Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti
Download 1.34 Mb. Pdf ko'rish
|
|
HAKAMLIK MUHOKAMASI 4. Hakamlik sudyasini rad qilish tartibi Hakamlik muhokamasi taraflarining muhim huquqlaridan biri hakamlik sudi sudyasini rad etish hisoblanadi. Sudyalarning mustaqil bo‘lishi sudlov jarayoni oldidagi vazifalarni bajarishning muhim shartidir. Qonunchilikka so‘zsiz va qat’iy amal qilingandagina sudyalarning chinakam mustaqilligiga erishish mumkin. Bu esa, o‘z navbatida hakamlik sudidan har bir holatda moddiy va protsessual huquqning tegishli normalariga aniq amal qilishni talab etadi. Hakamlik sudining sudyalari iqtisodiy sohada yuz beradigan nizolarni va boshqa ishlarni hal etishda qonunni aniq va to‘g‘ri bajarishlari, biror kimsaning, shu jumladan taraflarning undovi bilan qaror chiqarmasliklari lozim. O‘zining xolisligi yoki mustaqilligi xususida o‘zida biror shubha tug‘ilsa, sudya o‘zini sudya sifatida rad etishi va buning sabablarini ko‘rsatishi mumkin. Nizo bo‘yicha qatnashayotgan shaxslar ham, sudyaning xolis emasligi haqida ma’lum shubhalar tug‘ilgan bo‘lsa, muhokama jarayonining har qanday bosqichida sudyani rad etishlari mumkin. “Hakamlik sudlari to‘g‘risidagi” Qonunning 16-moddasiga binoan, ushbu Qonunning 14-moddasida nazarda tutilgan talablarga rioya etilmagan hollarda, hakamlik muhokamasi taraflari hakamlik sudyasini rad qilish haqida arz qilishlari mumkin. Ushbu Qonunning 14-moddasida ko‘rsatilgan hakamlik sudyasiga talablar bitim taraflari tomonidan o‘rnatilgan sudyalarning ma’lumot va malakasi, sudyalarning taraflardan mustaqilligi, nizoni xolis hal etishni ta’minlashga qodirligi, ishning hal etilishidan bilvosita yoki bevosita manfaatdorligi yo‘qligiga va boshqalarga daxldordir. Bunda nizoning xolis hal etilishini ta’minlashda shubha masalan, agar hakamlik sudyasi sud ishida ishtirok etayotgan shaxs yoki uning vakilining qarindoshi bo‘lganida yuzaga kelishi mumkin. Qarindoshlik odatda bir shaxsning boshqa shaxsdan yoki turli shaxslarning umumiy ajdoddan hamda nikoh va oila aloqalariga asoslangan odamlar orasidagi aloqa sifatida aniqlanadi. Qarindoshlarga farzandlar, ota-ona, bolani asrab oluvchi, asrab olingan, tug‘ishgan aka-uka va opa-singil, buvalar, buvilar, nabiralar, er va xotin, amaki va tog‘a, amma va xola, o‘gay ona, o‘gay ota, hamda er va xotinning qayd etilgan qarindoshlari kiradi. Ushbu o‘rinda shuni alohida ta’kidlash kerakki, qarindoshlik fakti o‘z-o‘zidan rad etishga asos bo‘la olmaydi. Ushbu asos bo‘yicha rad qilish talabi qarindoshlik nizoni xolis tarzda hal etilishiga imkon bermasa, bilvosita yoki bevosita manfaatdorlik yoki taraflardan biriga tobelik mavjudligini aniqlangan holda qondirilishi mumkin va qondirilishi shart. Bilvosita yoki bevosita manfaatdorlik yoki sudyaning xolisligiga shubha |
