Lim, fan va innovatsiyalar vazirligi jizzax pedagogika universiteti

Mavzuning dolzarbligi ana shu fikrlar nuqtai – nazarida kurs ishiga tanlangan mavzu
o’zining dolzarbligi va muximligi bilan ajralib turadi. Shuni ta’kidlaymizki xalqning
keng qatlamlarini va birinchi o’rinda yoshlarni umuminsoniy va milliy ma’naviy
talablariga mos ravishda tarkib toptirish o’ta muhimdir.
Tanlangan muammo hozirgi paytda o’rganish arafasida turibdi, chunki uni
o’rganish har tomonlama ma’noda tahlil qilish kelajak avlodni ijobiy tomondan
shakllantirish masalasini hal qilishda katta rol o’ynaydi.
Ana shu narsa yoshlarda milliy ong, milliy g’ururni shakllantirishiga yordam
beradi. Haqiqatdan ham taqqos qilib tadqiqotchi qayd etgani kabi bolalarda milliy
g’urur, milliy ong, milliy o’zlikni anglash, milliy qadriyat an’analari orqali shakllanadi
va tarbiyalanadi.Tarbiyaga o’rgatilgan fazilatlarni o’quvchilardan qanday qilib talab
qilish mumkin axir? Xalqimizda «Aql, bozorda sotilmas» - degan naql bor. Shunday
ekan oilada bolalarni milliy an’analar ruhida tarbiyalash har birimizning hoxish
1
О‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim tо‘g‘risida”gi Qonuni / Barkamol avlod –О‘zbekiston taraqqiyotining poydevori –
T.: Sharq nashriyot-matbaa uyi 2022 y. 20-29 b.
3

---

irodamizga qat’iy nazar olib borish shart bo’lgan hayotiy extiyojdan kelib chiqadigan
zaruriyatdir. Yuqorida yuritilgan fikr – muloxazalarimizdan kelib chiqqan holda
ishimizning maqsadi o’quvchilarni o’z millati va uning tarixi, tili, madaniyati,
ma’naviyati, qadriyatlari, an’analari, urf – odatlari haqida to’la ma’lumot berish,
o’zligini anglash, milliy ong, g’ururga ega bo’lish bilan bog’liq milliy bilim ko’nikma
va odatlarni shakllantirish eng muximi bolani o’z qadrini bilishga va o’zgalarni
qadrlashga o’rgatishdan iboratdir.
2
Bizning yuqorida bayon etilgan ilmiy ishimizning maqsadidan kelib chiqqan
holda kurs ishimizning asosiy vazifalariga quyidagilar kiradi.
- Milliy an’analari haqida nazariy va amaliy tushunchalar berish.
- Milliy an’analar 
yosh avlod tarbiyasida
, ularda milliy g’urur, milliy ong, milliy iftixor,
milliy o’zlikni anglash bevosita ijobiy ta’sir qiladigan vositaligi haqida o’quvchilarda
ishonchni hosil qildirish, tushuntirish anglatish haqida samarali takliflar kiritish.
- Milliy an’analari tiklanayotganligi, ularga nisbatan kishilar munosabatini
o’zgarayotganligi, eng muhimi ma’naviyatni rivojlanish borasidagi, davlat siyosatining
izchil va qat’iyat bilan olib borayotganligi oilaviy tarbiyaning mazkur muammosini
ijobiy hal etish uchun qulay imkoniyatni ochilayotganligini tushuntirish.
- O’quvchilarda milliy an’analarni qadrlash, hurmatlash tuyg’usini o’stirish va
tarbiyalashning o’ziga xos jixatlarini tahlil qilish va hakozo.
Oilada bolalarni milliy an’analar ruhida tarbiyalashda milliy urf – odatlar va
qadriyatlarning tutgan o’rnini va o’rgatish va tahlil qilish asosiy maqsadimiz ekan. Shu
maqsadda o’zbek xalqi udumining tiklanishi millat milliy an’analar chuqur milliylik
bilan umuminsoniylik bilan chambarchas bog’liq bo’lgan tomonlarini o’rganishdan
ruhiyatga xulq – atvor falsafasiga ega bo’lish jarayonlarini tahlil qilishdan iborat. Xo’sh
bu maqsad va vazifalar qanday amalga oshiriladi.
Bizningcha bu vazifani ilmiy hal qilishning to’g’ri yo’li o’quvchilar ongida
xalqning tarixi va millat sifatida rivojlanishi haqida ham milliy an’analar to’g’risida
ilmiy ma’lumot berishdan boshlash demakdir. Buning uchun har bir millat mavjud ekan
2
Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga quramiz. Toshkent – 2017.
Karimov I.A. Yuksak ma'naviyat-yengilmas kuch. Toshkent, “Ma'naviyat”, 2008 3. Karimov I.A
4

---

albatta u millatning rivojlanishi uchun tarbiya mazmuni mohiyati o’ziga xos milliy
xususiyatlari bilan yosh avlodni tarbiyalashni maqsad qilib qo’ymog’i kerak. Aksincha,
shunday tarbiyaviy tadbir olib borilmasa, millatning tarixi, tili, madaniyati, ma’naviyati
va axloqi haqida to’la ilmiy ma’lumotga ega bo’la olmaydi. Tarbiyani milliy qadriyatlar
asosida olib borib bormoqchi bo’lsak, ularni e’tiqodli, madaniyatli qilib tarbiyalamoqchi
bo’lsak, shu fazilatlar avvalo ota – ona o’ziga mujassamlashgan bo’lishi zarur. Demak
ota – ona oilada bolalarni milliy qadriyatlar asosida, ularda insoniy fazilatlarni
tarbiyalashi uchun qanday ta’lim – tarbiya berishi lozim degan savol tug’iladi? Bu
savolga javobni kurs ishimiz orqali yoritib berishni lozim topdik.
Bolalarni milliy qadriyatlar ruhida tarbiyalashni shart – sharoitlari va usullarini
aniqlash.O’rganayotgan muammoga doir metodik tavsiyalar ishlab chiqish hamda ularni
amaliyotga tadbiq etish.Mavzuning dolzarbligini yana bir muhim sabablaridan biri
sobiq tuzim davrida qator urf – odatlarimiz, an’analarimizna putur yetganligi tufayli
ularda kelib chiqadigan va ular bilan bog’liq bo’lgan milliy qadriyatlarimiz ham xira
torta boshladi. Xalqimizga xos bo’lgan xushmuomilalik, andishalik, bolajonlik, kattaga
xurmat – kichikkka muruvvat, mehr – shavqat ko’rsatish, xalollik kabi odatlarimiz sekin
– asta yo’qola boshladi.