M. Usmanov fizikadan savol va masalalar to’plami


Download 254.31 Kb.
Pdf ko'rish
bet9/13
Sana13.11.2020
Hajmi254.31 Kb.
#144930
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
Boshlang'ich bilim oluvchilar uchun M. Usmanov


30.

 Lift pastga 

2

/



3

s

m

tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakatlanmoqda. 

Undagi odamning yuklanishini toping.

2

/



10

s

m

g

=

  



31.

 Lift pastga 

2

/

10



s

m

tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakatlanmoqda. 

Undagi odamning yuklanishini toping.

2

/



10

s

m

g

=

  



32.

 Kosmik kema yuqoriga 

2

/

15



s

m

 tezlanish bilan ko‘tarilmoqda. Undagi 

kosmonavtning yuklanishini toping.

2

/



10

s

m

g

=

 



33.

 Massasi 



kg

1200


 bo‘lgan avtomobil egrilik radiusi 

m

100


 bo‘lgan qavariq 

ko‘prikdan 



soat

km /

90

tezlik bilan o‘tmoqda. Ko‘prikning eng yuqori 



nuqtasida avtomobilning og‘irligini toping 

).

(



kN  

2

/



10

s

m

g

=

 



34.

 Massasi 



t

4

 bo‘lgan yuk avtomobili egrilik radiusi 



m

200


 bo‘lgan qavariq 

ko‘prikdan 



soat

km /

54

tezlik bilan o‘tmoqda. Ko‘prikning eng yuqori 



nuqtasida avtomobilning og‘irligini toping 

).

(



kN

2

/



10

s

m

g

=

 



35.

 Massasi  t

8

 bo‘lgan yuk avtomobili egrilik radiusi 



m

250


 bo‘lgan qavariq 

ko‘prikdan 



soat

km /

108


tezlik bilan o‘tmoqda. Ko‘prikning eng yuqori 

nuqtasida avtomobilning og‘irligini toping 

).

(

kN



2

/

10



s

m

g

=

 



36.

 Massasi 



kg

1500


 bo‘lgan avtomobil egrilik radiusi 

m

50

 bo‘lgan botiq 



ko‘prikdan 

soat

km /

36

tezlik bilan o‘tmoqda. Ko‘prikning eng yuqori 



nuqtasida avtomobilning og‘irligini toping 

).

(



kN  

2

/



10

s

m

g

=

 



37.

 Massasi 



t

5

,



3

 bo‘lgan yuk avtomobili egrilik radiusi 



m

150


 bo‘lgan botiq 

ko‘prikdan 



soat

km /

54

tezlik bilan o‘tmoqda. Ko‘prikning eng yuqori 



nuqtasida avtomobilning og‘irligini toping 

).

(



kN

2

/



10

s

m

g

=

 



38.

 Massasi 



t

20

 bo‘lgan yuk avtomobili egrilik radiusi 



m

300


 bo‘lgan botiq 

ko‘prikdan 



soat

km /

108


tezlik bilan o‘tmoqda. Ko‘prikning eng yuqori 

nuqtasida avtomobilning og‘irligini toping 

).

(

kN



2

/

10



s

m

g

=

 



39.

 Massasi 



kg

40

 bo‘lgan jismning vaznsizlik holatidagi og‘irligini 



toping

).

(



N

2

/



10

s

m

g

=

  J:0 



40.

 Massasi 



kg

35

 bo‘lgan maymun erkin tushmoqda uning og‘irligini 



toping

).

(



N

2

/



10

s

m

g

=

 J: 0 



41.

 Massasi 



kg

40

 bo‘lgan maymun erkin tushmoqda unga ta’sir qiluvchi 



og‘irlik kuchuni  toping

).

(



N

2

/



10

s

m

g

=

  J:  400  



 

46

42.

 Massasi  kg

2

 bo‘lgan mushukning vaznsizlik holatidagi og‘irligini 



toping

).

(



N

2

/



10

s

m

g

=

  J:0 



43.

 Massasi 



g

450


 bo‘lgan olmaxon erkin tushmoqda uning og‘irligini 

toping


).

(

N

2

/

10



s

m

g

=

 J: 0 



44.

 Massasi 



kg

1000


 bo‘lgan tosh erkin tushmoqda unga ta’sir qiluvchi 

og‘irlik kuchuni  toping

).

