Til biologik hodisa emas, balki ijtimoiy hodisadir. Til kishilik jamiyati bilan birgalikda paydo bo‘ladi.
Til irqiy hodisa ham emas. Bir tilda gapiradigan odamlar turli irqqa mansub bo‘lishi va, aksincha, turli irqqa mansub bo‘lgan odamlar bir tilda gapirishi mumkin.
Ijtimoiy hodisalarga bazis, usqurma, madaniyat, urf-odatlar, tafakkur va boshqalar kiradi. Bu hodisalar kishilik jamiyati uchun xizmat qiladi. Til ham bu ijtimoiy hodisadan farqi bo‘lib, jamiyatga xizmat qiladi. Til sinfiy hodisa emas. U barcha sinflarga birday xizmat qiladi. Jamiyatdan tashqarida yashagan inson bolasi qancha umr ko‘rmasin, u hеch qachon gapirmaydi. Til nasldan naslga ta’sir etmaydi. Uning irsiyatga hеch qanday aloqasi yo‘q. Irsiyat qonuniga binoan bolaning biologik, antropologik xususiyatlari: yuz tuzilishi, rangi, sochining rangi va boshqalar avloddan-avlodga o‘tadi.
Tilning bo‘lishi, uning amalga oshishi tafakkur orqali bo‘ladi. Buni Nosir Xisravning quyidagi shе’ri bilan asoslash maqsadga muvofiqdir:
So‘z ichra mudom aql yashirindir,
So‘z – chimildiq, aql kеlindir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
