Логистика

SEMINAR 
 
• Darsning maqsadi: EIZni yaratish, 
ishlash tartibini ko‘rib chiqish, logistika 
markazlari, 
shuningdek 
logistika 
markazlarining mohiyati va funksiyalarini 
o‘rganishdir. 
Amaliy darsning mazmuni 
1. O‘quv materialini frontal takrorlash: 
1. 
Maxsus iqtisodiy zona nima ? 
2. 
O‘zbekistonda qancha EIZ mavjud? 
3. 
Respublikada EIZni tashkil etishning asosiy maqsadlari. 
4. 
WEPZA nima? 
5. 
O‘zbekistonda EIZni normativ-huquqiy tartibga solish. 
6. 
EIZ holatidagi o‘zgarishlar haqida bizga xabar bering. 
7. 
EIZ turlari. 
8. 
Logistika markazi tushunchasi. 
9. 
Logistika markazlarining vazifalari. 
10. 
Logistika XABlari nima? 
11. 
Eng yirik logistika kompaniyalarini ro‘yxatlaysizmi? 
1-vazifa. 
General Motors Powertrain Uzbekistan zavodi O‘zbekistonda va postsovet 
hududida avtomobil sanoati korxonalari uchun dvigatellar ishlab chiqaruvchi eng yirik 
zavod hisoblanadi. Dvigatellarni Toshkentdagi tarqatish markaziga yetkazib berish 
uchun korxona "AT Multimodal Logistics"MChJ transport kompaniyasi xizmatlaridan 
foydalanadi. Hozirgi vaqtda dvigatellarni tashish tarifi 200 sentner partiyani tashishda 
har bir sentner uchun 5 dollarga teng. 

---

93 
"AT Multimodal Logistics" mas’uliyati cheklangan jamiyati har bir sentner 
uchun transport tarifini 3 dollargacha kamaytirish taklifini ilgari surdi, eng kam partiya 
hajmi 400 sentner bo‘lishi kerak. 
General Motors Powertrain Uzbekistan zavodi uchun bu taklif qanchalik foydali 
ekanligini baholang, agar dvigatellarga yillik ehtiyoj 6000 dona bo‘lsa, qadoqlangan 
dvigatelning og‘irligi 175 kg, bitta dvigatelning narxi 200 dollar, bitta buyurtmani 
tayyorlash xarajatlari 15 dollar. Saqlash xarajatlari bir yil uchun o‘rtacha 25 % ga teng.
1-vazifani bajarish uchun ko‘rsatmalar : 
To‘g‘ri boshqaruv qarorini qabul qilish uchun har ikkala variant uchun yillik 
logistika xarajatlarini hisoblash va ularni taqqoslash kerak: buyurtmalarni tayyorlash 
xarajatlari, transport xarajatlari, saqlash xarajatlari. O‘rtacha zaxira hajmining qiymati 
bitta buyurtma hajmining yarmi dvigatel narxiga ko‘paytirilishi sifatida hisoblanishi 
kerak. 
2-vazifa. 
"Svetofor" MCHJ 2023-yilda Samarqand shahrining tumanlaridan birida yana 
bir "Svetofor" o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish oziq-ovqat do‘konini ochishni 
rejalashtirmoqda. "Svetofor" MChJ rahbariyati potensial xaridorlar soni soatiga 
o‘rtacha 75 kishidan oshmaydi, sotuvchi sarflagan bitta xaridorga xizmat ko‘rsatish 
vaqti 1,5 daqiqadan oshmasligi kerakligini taxmin qilmoqda. Do‘konning optimal 
ishlashi uchun qancha nazoratchi-kassirlar – ikki yoki uchta – yetarli ekanligini 
aniqlash kerak. 
 
2-vazifani bajarish uchun ko‘rsatmalar : 
Ofislar va savdo zallarida mijozlarga xizmat ko‘rsatish bilan bog‘liq 
muammolarni hal qilish uchun ommaviy xizmat ko‘satish nazariyasi usullari 
qo‘llaniladi. Ommaviy xizmat ko‘satish nazariyasi (yoki navbat nazariyasi) - bu 
ehtimollik nazariyasining bo‘limlaridan biri bo‘lib, uning doirasida tizimga kiradigan 
va chiqadigan dasturlar (talablar) oqimlari asosida oqilona tuzilish va xizmat ko‘rsatish 
jarayoni tanlanadi.