(

kN



2

/

10



s

m

g

=

  J: 10 



 

15-§. Elastlik kuchi. Guk qonuni 

 

Mavzuga doir nazariy savollar 

1)

 Deformatsiya nima?  2) Elastik deformatsiya nima?  3) Plastik (qoldiq) 

deformatsiya nima? 4) Absolyut uzayish nima?  5) Absolyut uzayish birligi 

nima?  6) Elastlik kuchi nima?  7) Elastlik deformastiya uchun Guk qonuni 

ta’rifi?  8) Elastlik deformastiya uchun Guk qonuni formulasi?  9) Bikrlik 

nima?  10) Guk qonuni formulasidan bikrlik qanday topiladi?  11) Bikrlikning 

XBS dagi birligi nima? 12) Reaksiya kuchi nima?  13) Elastlik kuchi reaksiya 

kuchlari qatoriga kiradimi?  14) 



l

k

F

e

Δ



=

 formulasidagi « – » ishorasining 



ma’nosi nima? 

 

Mavzuga doir masalalar 



1. 

Prujinaning boshlang‘ich uzunligi 



sm

20

. Uning 



N

20

 kuch ta’sirida 



cho‘zilgandan keyingi uzunligi 

sm

24

. Prujinaning absolyut uzayishini 



toping

).

(



sm  

2. 

Prujinaning boshlang‘ich uzunligi 



sm

30

. Uning 



N

80

 kuch ta’sirida 



cho‘zilgandan keyingi uzunligi 

sm

32

. Prujinaning absolyut uzayishini 



toping

).

(



sm  

3. 

Prujinaning boshlang‘ich uzunligi 



sm

25

. U kuch ta’sirida  sm



3

 ga uzaydi. 

Uning oxirgi uzunligini toping 

).

(



sm  

4.

 Rezinaning kuch ta’siridagi absolyut uzayishi  sm

6

. Uning oxirgi uzunligi 



sm

47

 bo‘lsa, boshlang‘ich uzunligini toping 



).

(

sm  



5.

 Prujinaning bikrligi 



m

/

4000


. Uning kuch ta’siridagi absolyut uzayishi 

sm

4

bo‘lsa, Cho‘zuvchi kuch qiymatini toping 



).

(

 



6.

 Bikrligi 



sm

/

200


 bo‘lgan rezinani  sm

4

ga cho‘zish uchun qancha kuch 



kerak ).

(

 



7.

 Bikrligi 



m

kN /

300


 bo‘lgan rezinani  mm

2

ga cho‘zish uchun qancha kuch 



kerak ).

(

 



 

47

8.

 Bikrligi 

mm

/

500


 bo‘lgan rezinani 

sm

5

,



0

ga cho‘zish uchun qancha kuch 

kerak ).

(

 



9.

 

N

500

kuch ta’sirida mm



2

 ga cho‘zilgan prujinaning bikrligini 

toping

)

/



(

m

N

 

10.

  kN

4

kuch ta’sirida



sm

5

 ga cho‘zilgan prujinaning bikrligini 



toping

)

/



(

sm

N

 

11.

 

N

400


kuch ta’sirida

sm

8

 ga cho‘zilgan prujinaning bikrligini 



toping

)

/



(

m

kN

 

12.

 

N

1400


 kuch ta’sirida prujinada  sm

7

 absolyut uzayish vujudga keldi. 



Prujina bikrligini toping 

)

/



(

m

N



13.

 Rezinaning bikrligi 

m

/

700


. U 

N

1400


 kuch ta’sirida qanchaga 

cho‘ziladi

).

(

 



14.

 Rezinaning bikrligi 



mm

/

800


. U 

kN

10

 kuch ta’sirida qanchaga 



cho‘ziladi

).

(



sm  

15.

 Bikrligi 



sm

kN /

2

 bo‘lgan prujinaning 



N

200


kuch ta’siridagi absolyut 

uzayishini toping 

).

(

mm  



16.

 Bikrligi 



m

kN /

400


 bo‘lgan prujinaning 

N

800


kuch ta’siridagi absolyut 

uzayishini toping 

).

(

mm  



17.

 Bikrligi 



sm

kN /

2

 bo‘lgan  prujinani 



N

200


 kuch bilan tortsak.  Unda 

vujudga keladigan elastlik kuchi qanchaga teng bo‘ladi 

).

(

 



18.

 Bikrligi 



mm

kN /

8

 bo‘lgan  prujinani 



kN

20

 kuch bilan tortsak.  Unda 



vujudga keladigan elastlik kuchi qanchaga teng bo‘ladi 

).

(



 

 

16-§. Ishqalanish kuchlari  



Mavzuga doir nazariy savollar 

1)

 Ishqalanish kuchi nima? 2) Ishqalansih kuchi nima sababdan vujudga 

keladi?  3) Gorizontal kuch ta’sirida harakatlanayotgan jism uchun ishqalanish 

kuchi qanday topiladi?  4) Ishqalansih koeffitsiyenti nima? 5) Ishqalansih 

kuchining birligi nima? 6) Ishqalansih koeffitsiyenti birligi nima?                       

7)

 Ishqalansih koeffitsiyenti jism massasiga qanday bog‘liq?  8) Ishqalanish 

kuchi reaksiya kuchlari qatoriga kiradimi?

 

 

 

Mavzuga doir masalalar 

1.

 Massasi 



kg

5

 bo‘lgan brusok gorizontal tekislikda, gorizontal kuch ta’sirida 



tekis harakatlanmoqda. Brusok va tekislik sirti orasidagi ishqalanish koeffit-

 

48

siyenti 4



,

0

ga teng bo‘lsa, vujudga kelgan ishqalanish kuchini toping



).

(

 



kg

N

g

/

10



=

  

2.

 Massasi 

kg

20

 bo‘lgan brusok gorizontal tekislikda, tekislikka parallel kuch 



ta’sirida tekis tezlanuvchan harakatlanmoqda. Brusok va tekislik sirti orasidagi 

ishqalanish koeffitsiyenti 

7

,

0



ga teng bo‘lsa, vujudga kelgan ishqalanish 

kuchini toping

).

(

 



kg

N

g

/

10



=

  

3.

 Massasi 

kg

15

 bo‘lgan brusok gorizontal tekislikda, tekislikka parallel kuch 



ta’sirida tekis  harakatlanmoqda. Brusok va tekislik sirti orasidagi ishqalanish 

koeffitsiyenti 2

,

0

ga teng bo‘lsa, vujudga kelgan ishqalanish kuchini 



toping

).

(



 

kg

N

g

/

10



=

  

4.

 Og‘irligi 

kN

150


 bo‘lgan jism gorizontal tekislikda, tekislikka parallel kuch 

ta’sirida tekis sekinlanuvchan harakatlanmoqda. Jism va tekislik sirti orasidagi 

ishqalanish koeffitsiyenti 

2

,



0

ga teng bo‘lsa, vujudga kelgan ishqalanish 

kuchini toping

).

(



kN   

5.

 Og‘irligi 



kN

40

 bo‘lgan jism gorizontal tekislikda, tekislikka parallel kuch 



ta’sirida tekis sekinlanuvchan harakatlanmoqda. Jism va tekislik sirti orasidagi 

ishqalanish koeffitsiyenti 

3

,

0 ga teng bo‘lsa, vujudga kelgan ishqalanish 



kuchini toping

).

(



kN   

6.

 Massasi 



kg

70

 bo‘lgan rezina gorizontal tekislikda turibdi. Sirt va rezina-



ning bir-biriga tegib turgan  qismlari orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 

4

,



0

 

ga teng. Rezinani gorizontal yo‘nalishda 



N

50

 kuch bilan tortsak, rezina va 



sirt orasida qanday ishqalansih kuchi vujudga keladi 

?

)



(

N

 

7.

 Massasi 

kg

90

 bo‘lgan rezina gorizontal tekislikda turibdi. Sirt va rezina-



ning bir-biriga tegib turgan  qismlari orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 

3

,



0  

ga teng. Rezinani gorizontal yo‘nalishda 



N

160


 kuch bilan tortsak, rezina va 

sirt orasida qanday ishqalansih kuchi vujudga keladi 

?

)

(



N

kg

N

g

/

10



=

 

8.

 Massasi 

kg

120


 bo‘lgan rezina gorizontal tekislikda yotibdi. Sirt va rezina-

ning bir-biriga tegib turgan  qismlari orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 

2

,

0



 

ga teng. Rezinani gorizontal yo‘nalishda 



N

90

 kuch bilan tortsak, rezina va 



sirt orasida qanday ishqalansih kuchi vujudga keladi 

?

)



(

N

 

2



/

10

s



m

g

=

 



9.

 Massasi 



kg

240


 bo‘lgan rezina gorizontal tekislikda yotibdi. Sirt va rezina-

ning bir-biriga tegib turgan  qismlari orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 

25

,

0



 

ga teng. Rezinani gorizontal yo‘nalishda 



N

600


 kuch bilan tortsak, rezina va 

sirt orasida qanday ishqalansih kuchi vujudga keladi 

?

)

(



N

 

2



/

10

s



m

g

=

 



 

49

10.

 Massasi 

kg

20

 bo‘lgan rezina gorizontal tekislikda yotibdi. Sirt va rezina-



ning bir-biriga tegib turgan  qismlari orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 

2

,



0

 

ga teng. Rezinani gorizontal yo‘nalishda 



N

100


 kuch bilan tortsak, rezina va 

sirt orasida qanday ishqalansih kuchi vujudga keladi 

?

)

(



N

 

2



/

10

s



m

g

=

 



11.

 Massasi 



kg

30

 bo‘lgan rezina gorizontal tekislikda yotibdi. Sirt va rezina-



ning bir-biriga tegib turgan  qismlari orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 

4

,



0

 

ga teng. Rezinani gorizontal yo‘nalishda 



N

180


 kuch bilan tortsak, rezina va 

sirt orasida qanday ishqalansih kuchi vujudga keladi 

?

)

(



N

 

2



/

10

s



m

g

=

 



12.

 Og‘irligi 



N

400


 bo‘lgan rezina gorizontal tekislikda yotibdi. Sirt va 

rezina-ning bir-biriga tegib turgan  qismlari orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 

3

,

0  ga teng. Rezinani gorizontal yo‘nalishda 



N

40

 kuch bilan tortsak, rezina 



va sirt orasida qanday ishqalansih kuchi vujudga keladi 

?

)



(

N

  

13.

 Massasi 

kg

70

 bo‘lgan rezina gorizontal tekislikda tinch turibdi. Sirt va 



rezina-ning bir-biriga tegib turgan  qismlari orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 

4

,



0

 ga teng. Rezina va sirt orasidagi ishqalansih kuchini toping

).

(

 



14.

 Massasi 



kg

90

 bo‘lgan rezina gorizontal tekislikda tinch turibdi. Sirt va 



rezina-ning bir-biriga tegib turgan  qismlari orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 

2

,



0

 ga teng. Rezina va sirt orasidagi ishqalansih kuchini toping

).

(

 



15.

 Massasi 



kg

40

 bo‘lgan brusok  gorizontal tekislikda, tekislikka parallel 



kuch ta’sirida tekis tezlanuvchan harakatlanmoqda. Bunda sirt va brusok 

orasida vujudga kelgan ishqalanish kuchi 



N

280


ga teng. Ishqalansih 

koeffitsientini toping. 

2

/

10



s

m

g

=

 



16.

 Massasi 



kg

80

 bo‘lgan brusok  gorizontal tekislikda, tekislikka parallel 



kuch ta’sirida tekis tezlanuvchan harakatlanmoqda. Bunda sirt va brusok 

orasida vujudga kelgan ishqalanish kuchi 



N

160


ga teng. Ishqalansih 

koeffitsientini toping. 

2

/

10



s

m

g

=

 



17.

 Og‘irligi 



N

600


 bo‘lgan rezina brusok  gorizontal tekislikda, tekislikka 

parallel kuch ta’sirida tekis  harakatlanmoqda. Bunda gorizontal yo‘nalgan 

tortishish kuchi 

N

150


ga teng. Ishqalansih koeffitsientini toping.  

18.

 Temir brusok polda yotibdi. Brusok sirti va pol orasidagi ishqalanish 

koeffitsiyenti 2

,

0



ga teng. U 

N

100


gorizontal yo‘nalgan tortishish kuchi 

ta’sirida tekis harakatlanadi. Brusok massasini toping 

).

(

kg  



2

/

10



s

m

g

=

 



19.

 Alyuminiy brusok polda yotibdi. Brusok sirti va pol orasidagi ishqalanish 

koeffitsiyenti 

4

,



0

ga teng. U 



N

400


gorizontal yo‘nalgan tortishish kuchi 

ta’sirida tekis harakatlanadi. Brusok massasini toping 

).

(

kg  



2

/

10



s

m

g

=

 



 

50

 



17-§. Jism va kuch impulsi. Jismlar sistemasining impulsi. 

 

Mavzuga doir nazariy savollar 

 

1)

 Jism impulsi nima?  2) Jism impulsi qanday kattalik?  3) Jism impulsining 

yo‘nalishi qanday aniqlanadi?  4) Jism impulsininng XBS dagi birligi nima?   

5)

 Kuch impulsi nima?  6) Kuch impulsi qanday kattalik?  7) Kuch impulsi 

yo‘nalishi qanday aniqlanadi?  8) Kuch impulsining XBS dagi birligi nima?  

9)

 Jism impulsini topish formulasi qanday?  10) Kuch impulsini topish 

formulasi qanday?  11) Kuch impulsi va jism impulsi o‘zgarishi orasida 

qanday bog‘liqlik mavjud?  12) Jismlar sistemasi nima?  13) Jismlar sistemasi 

impulsi qanday topiladi? 14) Impulslar qanday qo‘shiladi? 

 


Download 254.31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling