M. F. Ziyayeva xirurgik kasalliKlar bilan og‘rigan va intensiv terapiyani o‘tayotgan beMorlarda HaMsHiraliK parvarisHi

Onkologik bemorlarni parvarish qilish xususiyatlari
Onkologik kasalliklari bor bemorlarni parvarish qilishning 
o‘ziga xos tomonlari bor. Bemorlardan haqiqiy tashxisni 
yashirish, ya’ni bemor ruhiyatini avaylab muhofaza qilish zarur. 
«Rak», «Sarkoma» terminlarining o‘rniga «yara», «to rayish», 
«qattiqlashish» kabi so‘z larni ishlatish lozim. «Kanser», «s-r», 
«neoplazma» singari lotincha terminlarni ham qo‘llamas- 
lik kerak, ko‘pchilik bemorlar termino logiyani yaxshi bili- 
shadi.
Ko‘pchilik onkologik bemorlarning ruhiyati nozik bo‘ladi, 
ular juda ta’sirchan bo‘lib qoladilar, shuning uchun o‘sma 
kasalligi og‘irlashgan bemorlarni davolashning boshidayoq 
boshqa bemorlardan ajratgan ma’qul.
Bemorga tegishli hujjatlar tasodifan uning qo‘liga tushib 
qolishi dan ehtiyot bo‘lish kerak. Haqiqiy tashxis haqida bemor-
ning eng yaqin qarindoshlariga (ota-ona, farzandlar, opa-ukalar) 
ma’lumot be rish mumkin, biroq ularning bemorga haqiqiy 
tashxisni aytib qo‘ymaslik larini tayinlash zarur.

---

178
Operatsiyaga tayyorgarlik davridagi, operatsiyadagi va 
operatsiyadan keyingi hamshiralik parvarishi darslikning barcha 
tegishli bo‘limlarida kasalliklar bilan birga yoritilgan.
naZorat savollari:
O‘smalar haqida tushuncha.
1. 
Xavfli o‘smalarni ta’riflab bering.
2. 
Metastazlanish nima?
3. 
Xavfsiz o‘sma infiltratsiya yo‘li bilan o‘sadimi?
4. 
Rak qaysi hujayralardan rivojlanadi?
5. 
Sarkoma qaysi hujayralardan rivojlanadi?
6. 
Xavfli o‘smaning rivojlanish davrlarini gapirib bering.
7. 
Xavfli o‘smalarni davolash.
8. 
Rak oldi kasalliklari haqida gapirib bering.
9. 
Onkologik bemorlarni parvarish qilish xususiyatlari.
10. 

---

179