Majburiyatini

Un birinchidan. Tizimli boshkdruv — innovatsiya jarayonlarini boshkdrishning eng murakkab turi. U boshkdruv xodimlarining yuk- sak boshkdruv madaniyatini damda pedagoglar jamoasining yetukli- gini talab k,iladi.
Tizimli boshkeruvda barcha asosiy funksiyalar: rejalashtirish, tash­ kil kdlish, boshk,aruv xodimilik va nazoratni ruyobga chikdrish usulla- ri uz xususiyatlariga ega. Tizimli boshkdruvning uning boshkd turlari- dan eng mudim farkdari rivojtanishni rejalashtirish bilan botik,. Dolzarblik, prognoz k,ilish mumkinligi, okdponalik, realis- tiklik, yaxlitlik, nazorat k;ilish mumkinligi, adashishlarga nis­ batan sezuvchanlik talablariga javob beruvchi makradli dastur ti­ zimli boshkdruv sharoitida rejalashtirish natijasi bulib k,ol-
MOFH lozim.
Dasturni ishlab chik,ish jarayoni: TMning advolini tadlil kdtish; TM konsepsiyasini yaratish; yangi TMga utish strategiyasi- ni, asosiy yunalishlarini va vazifalarini anikdab olish; yangi TMni vujudga keltirishning birinchi bosk,ichi makradlarini shak­ llantirish; darakat rejasini barpo etish bosk,ichlaridan utadi.
Rivojlanishni tizimli boshkdrish gorizontal muvofikdashti- rishningyaxshi yulga kuyilgan mexanizmlari bilan loyida yoki mat­ ritsa tipidagi moslashuvchan, markazlashuvdan chikdrilgan tashki­ liy tuzilmalarni talab etadi. Tizimli boshkdruvda nazorat oldin- dan belgilovchi bulishi darkor. U makradli dasturni boshkdrishning turli darajalari urtasida takrimlangan bulishi kerak, shu bilan birga ayni madalda, dastur buyicha ishning uning barcha ishtirok- chilari uchun tushunarli yaxlit tasvirini ta’minlashi lozim.
Boshkdruvning makradli tuzilmasini yaratish, vazifalarni anik, kuyish va ularning ijrochilar tomonidan kdbul kdlinishiga e’ti- bor bilan munosabatda bulish, ularning nazoratdan uzib boruvchi asoslarini ta’minlash — dasturni samarali boshkdrish uchun zaru- riy sharoitdir.
TM tashk,i mudigda yuz berayotgan uzgarishlar unga nisbatan yangi talablarni, uning mukdm faoliyat yuritishiga imkoniyatni va ri- vojlanishi uchun yangi sharoitlarni yuzaga keltiradi. TM ushbu uzga- rishlarga ijobiy munosabatda bulishga k,odir bulishi kerak.
TMning innovatsion xatti-darakatining faollik darajasi buyi­ cha turli-tuman strategiyalari bulishi mumkin. Bunday strategiyani tanlash — boshkdruv xodimining eng mudim va eng murakkab vazi- falaridan biri. U anglangan damda asoslangan bulishi, dam tashk,i, dam ichki shart-sharoitni, eng avvalo, TM erishgan rivojlanish darajasini, pedagoglar jamoasining yetukligini, unda yirik in­ novatsion loyidalarni ishlab chik,ish va amalga oshirish tajribasi mavjudligini disobga olishi darkor.
Innovatsion xatti-,\arakatning turli strategiyalari rivojlanish- ni boshkarishning amalga oshirilayotgan funksiyalari tarkibi, tu- zilishi va boshkaruv masalalarini dal etish uslublari bilan fark kiladigan rang-barang tizimlarini talab kiladi.
Strategiyadan taiщari, rivojlanishni boshkarish tizimi paramet- rlarini belgitovchi boshka omil kabul kilingan boshkaruvga yonda- shuvdir. Bu yondashuvlar boshkaruv sub’ektini yunaltirilganlik (ja- rayonga yoki natijaga, uzgarishlar avtonomligiga yoki ularning integ- ratsiyasiga) xarakteri buyicha, munosabat tipi (reaktiv yoki uzib boruvchi) buyicha farklanadi. Rivojlanishni boshkarish ga yondashuvlardan bi- rontasi xam mutlak eng yaxshisi emas. Mavjud sharoitlarda eng yukori samaradorlikni ta’minlashga kodir bulganigina tanlanishi darkor. Boshkaruv samaradorligi erishilgan va mumkin bulgan unumdor- lik urtasidagi munosabat bilan belgilanadi. TMning rivojlani- shini boshkarish samarali bulishi uchun TMni boshkarish tizimi muayyan shartlarning bajarilishini ta’minlashi lozim. Bunday shartlarning tulik majmui fakat tizimli-maksadli boshkaruvda unga TMning butun pedagoglar jamoasini sub’ekt sifatida kushgan-
dagina yaratiladi.