyatchilik yöq edi. Yoshlar madaniyati paydo bölgan edi.Bu davrda erkaklar kiyinish uslubi ,,Kalamushlar galasi”tarkibidagi kabi kino estrada yulduzlari tasiri ostida shakllandi.Ular nafis kostyum va fetrli shlyapalar kiyishgan.Erkaklarning kundalik kiymi kardigana va yengil katak -katak matodan tikilgan. Erkaklar libosi filmlardan taqlid qilingan.
Marlon Brando 50-yillarning eng mashxur Baykeri hisoblanadi.1954-yilda M.Brando bosh ro’lni ijro etgan “Yovvoyi,, filimi baykerchilar uchun eng katta turtki bo’lgan. Film baykerlar harakatining rivojlanishiga kuchli tasir ko’rsatgan M.Brandoning bayker sifatidagi obrazi 1950-1960 yillar baykerlar orasida haqiqiy timsolga aylangan. Ushbu film yana juda ko’p bahs munozaralarga sabab bo’lgan . Hattoki Buyuk Britanyada ushbu film rasman 14 yil davomida taqiqlangan. Kalifornianing kichik bir shaharchasiga bostirib kirgan huquq buzar baykerlar jinoiy hatti harakatlar darajasini namoish etgan. M.Brando va uning mototsikili fimning ajrlmas qismiga aylangan.
“ Yovvoyi,, filmida M.Brando qonunlarni haddan tashqari hurmat qilmaydegan va shahar aholisi tinchligini mumtazam ravishda buzadigan mototsikilchilar tudasi rahbari Jonni Strabler rolini ijro etgan ushbu mototsikilchilar imidjining asosiy elementlari tabiiy xiralashgan to’q rangli jensi shimlar, kalta charm kurtkalar,mustahkam norasmiy etiklar va netral ko’rinishdagi futbolkalar edi. Bu yulduzning keygan liboslari yosh yigitlarning kundalik kiyimiga kirib keldi. Usha paytda M.Brando va Jeyms Din ishtirokidagi filmlar tufayli jensi shimlarga bo’lgan talab sezilarli darajada oshgan “Lee,, fabrikasidan jensi shim keyishgan. Usha davrda mashxur bo’lgan musiqachi Elves Presli ham usha brenddan jensilar sotib olgan. Hatto usha davrdagi ayollar ham jensi shimlarni yaxshi ko’rishgan. Macho kavboylar baykerlar bilan bog’langan bo’lsada Merilin Monro kabi gollivud yulduzlari bu tendentsiayni to’liq qabul qilib boshqalarga ergashishga yo’l ochib berishdi.
1950 -yillardagi oliy modaga kino filmlar öz ta’sirini körsatmasdan qolmagan.Golivud yulduzlari ,,Marlon Brando” va ,,Jemis Dilanga”larga taqlid kuchaygan.Yoshlar özlari mustaqil golivud yulduzlariga taqlid qilib kiyina boshlagan.
Ikkinchi jahon urishidan keying yillarda Londondagi Savile Row tikuvchilari Nyu-Eduardya deb atalgan baxmal yoqali kostyum bilan ingichka kesilgan kostyumni taqdim etishdi. Dastlab nafis yuqori sinf erkaklari bu kostyumlarni tor shimlar bilan keygan bo’lsada 50-yillar boshlarida yosh ishchilar sinfi o’z maqsadlari uchun uslubni qabul qila boshladilar.
1950 yillar modasiga tasir qilgan ,,Teddy Boys “yoshlar, yigitlar örtasida paydo bölgan submadaniyatdir.,,Teddy Boys “sözining manosi ,,Qöğirchoq bola “(Teddy Eduardning laqabi nevarasi) degan ma’noni anglatadi.,,Teddy boys” yosh yigitlar asosan qimmat brendli liboslarni kiygan va uni köz köz qilishgan, yani brend yozuvlarini körsatib kiyingan.Ular asosan charm baxmal yoqali kurtkalar, pidjak,oq futbolka va juda tor shim kiygan.
