Логистика

 
5. Ishlab chiqarish logistikasida moddiy oqimlarni boshqarish 
tortish tizimlari
. 
Ishlab chiqarishda logistika jarayonlarini tashkil etishning 
tortish
usuli moddiy 
oqimni boshqarishning tubdan boshqacha usuliga asoslangan va ishlab chiqarishni 
tashkil etish tizimi bo‘lib, unda ehtiyot qismlar va yarim tayyor mahsulotlar kerak 
bo‘lganda 147eying texnologik operatsiyaga topshiriladi. Bu erda Markaziy boshqaruv 
tizimi korxonaning turli bo‘limlari o‘rtasida moddiy oqimlar almashinuviga 
aralashmaydi, ular uchun joriy ishlab chiqarish vazifalarini belgilamaydi. 
Alohida texnologik bo‘g‘inning ishlab chiqarish dasturi 147eying bo‘g‘inning 
buyurtma hajmi bilan belgilanadi. Markaziy boshqaruv tizimi vazifani faqat ishlab 
chiqarish texnologik zanjirining yakuniy bo‘g‘iniga qo‘yadi. 
Tortish tizimining afzalliklari 
* ortiqcha zaxiralardan voz kechish, materiallarni tezda sotib olish imkoniyati 
to‘g‘risida ma’lumot yoki talabning o‘zgarishiga tezda javob berish uchun zaxira 
quvvatlarining mavjudligi; 
* ishlab chiqarilgan tovarlarni sotish siyosatini sotiladigan tovarlarni ishlab 
chiqarish siyosati bilan almashtirish; 
* imkoniyatlarni to‘liq yuklash vazifasi texnologik jarayon orqali 
mahsulotlarning o‘tish vaqtini minimallashtirish bilan almashtiriladi; 
* resurslarning maqbul partiyasini kamaytirish, qayta ishlash partiyasini 
kamaytirish; 
* yuqori sifatli buyurtmalarni bajarish; 

---

148 
* barcha turdagi uzilishlar va zavod ichidagi mantiqsiz transportlarning 
kamayishi. 
Tortish tizimi zaxiradagi zaxiralarning pasayishiga yoki mahsulot ishlab 
chiqarishning ma’lum bir bosqichida ma’lum darajaga javob beradi, takroriy 
rejalashtirish tizimi bu holda ishlab chiqarish jarayonlarini sozlash bilan almashtiriladi. 
Odatda, ular juda moslashuvchan va talabga javob beradi. Tortish tizimida, masalan, 
KANBAN texnologiyasi yordamida ishlab chiqarish jarayonida osonlikcha ishlab 
chiqariladigan murakkab rejalashtirish mexanizmiga ehtiyoj bo‘lmaydi. Boshqacha 
qilib aytganda, surish tizimi — bu qarshi tizim (tortish rejimida ishlaydi), tortish tizimi 
esa javob berish tizimidir (tortish rejimida ishlaydi).