Махсус таълим вазирлиги бухоро муҳандислик-технология

VIII- БОБ. ЛОЙИҲА КОММУНИКАТСИЯЛАРИНИ (АЛОҚАРИНИ)
БОШҚАРИШ

1. 
   Лойиҳа бошқариш жараёнида алоқа жараёнининг асосий тушунчалари
   

Лойиҳа муваффақиятли амалга оширилиши учун ҳар бир лойиҳа самарали мулоқот ёрдамига эга бўлиши керак. Бу шуни англатадики, мутахассислар ўз вақтида энг яхши алоқа каналлари бўйича керакли маълумотларни олиши керак.
Самарали мулоқот (алоқа) лойиҳани амалга оширишнинг энг муҳим омилларидан бири ҳисобланади. Жамоа билан лойиҳа иштирокчилари ўртасидаги алоқани таъминлаш жараёнида лойиҳа менежерининг роли нотўғри бўлиши керак эмас. Маъмур лойиҳанинг ҳар бир манфаатдор иштирокчиси ўзининг бевосита вазифаларини бажариши учун керакли маълумотларни олиши учун етарли ахборот оқимларини йўналтиришни ташкил қилиши керак.
Алоқа воситаларининг хусусиятларини ажратиб олиш имкониятини берувчи бир неча теория мавжуд - одамлар, улар ёрдамида ахборот алмашилади:
- ривожланаётган коммуникатор манфаатдор томонлар билан биргаликда муаммоларни ҳал қилишнинг янги усулларини ишлаб чиқиш, тескари алоқани ташкил этишга интилади;
-бошқарувчи ёки назорат қилувчи коммуникатор авторитар бошқарув услуби билан тавсифланади. Лойиҳани амалга ошириш учун максимал кучга эга бўлиш учун барча асосий маълумотларни жамлашга интилади. Бундай ёндашув жуда чекланган вазиятларда жуда самарали;
-мос келувчи коммуникатор етакчиликни талаб қилмайди, ахборот бошқа одамлардан ташқарида жойлашган;
-алоҳида коммуникатор бошқа лойиҳа иштирокчилари билан муаммони ҳал қилиш ва ўзаро таъсир қилишдан қочади.
Фақат лойиҳа иштирокчилари ўртасида эмас, балки қурилиш компаниясида ҳам самарали алоқаларни ташкил этиш муҳимдир. Шу билан бир вақтда қуйидагилар ажралиб туради:
-қуйи бўғмли алоқа - раҳбариятдан паст бошқарув даражасига ва унга бўйсинувчиларга, мақсадлар, вазифалар, ўзгаришлар ва лойиҳани амалга оширишнинг бошқа жиҳатлари ҳақида. Улар одатда оғзаки буйруқлар, буйруқлар, кўрсатмалар ва шунга ўхшашлардир;
-кўтарилган коммуникатсиялар - бошқарувнинг паст даражасидан ёки менежерлардан компания раҳбарлари ва лойиҳа менежерларига. Ушбу усул мавжуд ахборотларни, шунингдек, юзага келиши мумкин бўлган муаммолар ҳақида ҳисоботларни тақдим этади. Одатда бу ҳисоботлар, оғзаки ва ёзма таклифлар ва шунга ўхшаш алоқа шаклларидир;
-горизонтал коммуникатсиялар, қоида тариқасида, лойиҳани амалга оширадиган корхона турли бўлимлари ўртасида амалга оширилади. Уларнинг асосий мақсади биргаликдаги ҳаракатларни мувофиқлаштиришдир;
-раҳбар- бўйсинувчи коммуникатсиялари - бу пастга қараб тушаётганларнинг энг тарқалган алоқа турларидан бири ҳисобланади
-менежер ва лойиҳа командаси ўртасидаги коммуникатсиялар яқин ҳамкорликка имкон беради, муаммоли вазиятларни ҳал қилишнинг энг самарали усулини ишлаб чиқади;
- норасмий коммуникатсиялар - бу биринчи навбатда норасмий, нотўғри маТумотни тақдим этувчи миш-мишлардир. Бундай ахборотнинг аниқлиги коммуникаторнинг шахсий жиҳати ошгани сайин камаяди.

2. 
   «5-С алоқа» тизими
   

Лойиҳани амалга оширишда ишлатилиши мумкин бўлган оғзаки ва ёзма мулоқотни яхшилаш тизимларидан бири "5-С алоқа".
Ушбу тизим ҳар қандай коммуникатив алоқанинг 5 та муҳим хусусиятини ва уни такомиллаштиришнинг усулларини белгилайди:

1. 
   С - ойдинлик (cларитй). Хабарнинг миқдори ва мазмунининг мақбул нисбасига эришиш, қисқартириш учун ҳаракат қилиш керак бўлса, бир гапда жуда кўп маТумотларга ишлов беришга ҳаракат қилмаслик керак;
   
2.