O’rta maktab va kollej o’smirlari “Harfli ,, kardigan kiyishgan. Kardiganning chap qismida katta kegizdagi oq yoki tilla rang iplar bilan kashtalangan harf, maktab nomini ifodalagan. Sport turi yil yoki jamoadagi pozitseyasini ko’rsatish uchun universitet svetrlari yoki ko’ylagi ustiga qo’shimcha harflar, chiziqlar va belgilar tikilgan.
Erkaklar libosida aksessuarlar poyabzal,kamar,qo’l soat va shlyapa tashkel etadi. Poyabzallar kundalik va sport uchun mo’ljallangan turlari ham mavjud. Oq va qora rangdagi Converse still (keta) 1953-yilda ishlab chiqarilgan sport poyabzalidir. Kundalik poyabzallariga : Zamush va charm tufli , mokasin kabilar kiradi. Erkaklar kamari asosan ingichka charmdan tayorlangan ularning kengligi ¾ dyumdan 1 dyumgacha bo’lgan. 50-yillarda erkaklar bir nechta shlyapalarga ega bo’lishgan : sayohat uchun mo’ljallangan somon shlyapa,ishbilarmonlar shlyapasi va sport uchun mo’ljallangan bosh kiyimlar mavjud bo’lgan.
1950-yilga qadar erkaklar Shortik kiyishishining asosiy sababi plyaj va sport òyinlari bòlgan.Keyinchalik bazan kòchada ham kiyishni boshlashgan. Uzunligi tizzadan sal balandroqda bòlgan.Ammo sport kiyimlari uchun maxsus ishlab chiqilgan ba’zilari undan ham kaltaroq sonning òrtasiga tegib, kamarsiz taqilgan va mustahkamroq paxta ipidan qilingan.Ular harakat qilish va nafas olish va beyzbol, tennis yoki futbol òynash uchun maksimal erkinlikni taminlagan. Asosan yorqin och ranglarda bòlib
Paxta , ziģir,madras hatto flanel matolaridan tikilgan.
Erkaklar kundalik kòylaklari ham turli tumandir bulardan tugmachali,trikataj kòylaklar,futbolka,Gavayi kòylagi kabilari kiradi.Gavayi kòylagi paxta matosidan tikilgan bòlib,mavhum tropik naqshlari bosilgan tugmachalik kòylkak hisoblanadi.
Erkaklar libosi ofis uchun mòljallangan,kundalik va bashang kostyumlari ham mavjud bòlib ,qishda asosan kòmir,kulrang yozda esa yorqin kòk, zumrad yashil,kumushrang,sarģish, xantal sariq kabi rangdagi kostyumlarni kiyishgan.Kundalik kostyumlarida chònataklar soni hattoki tòrttagacha bòlgan bu yanada qulaylikni taminlagan. Asosan keng bichimda bir burmali poychasi bòylab toraygan shimlar urf bòlib,gabardin, rayon,neylon, drakon,paxta ziģir,flanel,ipak ,jun va ularning aralashmasidan tikilgan .
SSSRda 50-yillarda erkaklar libosi
Harbiy forma. Ulug 'Vatan urushi tugaganiga besh yil bo'lsa-da, shaharlar ko'chalarida harbiy kiyim kiyganlar ko'p edi. Paltolar, yirtilgan yelkali tunikalar, shlyapalar, qalpoqlar, minadigan shimlar, etiklar ko'cha olomonida 50-yillarning o'rtalariga qadar tez-tez uchragan. Mato va kiyim-kechak taqchilligi tufayli tinchlik davrida ham erkaklar armiya formasini kiyishga majbur bo'lgan.
Erkaklar ikki bortli va bitta bortli kostyumlar kiyishgan yarim qoʻshni klassik shakl, keng shimlar (kengligi 30-35 sm), belidagi burmali va pastki qismida manjetli, oddiy matodan yoki chiziqli matodan tikilgan. Kostyum chiziqli galstuk bilan to'ldirilgan . Ko'ylaklar asosan oq rangli yoki chiziqli kiyishgan.
