Magnit maydon elektromagnit induksiya elektromagnit tebranishlar elektromagnit to‘lqinlar

O‘zbekistonda yadro fizikasi sohasidagi ishlar qachon boshlangan?

Hozirgi paytda qaysi yo‘nalishlar bo‘yicha ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilmoqda?

Yadro fizikasi institutida nimalar ishlab chiqariladi?

Radioaktiv nurlarning qishloq xo‘ jaligida qo‘llanilishiga misollar


keltiring.

1. mashq

1. Bir energetik holatdan ikkinchisiga o‘tganda 6,56 · 10^–17 m to‘lqin uzunlikli yorug‘lik chiqarsa, atomning energiyasi qanchaga kamaygan? (Javobi: E = 3 · 10^–19 J)

   
   
2. 
   

   3
   Litiy atomi yadrosi ⁷Li uchun solishtirma bog‘lanish energiyasini

   
   

toping. (Javobi: E_bog‘ = 5,6 MeV)

3. Solishtirma bog‘lanish energiyalarini hisoblab, quyidagi yadrolardan

   
   

⁹ Be va ²⁷Al qaysi biri stabilroq ekanligini aniqlang. (Javobi: ²⁷Al)
4 13 13

4. 
   
   ¹⁴ N + ⁴ He →¹H + ¹⁷ O reaksiyasida energiya yutiladimi yoki ajraladimi?
   

7 2 1 8
(Javobi: Energiya yutiladi)

5. 
   

   1
   Quyidagi ²H yadrosi uchun yadro bog‘lanish energiyasini va solishtirma

   
   

bog‘lanish energiyasini toping. (Javobi: E_bog‘ = 1,7233 MeV; E_sol = 0,8616 MeV)

6. 
   

   7
   ¹⁴N azot yadrosini protonlarga va neytronlarga parchalash uchun eng

   
   

kamida qancha energiya zarur? (Javobi: E_bog‘ =(7 · 1,00789 + 7 · 1,00866 a.m.b– 14)

7. Geyger hisoblagichi yaqinida radioaktiv preparat bo‘lmasa ham,

   
   

u ionlashgan zarralar paydo bo‘lishini qayd qilaveradi. Buni qanday

tushuntirish mumkin? (Javobi: Hisoblagich kosmik nurlarni qayd etadi)

8. Elementning yarim yemirilish davri 2 sutkaga teng. 6 sutka o‘tgandan

   
   

keyin radioaktiv moddaning necha foizi qoladi? (Javobi: 12,5 %)

9. Radioaktiv elementning faolligi 8 kunda 4 marta kamaydi. Uning

   
   

yarim yemirilish davri qancha? (Javobi: T = 4 kun)

10. γ kvant chiqarganda yadroning massa soni va zaryad soni o‘zgara- dimi? (Javobi: O‘zgarmaydi)

    
    
11. 
    

    86
    Radon yadrosi ²²⁰Rn a-zarra chiqardi. Qanday yadro hosil bo‘ladi?

    
    

(Javobi: ²²⁰Rn → ⁴ He + ²¹⁶Po)

86 2 84

12. 
    

    27
    Kobalt yadrosi ⁶⁰Co β zarra chiqargandan keyin qanday elementning yadrosi hosil bo‘ladi? (Javobi: ⁶⁰Co → ⁰e + ⁶⁰Ni)

    
    

27 –1 28

13. Nima uchun tabiiy uran atom yoqilg‘isi bo‘la olmaydi va uning saqlanishi portlash xafini solmaydi?

    
    

14. Quyidagi belgilarni to‘ldiring:

    
    

²H + γ → X + ¹ n
1 0
X + ¹H → ³ He + γ
1 2
⁶³Cu + γ → ⁶² Cu + X
29 29
X + γ → ¹⁸¹W + ¹ n
74 0

15. Uglerod ¹²C proton bilan nurlantirilganda uglerodning ¹³C izotopi hosil

    
    

6 6
bo‘ldi. Bunda qanday zarra chiqariladi?

16. α zarra elementar zarra bo‘la oladimi?

    
    

17. Elektron, proton va neytronning anti zarralari qanday zarralar?

    
    
18. 
    

    7
    ¹³N azot atomi yadrosi positron va neytron chiqardi. β sochilish

    
    

reaksiyasini yozing.

19. Quyidagi reaksiyani to‘ldiring.

    
    

–1
⁰e + x → 2γ.

20. Katta energiyali foton og‘ir yadro maydonida tormozlanib, bir juft

    
    

zarraga aylandi. Ulardan biri elektron. Ikkinchisi nima?

1. 
   BOBNI YAKUNLASH YUZASIDAN TEST SAVOLLARI

1.