Lotin amerikasi va o`zbek adabiyoti hikoyachiligida ruhiyat masalasi

KIRISH

Shaxsning real hayotiy voqelikdagi holatini oʻrganish psixologiya faniga aloqador. Badiiy adabiyotda esa uning adabiy jihatdan qayta ishlangan va nisbatan mukammallashgan shaxs psixologiyasi, ya’ni ruhiy holati tasvir ob’yektiga aylanadi.
Jahon adabiyotida psixologik xususiyatlarning estetik shakllari, psixologik tahlilning adabiy-estetik qirralari oʻrganilgan. Badiiy adabiyot inson shaxsining moddiy va madaniy hayotini, his-tuygʻularini, hayot jarayonida orttirgan tajribalarini, fikrlarini, tafakkurini, tashqi hayot hodisalariga botiniy va zohiriy javoblarini ifodalashga qaratiladi.
Lotin Amerikasi adabiyoti har doim so`zlarning eng sehrli va o'ziga xos tomonini aks ettirgan. Sehrli realizmdagi o'zining asosiy yo`nalishini topgan davr 60-yillardagi "Lotin Amerikasi bumu" deb nomlangan. Bu atama esa Lotin Amerikasi yozuvchilari guruhi boshchiligidagi va 1960-1980 yillarda sodir bo'lgan adabiy harakatni anglatadi. Harakat argentinalik Xulio Kortasar, meksikalik Karlos Fuentes, perulik Mario Vargas Llosa va kolumbiyalik Gabriel Gartsiya Markes asarlari bilan chambarchas bog'liq. Ushbu yozuvchilar o'zlarining yozuvchilik va siyosiy targ'ibotlari bilan dunyoga mashhur bo'lib, siyosiy avtoritarizm va ijtimoiy tengsizlik sharoitlariga e'tibor qaratdilar. Bum mualliflari zamonaviy Yevropa va Amerika romanining uslubi va uslublarini o'zlashtirdilar. Ular asosan manba sifatida Prust, Joys, Kafka, Dos Passos, Folkner va Xeminguey asarlarini tanlashdi. Ko'pchilik Lotin Amerikasi adabiyotida psixologik jihatlarni ko'rib chiqqan yozuvchilar edi, masalan,1922 yilda El Brod shahari asnosida ushbu mavzuga to'xtalgan chililik Eduardo Barrios. Shuni ta'kidlash kerakki, Urugvayda psixologiya elementlarining hikoya oqimlarining to'liq rivojlanishiga imkon beradigan harakat shakllana boshladi, bu bizni ong evolyutsiyasi bilan bog'liq jihatlarga olib boradi. Bu masalalarning xalqaro tan olinishiga imkon berish.Birgina argentinalik yozuvchi Xorxe Luis Borxesning ,,Sohildagi uchrashuv” hikoyasi misolida inson ruhiyatining murakkab jihatlarini ko`rishimiz mumkin.Asar insonning o`zi bilan o`zi uchrashish voqeasi asnosida jamiyatdagi odamlarning xudbinlashib