Qalpoqlar juda keng tarqalgan bo'lib, ular kostyumlar, yomg'irlar va qishki paltolar bilan kiyingan. Biroz vaqt o'tgach, dalali shlyapalar vaqt o'tishi bilan har bir nafis sovet odamining shkafiga zarur qo'shimcha bo'lib foydalanila boshlngan. Qishda ko'pchilik qorako'l va cygaykadan qilingan mo'ynali shlyapa kiygan.
Paltolar tashqi kiyim sifatida kiyildi. Ular qalin matolardan tikilgan, keng cho'ntaklari bo'lgan , katta yoqali va paxta momig'i bilan izolyatsiya qilingan, shuning uchun paltolar juda og'ir bòlgan. SHimlar shu qadar keng ediki, ular yubkaga o'xshardi.
1950-yillardagi erkaklar ichki kiyimlari - oq ichki shimlar, futbolkalar, shortiklar. T-ko'ylaklar hamma joyda va barcha yoshdagilar uchun edi. Ko'p futbolkalar ko'k rangda yoki oq rangda bòlgan. Ichki shimlar qora rangda bòlib.saten matosidan tikilgan. Oilaviy shortilar uchun sovet standarti mavjud edi: beldan uzunligi 48-50 sm, pastki qismida oyoq kengligi - 65 sm.
Paypoqlar uchun askarlar - 50-yillardagi narsa, erkaklar garderobidagi muhim element hisoblangan.
Bu oyog'idagi paypoqni qo'llab-quvvatlash va pastga siljishini oldini olishning yagona vositasi edi (to'g'ri nom - erkaklar lifti). O'sha paytda SSSRda paypoqlar hali ham rezina bantlarsiz ishlab chiqarilgan. Paypoqlarning sirpanishi bilan bog'liq muammo paypoq shpallari tomonidan hal qilindi. Ular tizza ostiga o'rnatilgan keng elastik tasma edi. Ushbu elastik tasmaga qisqichli yana bir elastik tasma biriktirilgan, unga paypoq bog'langan.
Faqat 1950-yillarning oxirida erkak silueti asta-sekin o'zining og'ir va massiv shakllarini yo'qotdi, kurtkalarning elkalari chizig'i yanada egilib, ko'pchilik kalta kiyadi.
Keng shimlar bilan o'rnatilgan kurtkalar, 1950-yillardagi shimlarning beli yuqori ta'kidlangan. Qisqa paltolar, kamarli, beli va to'pig'i keng elastik tasmalar bilan ishlangan shim-taymdan iborat sport kostyumlari va sviterlar, orqa tomonida bo'yinturug'li va tasmali sport turidagi kurtkalar modaga kirdi.Ko'ylagi ostida, 1940-yillardagi uslubda, ko'pchilik oddiy yoki bezakli naqshli yengsiz ko'ylagi kiyib olgan. 1950-yillarning o'rtalarida mamlakatda birinchi neylon ko'ylaklar paydo bòldi. Modachilar gofrirovka qilingan kauchuk taglikli etik sotib olishga harakat qilishdi. Qarama-qarshi bo'yinturuqli va bir nechta cho'ntakli ko'ylaklar 1940-yillardan beri xalq orasida "bezorilar" deb nomlangan yoshlarning garderobida juda keng tarqalgan kiyim bo'lgan, bundan tashqari, Leningradda ular "muskovitlar", Moskvada esa "Leningrad" deb nomlangan.. Ko'krak qafasidagi fermuarli bunday qisqartirilgan kurtkalar sovet tikuvchilari tomonidan bir nechta versiyalarda ishlab chiqarilgan va tayyor mahsulotni olmaganlar eski narsalardan uyda tikilgan improvizatsiya kiyib olganlar.Kòkrak qilsmida chòntaklari bor kurtkalardir. Oyoq kiyimlari. Yozda erkaklar yalang oyoqlariga sandal kiyib yurishgan. Ular, shuningdek, (kamdan-kam) tuval etiklar, engil, kiyia olganlar. Bunday etiklarni portfel bilan yurgan odam kiyishi mumkin edi - xo'jayin yoki boy amaldorlar . Shuningdek,hashamatli bòlgan xrom etiklalri ham mavjud bòlgan.