M. Dáwletov, Sh. Allaniyazova, D. Seytqasımov, A. Dáwletova

Qaraqalpaq-
sha
Ózbekshe
Russha
Qazaqsha
Túrkmenshe
ǵárezsizlik 
mustaqil-
lik
íåçàâèñè-
ìîñòü
åãåìåíäiê
gara
ş
syzlyk
huqıq 
huquq
ïðàâî
ºµº›ûº›
hukuk
erkinlik 
erkinlik
ñâî
бîäà
åðêiíäiê
erkinlik
din 
din
ðåëèãèÿ
äií
din
jámiyet 
jamiyat
î
бùåñòâî
ºî¬àì
jemgy
ÿ
et
bayraq 
bayroq
ôëàã
æàëày
ba
ÿ
dak
sanaat 
sanoat
ïðîìûø-
ëåííîñòü
ñàíàò
£íäiðiñ
senagat
mámleket 
davlat
ãîñyäàðñòâî ìåìëåêåò
d
ö
wlet
mártlik
mardlik
õðà
бðîñòü
ì¡ðòòiê
mertlik
ORFOEPIYA HÁM ORFOGRAFIYA
Eske túsiriń: Sózlerdi durıs aytıw qaǵıydalarınıń 
jıynaǵı orfoepiya dep ataladı. 
4-shınıǵıw. Gáplerdi orfoepiya qádesi tiykarında oqıp shıǵıń. 
Jazılıwınan ózgesherek bolıp aytılatuǵın sóz hám sóz dizbeklerine 
dıqqat awdarıń.
Balalardıń awıldan shıqqandaǵı páti ózgerip, qosıq aytıwı 
siyrekleyin dedi. Biraq heshbirinde sharshaǵanlıqtıń izi 
kórinbeydi. Júrip kiyatır, júrip kiyatır, sirá kólatlıqqa jete 
almay kiyatır. Hár jerde alaman tıshqanlar, sarı shunaqlar, 
iyretilgen jılanlar, basın kótere sala zıtqıp baratırǵan kesirt-
keler ushırasadı. Dáslepki kóringenlerin isi erikkenler quwıp 
ketip, izde qalısadı. Taǵı da juwırıp kópshilikti quwıp 
jetedi. Kem-kem kózleri úyrenisip, qarabaraqtıń ishinen 

---

7
atlıdan qashqan qoyanǵa bazıda «kish-kishlegeni» bolmasa, 
burınǵıday kesirtke, jılan quwıp ketkendi qoydı. Joldı kesip 
ótken tasbaqalar da basın ishke tartqandı qoyıp, ótkin-
shilerge qarap, izde qalıp atır. Jaslar ele adımdı urıp 
kiyatır. Quyash ta batıwǵa qolaylasıp, qıp-qızıl bolıp ketti, 
ele kól joq. Balalar qumlardan ótti, toǵaylardan ótti, joldıń 
keyni tawsılmay ketti. (T. Qayıpbergenov)
5-shınıǵıw. Teksttegi aytılıwı hám jazılıwı ózgeshe sózlerge 
itibar beriń. 
1. — Tolıbay tasmańlay, Allamurat shaǵal degenler birin-
shi kámpisten (konfiskaciyadan) qaldı ma, Qunnazar ata?
— Hawwa (awa), hawwa (awa), ástapırallaa!
— Ekinshi kámpisten (konfiskaciyadan) sızıldı ma?
— Hawwa (awa), hawwa (awa)!
— Naǵaybıl Állekimov degen xat ákep (alıp kelip) berdi 
me?
— Onı bizge ákep (alıp kelip) berdi, bizge! — dep tesi-
reydi Esbergenge Sayımbet, sen óziń, úyiń jańǵır, ishli-tıslı 
bolıp kárimizdi islep-aq júrgen ekenseń dá... (Sh.S.)
2. — Kiyim kerek bolsa, sotqa (sudqa) ber. Sot (sud) 
arqalı alasań.
— Sen nege olıyasań? — dedi oǵan Tawmurat. Óńsheń 
suwjúreklerge tap bolıppan-dá! Qáne, mashındı (mashinańdı) 
qattı aydaysań ba, joq pa?! (Á.A.)