M. F. Ziyayeva xirurgik kasalliKlar bilan og‘rigan va intensiv terapiyani o‘tayotgan beMorlarda HaMsHiraliK parvarisHi
Download 4.15 Mb. Pdf ko'rish
|
Ziyayeva-XIRURGIK KASALLIKLARDA HAMSHIRALIK ISHI
|
Klinikasi kasallikning bosqichiga bog‘liq. Avvaliga kasallik
belgilarsiz o‘tishi mumkin. Keyinchalik ich ketishi bilan almashinib turadigan qabziyat, tenezmlar, to‘g‘ri ichakdan shilimshiq, qon va yiring ajralishi kuzatiladi. O‘sma o‘sib, qalinlashganda to‘g‘ri ichak bo‘shlig‘i berkilib qolishi va quyi ichak tutilishi kuzatilishi mumkin. Barmoq bilan tekshirishda, rektoskopiya va rektoromonosko- piya usulida tashxis qo‘yiladi. Tekshirishning bu turlarida o‘smani topish, uning kattalashishini, tarqalganligini, joylashishini, yaralar hosil qilganini va shu kabilarni aniqlash, gistologik tekshirish uchun to‘qima bo‘lakchasini olish mumkin. O‘sma to‘g‘ri ichak yonidan kletchatkaga o‘sib kirganda oraliq sohasida ro‘y-rost og‘riq paydo bo‘ladi, qovuqqa o‘sib kirganda siydik ajratish buziladi. Davosi. Kasallikning dastlabki bosqichlarida radikal operatsion davo qilinadi – to‘g‘ri ichakni o‘sma bilan birga sog‘lom to‘qimalar chegarasigacha olib tashlanadi. Ichakning qolgan qismi oraliq orqali o‘tkaziladi yoki qorin devoriga chiqariladi. Kasallikka radikal xirurgik davo qilishning iloji bo‘lmagan, zo‘raygan hollarda sigmasimon ichak bo‘lagini chap yonbosh sohasidan tashqariga chiqarib qo‘yish yo‘li bilan sun’iy orqa chiqaruv yo‘li (anis pretenaturavis) yasaladi. 159 Rentgenoterapiya ba’zan qoniqarli natija beradi. Rentge- noterapiya radikal davo qilishga imkon bermasada, rak o‘sma- sining o‘sishini birmuncha sekinlashtiradi. Palliativ davolashda bemor 2–3 yil yashaydi. Palliativ operatsiya qilinmaganda bemorlar ichak tutilishidan vafot etadilar. yo‘g‘on ichakdagi operatsiyalarda bemorlarni parvarish qilish Jarohatga infeksiya tushishi, choklar ochilib ketishining oldini olish uchun ichaklarni najas massalaridan qunt bilan tozalashning ahamiyati juda muhim. Bolalarni operatsiyaga 3–5 kun tayyorlanadi. Parhezga alohida ahamiyat beriladi. Ovqat tarkibida shlaklar kam, kaloriyaligi esa yetarli bo‘lishi kerak. Operatsiyadan 2–3 kun oldin surgi dorilar buyuriladi (15–30% li magniy sulfat eritmasini kuniga 6–8 marta bir osh qoshiqdan), ertalab va kechqurun tozalovchi huqna qilinadi. Infeksiyaning oldini olish uchun 3 kun oldin bemorga ichak florasiga ta’sir qiladigan antibiotiklar beriladi. To‘g‘ri ichak operatsiyasidan bir kun avval ichaklar qunt bilan tozalanadi (tozalovchi huqnani toza suv chiqquniga qadar qilinadi). Ertalab ichaklarni chayindi suvlardan xoli qilish uchun rezina naycha kiritib, tozalovchi huqna qilinadi va oraliq yuviladi (bemorning osti kuchsiz kaliy permanganat eritmasi bilan yuviladi). Yo‘g‘on ichakdagi operatsiyalardan keyin to‘g‘ri ovqatlanish tartibining ahamiyati katta. Ichaklarni to‘ldirib yuborish va peristaltikani erta vujudga keltirish xavfli (choklarning sitilish xavfi bor). Operatsiyadan keyin 1kundan boshlab suyuqlik ichishga ruxsat etiladi. 2-kundan boshlab bemorga kletchatkasi kam, suyuq yoki suyuqroq ovqatlarni bera bosh- lash mumkin. Sut mahsulotlari, non, mevalar bermay turiladi. 5 kun mobaynida opiy nastoykasi buyuriladi, so‘ngra ichishga vazelin moyi beriladi va 7–8 kunga kelib tozalovchi huqna qilinadi. 160 To‘g‘ri ichakdagi operatsiyadan keyin bemorlarni parvarish qilish yo‘g‘on ichak operatsiyasidagi singari bo‘ladi, biroq qo‘shimcha ravishda to‘g‘ri ichakka Vishnevskiy mazi surtilgan tamponga o‘ralgan rezina naycha kiritiladi. O‘rin-ko‘rpa qon va maz bilan ifloslanmasligi uchun kleyonka solinadi. Tamponlar 3-kuni almashtiriladi (10 daqiqa oldin narkotiklar yuboriladi). Defekatsiya aktidan keyin kuchsiz kaliy permanganat eritmasi solingan vannaga o‘tirish va keyin bog‘lash buyuriladi. Download 4.15 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|