M a r ip o V, М. Fayziyeva, S. D o t t o y e V web texn ologiyalari

Ikkinchi bosqich
X A M P P Web serveri bilan ta n i s h ib c h iq d ik va o ‘rn a td ik , endi 
m a t n li sah ifa y aratish va u n i p royektga jo y la s h tir is h n i ko ‘rib o ‘ta m iz .
1 
L okal Web serverda sayt yaratish u c h u n , D : \ x a m p p l i t e \ h t d o c s \
pap k a sid a sayt n o m i b ila n b o g ‘liq b o ‘lgan n o m bilan papka yarat- 
a m iz , m a s a la n , T ala b alar p o r t a li n i yaratish u c h u n ta la b a p apka sini 
y a r a ta m iz . Shu p a p k a d a m a t n m u h a r r i r i y o rd a m id a p h p -s k rip t ni 
yozam iz:
< ?php
e c h o ‘H ello world!’;
?>
U sh b u faylni in d ex .p h p d eb saqlaym iz.
2. 
B rau z ern i ishga tu s h ir i b m a n z i l q a to rid a h t t p : / / l o c a l h o s t /
t a l a b a / m a n z i l i n i yozib, s a h ifa n i ishga t u s h i r a m i z . A g a r b a r c h a
ish t o ‘g ‘ri bajarilg a n b o ‘lsa, b ra u z e r d a “ H e llo world!” yozuvini 
ko‘r i s h i m iz m u m k in .
1.4. Virtual serverlar (xostlar) yaratish
A sosiy k o n fig u ra ts io n fayli h t t p d . c o n f — web u z e ln i b o s h q a -
rish u c h u n ish la tila d i. U y o r d a m i d a asosiy a m a l l a r (server lokal 
r e s u rs la r b ila n q a n d a y ish la s h m u m k i n , so‘rovlarga jav o b b e rish , 
fo y d a la n u v c h i qaysi fayllar b i l a n a m a l l a r n i b a ja r ish i m u m k in l ig i )
a n iq la n a d i.
U orqali A p a c h e ni is h la s h in i b o sh q a ris h m u m k i n . Web server- 
n in g k o n fig u ra tsio n faylini sozlash — u n i o ‘r n a tis h d a g i en g m u h i m

---

islilardan biridir. Server k o n fig u ra ts io n faylni ishga t u s h g a n d a
o4|iyili. A gar server ishlayotgan b o ‘lsa, u h olda fayl ko n fig u ra tsiy a - 
sini o 'z g a rtirg a n d a n so‘ng u n i q a y ta y u k lash lozim.
h t t p d .c o n f faylida d irektivalar asosiy u c h t a b o ‘lim g a g u r u h l a n a d i :
S ection 1. G lo b al E n v i r o n m e n t - A p a c h e n i n g u m u m iy ishini 
b o s h q a ru v c h i d irektivalar b o ‘lib, A p a c h e n in g asosiy funksiy alarig a 
t a ’sir k o ‘rsatadi;
S ection 2. M a in Server C o n fig u ra tio n — s e rv e rn in g asosiy 
p a r a m e trla r in i aniqlovchi va so‘rovlarga javob b eru v ch i direktivalar. 
Bu direktivalar v irtual serverlar u c h u n h a m a n iq la n is h i m u m k i n ;
S ection 3. V irtu a l H osts — v irtu al serverlarni o ‘rn a tish u ch u n .
V irtu a l serverlar (xostlar) — bu b ir n e c h ta web s e rv e rla rn in g turli 
I P - m a n z i l l a r bilan b itta nusxadagi A p a c h e d a s t u r i n i ishlatishidir.
V irtual serverlarni q o 'llas h doirasi:
— tu rli tash k ilo tla r, f i r m a l a r va individual fo y d a la n u v ch ilar 
u c h u n o ‘z l a r in in g m a n z i ll a r i bilan a l o h id a web serverlar yaratish;
— f ir m a b o ‘lim lari u c h u n v irtu a l serverlarni ta s h k il etish, h a r bir 
b o ‘lim o ‘z in in g d o m e n n o m i va web serveriga ega bo'lsin;
— ikk ita v irtu a l server ko ‘rin ish id ag i u m u m iy foydalanuvchili va 
ichki web serverlarni ta sh k il etish;
— web serverni qay ta ishlash va tek sh irish u c h u n v irtu al server­
larn i ishlatish.
A p a c h e d a s tu r i n i n g h t t p d . c o n f faylida b a r c h a d ire k tiv a la r bitta 
faylda h t t p d .c o n f n i n g o 'z id a saqlana di.
X a m p p p a k e tin in g h t t p d . c o n f faylidagi d irektivalar tu rli fayllarga 
b o 'lib sa q la n g a n b o ‘lib, u la r h t t p d . c o n f fayliga Include y o rd a m id a
c h a q irib olinadi.