M. S. Tulayev
Download 1.52 Mb. Pdf ko'rish
|
IqtTahlilAudit Kaf 03 Мутахассисликка кириш
|
Qiyoslanuvchanlik.
Foydalanuvchilarning qarorlari muqobil yondashuvlardan birini tanlashni o‘z ichiga oladi, masalan, investitsiyani sotish yoki saqlab turish, yohud bu yoki boshqa hisobot beruvchi tadbirkorlik subyektiga investitsiya qilish to‘g‘risidagi qarorlardan birini tanlash. Shunday qilib, hisobot beruvchi tadbirkorlik subyekti to‘g‘risidagi axborotni boshqa tadbirkorlik subyektlari to‘g‘risidagi o‘xshash axborot bilan va mazkur tadbirkorlik subyektiga tegishli bo‘lgan boshqa davr yoki boshqa sanaga bo‘lgan o‘xshash axborot bilan taqqoslash mumkin bo‘lsagina u foydaliroq bo‘ladi. Qiyoslanuvchanlik foydalanuvchilarga narsalarning o‘xshashliklari va farqlarini aniqlash va tushunishga yordam beradigan sifat xususiyatidir. Boshqa sifat xususiyatlaridan farqli ularoq, qiyoslanuvchanlik bir narsaga (moddaga) tegishli bo‘lmaydi. Qiyoslash kamida ikki narsa (modda) bo‘lishini talab etadi. Izchillik qiyoslanuvchanlik bilan bog‘liq bo‘lsa-da, aynan shu ma’noni bildirmaydi. Izchillik bir hisobot beruvchi tadbirkorlik subyekti doirasida har xil davrlardagi yoki bir davr ichida har xil tadbirkorlik subyektlariga tegishli bo‘lgan bir xil moddalarga nisbatan bir xil usullar qo‘llanilishini anglatadi. Qiyoslanuvchanlik maqsad bo‘ladigan bo‘lsa, izchillik ushbu maqsadga erishishga yordam beradi. Qiyoslanuvchanlik – bu bir xillik emasdir. Axborot qiyoslanuvchan bo‘lishi uchun o‘xshash narsalar o‘xshash ko‘rinishi kerak va bir biridan farq qiladigan 99 narsalar bir biridan farq qiladigan ko‘rinishga ega bo‘lishi kerak. O’xshash narsalarni har xil qilib ko‘rsatish orqali moliyaviy axborotning qiyoslanuvchanligini oshirishga qaraganda bir biriga o‘xshamagan narsalarni o‘xshash qilib ko‘rsatish orqali ushbu qiyoslanuvchanlikni ko‘proq qilib oshirib bo‘lmaydi. Qiyoslanuvchanlikning ma’lum darajasiga, asosiy sifat xususiyatlariga rioya qilish orqali, ehtimol, erishish mumkin. Tabiiy-ki, o‘rinli iqtisodiy hodisani ishonchli taqdim qilish boshqa hisobot beruvchi tadbirkorlik subyektining o‘rinli iqtisodiy hodisasini ishonchli taqdim qilish bilan ma’lum darajada qiyoslanuvchan bo‘lishi kerak. Bitta iqtisodiy hodisa turli usullar yordamida ishonchli taqdim etilishi mumkin bo‘lsa-da, aynan bitta iqtisodiy hodisani hisobga olish uchun muqobil usullarni ruxsat etish qiyoslanuvchanlikni pasaytiradi. Download 1.52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|