Gorizontal burchakni priyomlar usuli bilan o‘lchash.
SHakl 36
Gorizontal burchakni (AVS) bu usulda o‘lchashda V nuqtaga teodolit, A,S nuqtaga esa nishon tayoqlar o‘rnatiladi. Teodolit o‘rnatilib, sozlangandan keyin:
a) teodolit o‘rnatilgan nuqtadan o‘ng tomondagi - S nuqtadagi nishonga qaraladi. Vexa trubadan ko‘rinishi bilan alidada va trubaning vintlari maxkamlanadi va vernerlardan sanoq olinadi. I vernerdan gradus, minut, sekund, II vernerdan faqat minut, sekund olinadi. Olingan sanoqlar jurnalga yoziladi.
Gorizontal burchakni priyomlarga bo‘lib o‘lchash jurnali:
Asbob-ning
|
Kuza-tish
|
Verner olingan sanoq
|
O‘rtacha
|
Burchaklar
|
Burchakning o‘rtacha
|
O‘rnatish nuqtasi
|
nuqtasi
|
I
|
II
|
sanoq
|
qiymati
|
qiymat
|
V
|
S
A
|
168° 26ў
94° 52ў
|
R
27ў
52ў
|
168° 34ў 30І
94° 52ў 00І
|
73° 34ў 30І
|
73° 35ў 00І
|
B
|
C
A
|
36° 55ў
328° 20ў
|
L
57ў
21ў
|
36° 56ў 00І
323° 20ў 30І
|
73° 35ў 30І
|
73° 35ў 00І
|
Doirao‘ngda - (R), doirachapda (L)
b) qarash trubasi orqali A nuqtadagi vexaga qaraladi, truba A nuqtaga tomon buriladi. Vernerlardan sanoq olinadi va jurnalga yoziladi;
v) vernerlardan olingan sanoqlarning o‘rtacha arifmetik miqdori topilib, jurnalga yoziladi; graduslar o‘zi yoziladi, faqat minut va sekundlar o‘rtacha miqdori olinadi;
g) o‘ng tomondagi nuqtaga qarab olingan o‘rtacha sanoq (a) dan, chap tomondagi nuqtaga qarab olingan o‘rtacha sanoq (v) ayriladi va burchak qiymati (b) kelib chiqadi:
a - v b va jurnalga yoziladi.
d) Burchakning to‘g‘ri o‘lchanganligini bilish uchun burchak ikkinchi yarim priem usulda o‘lchanadi. Bunda vertikal doira o‘ngda bo‘lsa - chapga, chapda bo‘lsa - o‘ngga o‘tkaziladi, ya’ni truba zenit bo‘yicha 180o ga aylantiriladi;
e) ikki marta o‘lchashda natijalar ayirmasi vernerning ikkilangan aniqligidan kam bo‘lsa, burchak to‘g‘ri o‘lchangan, undan katta bo‘lsa - noto‘g‘ri, unda burchakni qayta o‘lchash lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |