М. X o d jit d in o V a, Л. Kizayev suv kimyosi va míkrobíologiya

2
H
2
O -> 
2
H
2
S O
4
(11)
2
S j
0
^ " + 3 0 2 +
4
H
2
O 
4
H
2
SO
4
(
12
)
B u n d a n ta sh q a ri, b a ’zi b ir tio n bakteriyalar ish tiro k id a te m ir 
(ÍI) o k sid te m ir (III) ok sid g ach a oksidlanadi, m etall sirtid a n
elek tro n la rn i qabul qilib, kato d n in g depolarizatori rolini o ‘ynaydi.
R a n g siz o ltin g u g u itli b ak teriy alar m uhitni kislotali ho latg a 
k eltirad ig an h a m d a korroziya u c h u n yaxshi m uhit y aratish ga olib 
keluvchi

---

2H2S + 0
i
^
2 H 2 O + 2 S - 2 7 2 k J; 
(13)
2S + 302 + 2 H 2 0 - > 2 H 3 S 0 : - 992 kJ 
(14) 
reaksiyalari am alga oshirildi.
IX . 5. M etall qu v u rlari va k o n stn ik siy a larn i 
k o rro ziy ad an saqlash
M etall sirtiga him oya qoplam alarini qoMlash h a m d a saqlashning 
elektrokim yoviy usullari m etall sirtin i k o rro ziy ad an sa q lash n in g
asosiy usuli hisoblanadi.
Q u vurlarn i him oya qilish u c h u n , 
o d a td a , 
b irin c h i usul qoMla- 
niladi. Q uvum ing yuzasini 
koiTO ziyadan 
him oya qilish u c h u n u n in g 
sirtiga to sh k o ‘m ir sm olasi q o p la n a d i. C h o ‘y an q u v u rla rn in g ichki 
qism ini 
k o rro z iy a d a n
saqlash u c h u n b itu m
y o k i 
p o lim e r q o p la ­
nadi, bu qoplam a 
Ziivodda 
q o planad i.
K o rro ziy aning oldini o lish yoki uni sekinlatish u c h u n q u v u r­
larda tash ilad ig an suvga o ld in d a n ishlov b eriladi. B u h o ld a suvga 
tegishli reagent q o ‘shiladi. B u reag en t q u v u m in g ichk i y u zasida 
erimaydigan himoya parda hosil qiladigan birikm a hosil boMadi. Suvga 
stabil ishlov berish — v o d o p ro v o d q u v u rlarin in g k orro ziy asiga 
qarshi sam arali kurash u su llarid an biridir. D a stlab k i d a v rla rd a 
v o d o p ro v o d sistem asi ek sp luatatsiyasida suvda 
1
= 0 ,5 + 0 ,7 t o ‘yi- 
nish indeksi ushlab turiladi. Q u v u rla rd an suv u z a tilg a n d a h a m m a
p erim e trla rig a kalsiy k arb o n at q av ati q o p la n a d i, b u q a v a t su vning 
m etall bilan bevosita kontaktining oldini oladi. Hosil boMgan him oya 
pard asin i saqlash u ch u n iste’m o lc h ig a bcrilad ig an su v n in g t o ‘yi- 
nish indeksi nolga yaqin boMishi za ru r. B uning u c h u n suvga stabil 
ishlov beriladi, yarim bogMangan va erkin karbonat kislota nisbatlari 
suvda o ‘zgaradi.
M u sb at to 'y in g an indcksda suv xlorid yoki su lfat k islo ta bilan 
ishlanadi. B u n d a suvdagi H C 0 7 ionlari m iq d o ri k a m a y a d i, C O