Махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

1.4. Ўзбекистон Миллий турмаҳсулотининг ўсишини таъминлаш 
Республикамизда халқаро туризм бозорини ривожлантириш, уни жаҳон 
андозалари талаби асосида шакллантириш ва шу орқали иқтисодиётни янада 
юксалтириш имкониятларига эга бўламиз. Халқаро туризм бозорида, кучли 
рақобат кураши шароитида кўзланган мақсадга эришиш учун энг аввало аниқ 
йўналиш, доимий равишда изланиш, фаолиятни жаҳон андозалари 
даражасида ташкил этиш талаб қилинади. Туризм инфратузилмасининг 
ажралмас қисми бўлган меҳмонхоналардаги хизмат баҳоси бозор талабининг 
юқори ёки пастлигига қараб фарқланиши мумкин. Бу тафовутнинг шартлари 
ва меъёрлари нарх-наво сиёсати орқали аниқланади ҳамда улар рақобатда 
енгиб чиқиш ва яхши даромад олишнинг асосий омиллари ҳисобланади. 
Туризм соҳасида етакчилик қилаётган давлатлардан бири бўлган Испания 
меҳмонхоналарида “сифат-баҳо” шиорига қаттиқ амал қилинади. Шунинг 
учун туризм хизматининг асосий мезони бўлган нарх сиёсати Ўзбекистонда 
ҳам айрим туристик ташкилотлари орқали эмас, балки давлат томонидан 
доимий равишда назорат қилиб борилиши лозим. Кўриладиган бундай 
чоралар сабабли бозор муносабатлари шароитида мамлакатнинг туризм 

---

26 
бозори янада ривожланиб боради ва унинг халқаро нуфузи, обрўси ошади, 
валюта тушуми кўпаяди. 
4-жадвал 
Ўзбекистон туризмининг иқтисодий кўрсаткичлари
Йиллар 
Жами 
даромад, 
млн. сўм 
Фойда, 
млн. сўм 
Хизмат кўрсатилган 
туристлар, минг киши 
Туристик 
хизматлар 
экспорти, млн. 
доллар 
Жами 
Шундан 
хорижий 
туристлар 
1996 
1776 
399 
589 
173,8 
14,9 
1997 
3657 
544 
730 
252,9 
18,8 
1998 
4699 
382 
733 
272 
21,0 
1999 
4146 
517 
751,8 
274 
25,5 
2000 
6882 
442 
770 
278 
27,1 
2001 
10118 
1112 
712,8 
231 
22,1 
2002 
15662 
514 
704,7 
196,7 
21,5 
2003 
17528 
150 
780,4 
230,4 
23,6 
2004 
17549 
58 
847,8 
262,7 
28,0 
2005 
40100 
758,4 
608,9 
241,9 
28,1 
2006 
45956 
1059,6 
658,5 
273,2 
42,8 
Жадвал “Ўзбектуризм” миллий компаниясидан олинган маълумотлар асосда тузилди. 
Республикадаги мавжуд меҳмонхоналардаги нархлар баъзи сабабларга 
кўра жаҳондаги ўртача нархлардан юқори бўлиб, туристларнинг 
меҳмонхоналарга бўлган талабидан юқоридир. Ҳар бир турист шинам, ҳар 
томонлама яхши жихозланган жойни бир кечага 50-60 долларга сотиб 
олишни хоҳлайди. Биздаги баъзи меҳмонхоналарда эса бир кеча тунаш нархи 
200-350 долларга тўғри келмоқда. Бу каби муаммоларни бартараф этиш учун 
республикамизда сўнгги беш йил ичида меҳмонхоналарнинг замонавий 
турлари кенг кўламда қурила бошланди. Булар ичида “Интерконтинентал”, 
“Дедеман”, “Тошкент-Редиссон-САС”, “Марказий”, “Гранд Мир”, “Тошкент 
Палас”, “Ўзбекистон”, “Шодлик”, “Афросиёб”, “Бухоро” меҳмонхоналарини 
мисол қилишимиз мумкин. Бу меҳмонхоналар 4 ва 5 юлдузли бўлиб, халқаро 
даражага тўлиқ жавоб беради. Эндиги вазифа эса улардаги нархларни қайта 
кўриб чиқишдир. 

---

27 
“Ўзбектуризм” Миллий Компаниясининг вужудга келиши ва бу 
ташкилотнинг 1993 йили Жаҳон туристик ташкилотига аъзо бўлиб кириши 
туризм тараққиёти соҳасида қўйилган улкан қадам бўлди. Республикада 
ҳалқаро туризмни янги босқичга кўтариш ва самара билан фаолият 
кўрсатишга мос келадиган янги шароит ва механизм вужудга келди. Ҳозир 
Ўзбекистонга ташриф буюраётган туристларнинг деярли ҳаммаси мазкур 
компаниянинг хизматларидан фойдаланмоқда.