Mahsulot hajmiga mehnat omillarining ta’sirini tahlili

Korxonalarda mehnat unumdorligini hisobga olish va tahlil qilish uchun bir xodimning o‘rtacha ishlab chiqarish ko‘rsatkichidan foydalaniladi. Bunda ishlab chiqarishni aniqlashning uchta usuli farqlanadi

Korxonalarda mehnat unumdorligini hisobga olish va tahlil qilish uchun bir xodimning o‘rtacha ishlab chiqarish ko‘rsatkichidan foydalaniladi. Bunda ishlab chiqarishni aniqlashning uchta usuli farqlanadi

qiymat
natural
mehnat

Bir xodim uchun o‘zgarmas narxlarda mahsulot ishlab chiqarish ko‘rsatkichi mufassal ko‘rsatkich hisoblanadi. Mehnat unumdorligining mazkur ko‘rsatkichi kamchiliklardan xoli emas – xomashyo va materiallar narxi darajasiga bog‘liqligi, mahsulotlar assortimenti, narxlar asoslanganligi va boshqalar. Narxlar o‘zgarmasligiga rioya qilish mehnat unumdorligi darajasini o‘lchash to‘g‘riligini ta’minlaydi, chunki aksincha holatda ko‘rsatkichlar qiymat omili ta’sirida buzib ko‘rsatiladi. Assortimentga kelsak, yo‘l qo‘yilgan o‘zgarishlar mehnat unumdorligi darajasida aks ettiriladi, chunki mahsulotlarning har bir turi buyumlashgan, mehnatdan tashqari ushbu ishlab chiqarishga o‘tkazilgan va yana ushbu ishlab chiqarishda sarflangan jonli mehnatni o‘z ichiga oladi.

• Bir xodim uchun o‘zgarmas narxlarda mahsulot ishlab chiqarish ko‘rsatkichi mufassal ko‘rsatkich hisoblanadi. Mehnat unumdorligining mazkur ko‘rsatkichi kamchiliklardan xoli emas – xomashyo va materiallar narxi darajasiga bog‘liqligi, mahsulotlar assortimenti, narxlar asoslanganligi va boshqalar. Narxlar o‘zgarmasligiga rioya qilish mehnat unumdorligi darajasini o‘lchash to‘g‘riligini ta’minlaydi, chunki aksincha holatda ko‘rsatkichlar qiymat omili ta’sirida buzib ko‘rsatiladi. Assortimentga kelsak, yo‘l qo‘yilgan o‘zgarishlar mehnat unumdorligi darajasida aks ettiriladi, chunki mahsulotlarning har bir turi buyumlashgan, mehnatdan tashqari ushbu ishlab chiqarishga o‘tkazilgan va yana ushbu ishlab chiqarishda sarflangan jonli mehnatni o‘z ichiga oladi.

Qator tarmoqlarda ishlab chiqarishni umumiy qiymat ko‘rsatkichi bilan birgalikda uni natural ifodada o‘lchash mumkin – dona, tonna, metr va boshqa ko‘rsatkichlarda.

•